Glas Crnogorca
Ovaj članak sadrži spisak literature (štampane izvore i/ili veb-sajtove) korišćene za njegovu izradu, ali njegovi izvori nisu najjasniji zato što ima premalo izvora koji su uneti u sam tekst. Molimo vas da poboljšate ovaj članak tako što ćete dodati još izvora u sam tekst (inlajn referenci). |
Glas Crnogorca, je nedeljnik za politiku i književnost, zvanični organ Knjaževine odnosno Kraljevine Crne Gore.
...Svima nam je zajedničko, kao što znate, sa narodom srpskim: etničko porijeklo, jezik, religija, običaji, literatura, ili bolje reći Crnogorac nije ništa drugo do Srbin, koji je odrastao po vrletima balkanskih planina, jedan tip sa zasebnim imenom.
— Glas Crnogorca (27. april 1913).[1]
Izlazio je na Cetinju, kao nastavak časopisa Crnogorac od 21. aprila 1873. do 20. decembra 1915, izuzev, zbog ratnih prilika, od oktobra do decembra 1877. i u toku 1878. Neko vreme posle atentata u Sarajevu izlazio je svakodnevno. Nakon što je zabranjen list "Crnogorac" u Austriji, isti list izlazi pod novim imenom "Glas Crnogorca".[2]
U uvodniku prvog broja se kaže da je časopis Crnogorac prestao da izlazi jer je zabranjen od strane vlada Turske, Austrije i Mađarske, da je časopisu Crnogorac bio cilj da „bude tumač osjećanja i želja svega Srpstva”, kao i to da će novi časopis nastaviti stopama svoga prethodnika.[3]
Prvi urednik Sima Popović, zatim Stevo Čuturilo (br. 61—65, 1876). Godine 1877. i od 6. januara 1879. formlno je urednik Božo Novaković, a stvarno Jovan Pavlović, sve do 1891, kada uredništvo preuzima Laza Kostić. Od broja 22 iste godine je Lazar Tomanović, nasledivši u uredništvu Lazu Kostića,[4] a zatim se promenilo više urednika (Živko Dragović, Miloš Živković, Aleksa Martinović, Filip Jergović, Slavo Radmanović, Milan Pavlović, Ivo Jovićević, V. Milićević).
Od početka list je uređivan po principima savremene žurnalistike. Od broja 26 1895. uvedena je rubrika Službeni deo. Saradnici su bili mnogi književni, naučni i javni radnici, domaći i strani, s kraja XIX i početka XX veka (Vasa Pelagić, Ljubomir Nenadović, Jovan Jovanović Zmaj, Valtazar Bogišić, Stjepan Mitrov Ljubiša, Vuk Vrčević, Laza Kostić, Simo Matavulj, Milan Jovanović-Batut, Pavle. A. Rovinski, Z. Vojinović. Nikola I i dr.). Sadrži bogatu građu za proučavanje političke i kulturne istorije Crne Gore. Dugi niz godina je negovao književni feljton, koji je ukinut 1907. godine.
Nastavio je da povremeno izlazi od 22. januara 1917. do 18. juna 1922. (br.96) u Parizu i Rimu, kao zvanični list crnogorske vlade u emigraciji (Glas Crnogoraca — La voix du Monténégrin). Vlada Crne Gore u egzilu je pored Glasa Crnogorca jedno vreme objavljaivala i Srpski list u Ženevi.
Za vreme okupacije Crne Gore u Drugom svetskom ratu, izlazio je na Cetinju nedeljni list Glas Crnogoraca — La voce del Montenegro kao organ kvinslinškog Privremenog crnogorskog komiteta, odnosno Civilnog komesarijata za Crnu Goru, u početku na srpskom i italijanskom, a kasnije samo na italijanskom. Prvi broj je izišao 19. aprila 1941, a zatim 18. maja 1941 — 11. septembra 1943. godine.
U poslednjoj deceniji 20. veka, Glas Crnogorca obnavlja svoje izlaženje ali se ubrzo i gasi.
Reference uredi
- ^ Broj 19, 27. april 1913.
- ^ Gopčević, Spiridon (2008). Crna Gora pp. 57, 118. Podgorica: CID.
- ^ Digitalna biblioteka Crne Gore
- ^ Tomanović 2018, str. 570.
Literatura uredi
- D. Vuksan: Pregled štampe u Crnoj Gori 1834—1934, Cetinje 1934;
- Niko S. Matrinović: Razvitak štampe i štamparstva 1493-1945. Beograd 1965;
- Ratko Đurović, univ. prof. Fakulteta dramskih umetnosti, Beograd: Tekst za Enciklopediju Jugoslavije JLZ Zagreb 1986.
- Tomanović, Lazar (2018). Memoari. CID, Podgorica.
