Geografija Kanade
Kanada je po površini najveća severnoamerička država i druga država u svetu posle Rusije. Zahvaljujući velikim dimenzijama njena geografska slika je veoma bogata i raznovrsna.
| Geografija Kanade | |
|---|---|
 | |
| Kontinent | Severna Amerika |
| Region | Američki sever |
| Koordinate | 60° 00′ N 95° 00′ E / 60.000° S; 95.000° I |
| Površina | 9.984.670 km² (2.) — kopno 91,08%% — voda 8,92%% |
| Dužina obale | 202.080 km |
| Granice | Ukupno: 8.893 u potpunosti sa SAD |
| Najviša tačka | Maunt Logan, 5.959 m |
| Najniža tačka | Atlantski okean, 0 m |
| Najduža reka | Makenzi, 4.241 km |
| Najveće jezero | Veliko medveđe jezero, 31.153 km² |
| Klima | Od umerene na jugu do subarktičke i arktičke na severu |
| Zemljište | uglavnom visoravni i planine na zapadu i nizije na jugoistoku |
| Prirodni resursi | željezna ruda, nikl, cink, bakar, zlato, olovo, molibden, potaša, dijamanti, srebro, riba, drvo, ugalj, nafta, zemni gas, hidroenergija |
| Prirodne opasnosti | permafrost, ciklonske oluje, tornada, šumski požari |
| Ekološki problemi | Zagađenost vazduha i vode, kisele kiše |
Kanada se prostire između tri okeana: na severu je Severni Ledeni, na zapadu Pacifik, a na istoku Atlantik te zbog toga njen moto i glasi „Od mora do mora“ (engl. From sea to sea"). Na jugu i severozapadu se graniči sa SAD, dok je na severoistoku Grenland. Kraj južne obale Njufaundlenda leži ostrvo Sveti Pjer i Mikelon koje je prekomorski departman Francuske. Od 1925. godine kanadska teritorija se širila ka severu od područja između 60° zgd i 141° zgd ka severnom polu.[1]
Sa površinom od 9.984.670 km² (kopno: 9.093.507 km²; voda: 891.163 km²), Kanada zauzima tri petine površine Rusije, 1,2 puta je veća od Australije, neznatno je veća od Evrope, i preko 40 puta veća od Ujedinjenog Kraljevstva.[2]
Najsevernije naselje u Kanadi i na svetu nalazi se na krajnjem severu ostrva Elsmir u teritoriji Nunavut. Baza Alert koja se nalazi na 82,5° sgš je udaljena od severnog pola svega 834 km. Severni magnetni pol Zemlje se nalazi u arktičkoj interesnoj sferi Kanade.[3]
Geografski položaj uredi
Kanada zauzima najseverniji deo Severne Amerike. Proteže se od Atlantskog okeana na istoku do Tihog okeana na zapadu, a sa severa je zapljuskuje Severni ledeni okean. Preko kopna na jugu se graniči samo sa Sjedinjenim Američkim Državama, a sa teritorijalno izdvojenom američkom saveznom državom Aljaskom se graniči na severoistoku. Granica između Kanade i SAD predstavlja najdužu nebranjenu granicu na svetu. Morsku granicu deli s Danskom, tj. njenim posedom Grenlandom. Po ukupnoj površini, Kanada je druga najveća država na svetu posle Rusije i najveća na američkom kontinentu.[4] Od 1925. Kanada polaže pravo na deo Arktika između 60° i 141° ZGD, ali ovo njeno pravo nije opšte prihvaćeno. Najsevernije naselje na u Kanadi i svetu je baza kanadske vojske Alert na severnom delu ostrva Elsmir, samo 817 km od Severnog pola.[5] Kanada ima najdužu morsku obalu na svetu dugu 243.000 km.[6]
- Najsevernija tačka Kanade nalazi se na na ostrvu Elsmir u Nunavutu i u pitanju je rt Kolumbija na 83°08′ sgš, 74°13′ zgd. Računajući i akvatoriju najsevernija tačka nalazi se na samom severnom polu (90°sgš), dok je najsevernija tačka kontinentalnog dela zemlje Marčison Promontori na poluostrvu Butija 71°58′sgš.
- Najjužnija tačka Kanade nalazi se na ostrvu Midl u jezeru Iri (Ontario) na koordinatama 41°41′sgš, 82°40′zgd. Najjužnija tačka na akvatoriji nalazi se nešto južnije od pomenutog ostrva, na granici Ontarija i Ohaja na 41°40′35″sgš, dok je najjužnija tačka u kontinentalnom delu u mestu Point Pili 41°54′23″sgš.
- Najzapadnija tačka Kanade je Bondari Pik 187 na 141°00′7,128″zgd.[7]
- Najistočnija tačka leži na rtu Spir na ostrvu Njufaundlend (47°31′sgš, 52°37′zgd). Najistočnija tačka kontinentalnog dela je na rtu Sent Čarls u Labradoru i leži na 52°13′sgš, 55°37′zgd.
Reference uredi
- ^ Atlas of Canada (April 2004). "Canada teritorrial evolution". Архивирано на сајту Wayback Machine (9. мај 2012), Pristupljeno 8. 11. 2011.
- ^ Portuguese Web Archive Yahoo Education. , Pristupljeno 8. 11. 2011.
- ^ Geological Survey of Canada. "Longterm movement of the magnetic north pole". Архивирано на сајту Wayback Machine (6. децембар 2011) Government of Canada., Pristupljeno 8. 11. 2011.
- ^ „World Factbook: Area Country Comparison Table”. Arhivirano iz originala 24. 07. 2009. g. Pristupljeno 08. 11. 2011.
- ^ National Defence Canada (15. 8. 2006). „Canadian Forces Station (CFS) Alert”. National Defence Canada. Arhivirano iz originala 09. 06. 2007. g. Pristupljeno 3. 10. 2006.
- ^ Natural Resources Canada (19. 12. 2006). „CoastWeb: Facts about Canada's coastline”. Natural Resources Canada. Arhivirano iz originala 16. 11. 2007. g. Pristupljeno 13. 7. 2007.
- ^ "141st Meridian Boundary Points" Архивирано на сајту Wayback Machine (17. јул 2011). International Boundary Commission. , Pristupljeno 10. 11. 2011.
