Википедија

Gornje Crniljevo

Gornje Crniljevo je naselje u Srbiji u opštini Osečina u Kolubarskom okrugu. Prema popisu iz 2011. bilo je 416 stanovnika.

Gornje Crniljevo
Administrativni podaci
DržavaSrbija
Upravni okrugKolubarski
OpštinaOsečina
Stanovništvo
 — 2011.Pad 416
Geografske karakteristike
Koordinate44° 25′ 30″ S; 19° 39′ 21″ I / 44.4250° S; 19.6558° I / 44.4250; 19.6558
Vremenska zonaUTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Aps. visina290 m
Gornje Crniljevo na karti Srbije
Gornje Crniljevo
Gornje Crniljevo
Gornje Crniljevo na karti Srbije
Ostali podaci
Pozivni broj014
Registarska oznakaVA

Geografski položaj uredi

Gornje Crniljevo je smešteno na severu opštine Osečina. Graniči se sa selima Miličinica, Sirdija selom Osečina i varošicom Donje Crniljevo. Okružuje ga planina Vlašić, čija je najveća nadmorska visina 474m. Najviši vrh naziva se Čot, a ostali su Glavica, Veliki Beleg, Mramorje. U Gornjem Crniljevu izvire reka Tamnava, koja protiče kroz Donje Crniljevo i dalje do Uba gde se uliva u Kolubaru.

Povezano je sa Osečinom i Valjevom asfaltnim putevima.

Prirodne odlike uredi

Zemljište je uglavnom brdsko, sa ravnicom oko reke Tamnave. Uspevaju žitarice i to: pšenica, kukuruz, ječam, zob; zatim voće: maline, kupine, šljive te razne vrste pečurki od kojih su najpoznatije medvedare, lisičarke, mlečnice, rujnice. Uzgajaju se krave, ovce, koze, živina. Od divljači mogu se naći zec, srne, lisice, kao i povremeno divlje svinje. Kraj je vrlo bogat šumom, u kojoj preovlađuju bukva i hrast (cer). U selu postoji i više izvora mineralne, kisele vode, bogate gvožđem. Prva analiza ove vode izvršena je još 1846. godine

  •  
    Gornje Crniljevo - panorama
  •  
    Gornje Crniljevo - panorama
  •  
    Gornje Crniljevo - panorama
  •  
    Gornje Crniljevo - panorama
  •  
    Gornje Crniljevo - panorama
  •  
    Gornje Crniljevo - panorama
  •  
    Gornje Crniljevo - panorama
  •  
    Gornje Crniljevo - panorama

Društvene organizacije uredi

  • Osnovna četvororazredna škola, istureno odeljenje Braća Nedić Osečina
  • Dom Kulture
  • FK Milenko Pavlović Pilot
  • Istoimeno Lovačko udruženje

Istorija uredi

Na izvorima mineralne vode u rimsko vreme postojale banje, koje su se nazivale kisele. Postojao je i latinski put, koji je vencem Vlašića vodio za Carigrad. Po legendi, U Gornjem Crniljevu se, u dolini reke Tamnave odigrala bitka između srpske i mađarske vojske, oko 1387. godine. Srpsku vojsku je predvodio čuveni vojvoda Rađ, po kom je krupanjski kraj dobio ime Rađevina. Izginuli ratnici su sahranjeni u šumarku iznad reke gde i danas postoje ostaci njihovih humki. Takođe, u to vreme, na je dnom delu Vlašića život je izgubio, prema legendi Radoslav Oblačić, koji je poginuo prilikom pada sa konja vraćajući se sa krštenja blizanaca vojvode Dragije, kojima je bio kum. Vojvoda Dragija je bio, prema legendi upravnik grada Vaganj, kasnije poginuo na Kosovu. Svom kumu Radoslavu podigao je veliki beli stećak (Beleg) na mestu pogibije, pa se to brdo Vlašića do danas zove Veliki Beleg. Ne zna se tačno kako je selo dobilo ime (kao i istoimena varošica). Najprihvaćenija teorija glasi da je selo dobilo ime zbog kuge koja je jedno vreme harala ovim krajem.

Stanovnici sela su bili učesnici Balkanskih i Prvog i Drugog svetskog rata. O tome svedoče spomen-ploče: u spomen-kompleksu pilotu Milenku Pavloviću (Borci Balkanskih i Prvog svetskog rata) i kod Kisele vode spomen-ploča izginulim partizanima (za neke od njih postoji podatak da su ubijeni u Jasenovcu). Jedan broj stanovnika je učestvovao i u četničkom pokretu.

Bilo je i učesnika ratova u Bosni i Hrvatskoj 1991-1995. i na Kosovu 1998-99.

U Gornjem Crniljevu, urađen je spomen-kompleks koji obuhvata:

  • Spomen-česmu sa pločama pilotu Pavloviću i majoru Aleksandru Stefanoviću(poginulom 1991 kod Tovarnika) kao i vojnicima izginulim u ratovima za oslobođenje 1912-1918. Na spomen-česmi se nalazi krilo sa aviona mig-29 pilota Pavlovića
  • Lovački spomen-dom Milenko Pavlović Pilot
  • Avion Tipa Super Galeb
  • Top sa Cera, mogući učesnik Cerske bitke

U okviru kompleksa se nalaze i Crkva Obnovljenja hrama sv. Georgija-Đurđica, sa parohijskim domom kao i igralište FK Milenko Pavlović-Pilot.

