Vonjarcvašheđ

Vonjarcvašheđ (mađ. Vonyarcvashegy) je naselje u zapadnoj Mađarskoj. Vonjarcvašheđ je veće naselje u okviru županije Zala. Naselje je nastalo spajanjem nekadašnjih naselja Vonjarc i Vašheđ 1850. godine. Tada su se stanovnici bavili pre svega vinogradarstvom i ribarstvom. Kasnije kultivisani lokalni kupališni život zasnivao se na delatnosti kupališnog društva osnovanog 1930. godine.

Vonjarcvašheđ mađ. Vonyarcvashegy
Ime naselja pisano rovaškim pismom
Grb
Administrativni podaci
Država	Mađarska
Region	Zapadna prekodunavska regija
Županija	Zala
Srez	Kesthelj
Stanovništvo
Stanovništvo	‍
— 2017.	2.293
— gustina	155,67 st./km2
Geografske karakteristike
Koordinate	46° 45′ 43″ S; 17° 18′ 58″ I
Vremenska zona	UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Površina	14,28 km2
Vonjarcvašheđ Vonjarcvašheđ na karti Mađarske
Poštanski broj	8314
Pozivni broj	(+36) 83
Veb-sajt
www.vonyarcvashegy.hu/

Geografija

Lokacija

Vonjarcvašheđ se nalazi na obali zaliva Kesthelj, na južnom obodu Kesthelj visoravni, u istočnom delu okruga Zala. Naselje je sa juga omeđano Balatonom, a sa severa planinama, pa je otvoreno samo u pravcu istok-zapad. Kroz naselje prolazi i železnička pruga Balatonsentđerđ–Tapolca–Uk, na kojoj železnička stanica u naselju prima prigradske i brze vozove iz Pečuja i Sombathelja.

Glavni put naselja je sporedni put 71, koji ga povezuje sa naseljima na severnoj obali Balatona i Kestelja. Vonjarcvašheđ je lako dostupan iz Kesthelja autobusom, ali postoje česti letovi iz Tapolca.

Istorija

Artefakti iz doba Rimljana i migracija takođe dokazuju da je postojao drevni Balatonski prelaz između Balatonsentđerđa i Fenekpuste. Prvo poznato lokalno ime na toj teritoriji je Bešenje, iz vremena nakon dolaska Mađara na ove prosrtore. Ime je dobio po doseljenim Pečenezima. Još u 14. veku pominje se pod ovim imenom. Ovaj lokalitet se nalazio na malom istaknutom grebenu između damađnje železničke stanice i zapadnog dela ulice Egri Jožef. Dokazi o tome iznjedrili su se 1969. godine, tokom radova na kanalizaciji nđeni su ostaci stambene kuće i đubrišta iz 15. i 16. veka.

Sentđerđ je na karti iz 16. veka upisan kao S. Georg. Prvi put je zakupljena sa istoimenom crkvom 1298. godine. Crkva je stajala na današnjem groblju. U 15. veku se javlja kao Mente-Sentđerđ i Šarkoz-Sentđerđ. Naselje je 1403. godine bilo vlasništvo Lasla Fančija Gordovaija, ali je 1454. godine i porodica Sentđerđi tu imala pravo posednika. Godine 1480. Bereni, Botjan, Kezi, Oslar i Šagfalu su se graničili sa Sentđorđom. Njihova pretpostavljena lokacija je Kesi jugoistočno od sela, Oslar istočno (blizu Balatonujlaka), Sag jugoistočno u pravcu Kethelja.

Poreski registar iz 1550. godine dokazuje postojanje dvostruke nagodbe, prema kojoj je Eđhazaš-Sentđerđ u vlasništvu Mihalja Petoa, dok je Sarkozi-Sentđerđ posed bio zajednički sa Imreom Keresturijem. Verovatno je da je Sarkozi-Sentđerđ isti kao bivši Beseni. U vinogradu Senteđihaze, istočno od nekadašnjeg glavnog grada Barija, stajalo je od 12. do 16. veka selo Bar. Imanje Batćan je bilo smešteno između Sentđerđa i Bara. Turska osvajanja stigla su do mesta 1566. godine i Sentđerđ i Batćan su opustošeni. Stanovništvo je pobeglo u trsku Balatona, na ostrvo Dijas. Posle pada Osmanskog carstva 1699. godine, prema spisku u župi Vors, u Balatonsentđerđu je živelo 8 porodica sa posedima (kmetskim parcelama).

Selo je naselje u razvoju i zahvaljujući svojim društvenim uslugama predstavlja mikro-centar okolnih sela. Posećen je i sa turističke tačke gledišta, koji se uglavnom fokusira na Čilagvar, Talpašhaz i Kiš-Balaton. Železnica, pošta, ciglana, usluge i rastuća srednja i mala preduzeća pružaju mogućnost zaposlenja za stanovnike sela i okolnih naselja.

Stanovništvo

Tokom popisa 2011. godine, 79,7% stanovnika se izjasnilo kao Mađari, 3,4% kao Nemci, 2,6% kao Romi i 0,3% kao Rumuni (18,2% se nije izjasnilo).

Verska distribucija je bila sledeća: rimokatolici 61,6%, reformisani 1,9%, luterani 0,9%, grkokatolici 0,2%, bez veroispovesti 6,7% (27,9% se nije izjasnilo).

Izvori

• Sági Károly-Zákonyi Ferenc: Balaton. Panoráma Útikönyvek 1989. (ISBN 963 243 266 5)

Spoljašnje veze

• Zvanični veb-sajt
• Fotografije Vonjarcvašheđa Arhivirano na sajtu Wayback Machine (24. februar 2009)