Pravoslavlje i duhovnost uredi

Do 1991/92. Gornje Crniljevo nije imalo svoju crkvu, te se na Liturgije i crkvene obrede išlo u obližnju Miličinicu koja je vekovima bila sedište parohije 2 sela (što je i danas). Godine 1991/92. počelo se sa gradnjom hrama koji je ubrzo završen a posvećen je Obnovljenju hrama Sv. velikomučenika Georgija-Đurđicu. Godine 1998/99. izgrađen je parohijski dom. Selo nema svog paroha već jedan isti opslužuje i Gornje Crniljevo i Miličinicu. Trenutno, paroh je Zoran Jakovljević. Najviše se slave: Đurđevdan, Đurđic, Nikoljdan. slave se još i Sv. Vasilije Veliki, Sv. Jovan Milostivi, Sv. mučenik Mina-Mratindan. Zanimljivo je napomenuti da je u jednom trenutku gotovo čitavo selo bilo učlanjeno u SKJ (KPJ) ali da su gotovo sva domaćinstva neprekidno održala Krsnu Slavu.

Znamenite ličnosti uredi

  • Milenko Pavlović (1959-1999), pilot-potpukovnik, komandant 204. lovačko-avijacijskog puka, poginuo iznad Valjeva, 4. maja 1999.
  • Branislav Ikonić (1928-2002), predsednik vlade SR Srbije (1982-1986)
  • Vojislav Bogosavljević (1922), Generalni direktor Zavoda za izradu novčanica (1973-1986)
  • Ljubiša Ranković, fudbaler Rada, Partizana, Smedereva, Zemuna, Kaena (Francuska), Setea (Francuska), Metalurga (Ukrajina), Ilva (Južna Koreja), Sečuan (Kine), sekretar stručnog štaba FK Partizan
  • Aleksandar Ivanović (1938-1999), dipl. maš. inž, direktor HE Zvornik
  • Milan Ivanović, pesnik
  • Milijan Petrović (1966), slikar i skulptor

Demografija uredi

U naselju Gornje Crniljevo živi 465 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 44,7 godina (44,2 kod muškaraca i 45,2 kod žena). U naselju ima 164 domaćinstva, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,38.

Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka
Demografija[1]
Godina Stanovnika
1948. 1.115
1953. 1.155
1961. 1.073
1971. 988
1981. 876
1991. 695 671
2002. 554 568
Etnički sastav prema popisu iz 2002.‍[2]
Srbi
  
 551 99,45%
Hrvati
  
 1 0,18%
Jugosloveni
  
 1 0,18%
nepoznato
  
 1 0,18%


Stanovništvo prema polu i starosti[3]
m
ž
? 0
  
  
 0
80+ 7
  
  
 6
75—79 11
  
  
 17
70—74 25
  
  
 22
65—69 18
  
  
 33
60—64 18
  
  
 13
55—59 16
  
  
 20
50—54 26
  
  
 21
45—49 28
  
  
 25
40—44 16
  
  
 14
35—39 13
  
  
 6
30—34 19
  
  
 13
25—29 15
  
  
 21
20—24 19
  
  
 8
15—19 16
  
  
 12
10—14 6
  
  
 13
5—9 12
  
  
 20
0—4 13
  
  
 12
Prosek : 44,2 45,2
Domaćinstva
Broj domaćinstava prema popisima iz perioda 1948—2002.
Godina popisa 1948. 1953. 1961. 1971. 1981. 1991. 2002.
Broj domaćinstava 178 185 190 202 196 191 164
Broj domaćinstava po broju članova prema popisu iz 2002.
Broj članova 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 i više Prosek
Broj domaćinstava 25 45 22 32 15 15 6 2 0 2 3,38
Stanovništvo staro 15 i više godina po bračnom stanju i polu
Pol Ukupno Neoženjen/Neudata Oženjen/Udata Udovac/Udovica Razveden/Razvedena Nepoznato
Muški 247 67 155 20 5 0
Ženski 231 24 156 46 5 0
UKUPNO 478 91 311 66 10 0
Stanovništvo po delatnostima koje obavlja
Pol Ukupno Poljoprivreda, lov i šumarstvo Ribarstvo Vađenje rude i kamena Prerađivačka industrija
Muški 192 172 0 0 7
Ženski 144 141 0 0 0
UKUPNO 336 313 0 0 7
Pol Proizvodnja i snabdevanje Građevinarstvo Trgovina Hoteli i restorani Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški 1 2 3 0 0
Ženski 0 0 1 1 0
UKUPNO 1 2 4 1 0
Pol Finansijsko posredovanje Nekretnine Državna uprava i odbrana Obrazovanje Zdravstveni i socijalni rad
Muški 0 0 5 1 0
Ženski 0 0 0 1 0
UKUPNO 0 0 5 2 0
Pol Ostale uslužne aktivnosti Privatna domaćinstva Eksteritorijalne organizacije i tela Nepoznato
Muški 1 0 0 0
Ženski 0 0 0 0
UKUPNO 1 0 0 0

Galerija uredi

Reference uredi

  1. ^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9. 
  2. ^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9. 
  3. ^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7. 

Spoljašnje veze uredi

 
Gornje Crniljevo na Vikimedijinoj ostavi.


Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Горње_Црниљево&oldid=26855205”