Википедија

Gunar Mirdal

Karl Gunar Mirdal (šved. Karl Gunnar Myrdal: 6. decembar 1898 - 17. maj 1987) je bio švedski nobelovac, ekonomista, sociolog i političar. 1974. je dobio Nobelovu nagradu za ekonomske nauke zajedno sa Fridrihom Hajekom za "Pionirski rad u teoriji novca i ekonomskih fluktuacija i za analizu međuzavisnosti ekonomskih, društvenih i institucionalnih fenomena".[2] Veoma je poznat u Sjedinjenim Američkim Državama zbog njegovog proučavanja rasnih odnosa, koji su kulminirali u njegovoj knjizi „An American Dilemma: The Negro Problem and Modern Democracy.

Karl Gunar Mirdal
Karl Gunar u januaru 1964.
Puno imeKarl Gunar Mirdal
Datum rođenja(1898-12-06)6. decembar 1898.
Mesto rođenjaDalarna, Švedska
Datum smrti17. maj 1987.(1987-05-17) (88 god.)
Mesto smrtiDanderid, Švedska
PrethodnikKnut Viksel
Džon R. Komons[1]

Detinjstvo uredi

Rođen je 6. decembra 1898 u Gustafsu, u Švedskoj, od Karla Adolfa Petersona (1876–1934), koji je bio železnički radnik i od njegove supruge Ane Sofije Karlson (1878–1965).

Obrazovanje i rana karijera uredi

Postoji priča o razgovoru između Gunara i Gustava Kasela kada je Gustav navodno rekao: "Gunar, trebalo bi da imaš više poštovanja prema svojim starešinama, jer smo mi ti koji će odrediti tvoju promociju ", na šta je Gunar odgovorio: "Da, ali mi smo oni koji će pisati tvoju čitulju. "

Gunar Mirdal postao je diplomirani pravnik sa Stokholmskog Univerziteta 1923. i doktorirao na Ekonomskom fakultetu 1927. godine.

1919. je upoznao Alvu Reimer, koju ženi 1924. godine.

U svojoj doktorskoj disertaciji, objavljenoj 1927. godine, on je ispitao ulogu očekivanja u formiranju cena. Njegova analiza ostavila je snažan uticaj na Stokholmsku školu.

Između 1925. i 1929. godine studirao je u Velikoj Britaniji i Nemačkoj. Posetio je Sjedinjene Američke Države 1929-1930. Tokom ovog perioda je objavio svoje prve knjige, uključujući i „The Political Element in the Development of Economic Theory. Kada se vratio u Evropu godinu dana radio je kao vanredni profesor na „Institutu za međunarodne studije u Ženevi.

Gunar Mirdal je u početku bio fasciniran apstraktnim matematičkim modelima koji su došli u modu 1920. i pomogao Ekonometrijskom društvu u Londonu. Kasnije je optužio pokret za ignorisanje problema raspodele bogatstva.

Profesor Mirdal bio jedan od prvih pristalica teza Džona Mainard Keinesa, iako je tvrdio da je on stvorio osnovnu ideju prilagođavanja nacionalnog budžeta usporavanju ili ubrzavanju ekonomije, kao i da je to objavio u je svojoj knjizi Monetary Economics, objavljenoj 1932. godine.

Karijera uredi

Gunar Mirdal je postao profesor u Stokholmskoj ekonomskoj školi 1933. i u njoj ostaje sve do 1947. U njoj je postao dobar prijatelj sa Bertilom Ohlinom, profesorom ekonomije na istom fakultetu 1929-1965. Njih dvojica su postali vodeći nosioci u već pomenutoj školi.

On je postao socijal-demokratski član parlamenta iz 1933. i od 1945. do 1947. godine obavljao je dužnost ministra trgovine u Tage Erlanderovoj vladi. Tokom ovog perioda bio je žestoko kritikovan zbog finansijskog sporazuma sa Sovjetskim Savezom (SSSR). U isto vreme je bio optužen da je odgovoran za švedsku monetarnu krizu 1947.

Radio je zajedno sa svojom ženom Evom na Crisis in the Population Question. To delo, kao i njihov rad inspirisali su politiku usvojenu od strane ministara za socijalna pitanja Gustava Molera u cilju da se obezbedi socijalna podrška porodicama.

 
Gustab Moler

Gunar Mirdal je postao izvršni sekretar Ekonomske komisije Ujedinjenih nacija za Evropu 1947. Tokom svog mandata, on je osnovao jedan od vodećih centara ekonomskog istraživanja i političkog razvoja. Nakon deset godina te poziciji, dr Mirdal podneo je ostavku na mestu izvršnog sekretara 1957. godine. U 1956. i 1957., bio je u stanju da objavi An International Economy, Problems and Prospects, Rich Lands and Poor i Economic Theory and Underdeveloped Regions. Mirdal je 1950. potpisao UNESKO izjavu Racnog pitanja, koja pobija teorije rasne supremacije i čistoće.

Između 1960. i 1967. godine, bio je profesor međunarodne ekonomije na Stokholmskom Univerzitetu .1961. osnovao je Institut za međunarodne ekonomske studije. Tokom 1960-ih, on je radio na studiji trendova i politike u Južnoj Aziji . Studija je kulminirala u „ Asian Drama: An Inquiry into the Poverty of Nations (1968). 1970. je objavio je knjigu „The Challenge of World Poverty gde je izložio svoja verovanja za rešenja problema .

Privatni život uredi

Bio je oženjen političarkom i diplomatom Alvom Mirdal 1924. godine. Zajedno su imali dve ćerke Kaju Folster i Siselu Bok, kao i sina, Mara Mirdala.

Pre smrti bio je dva meseca hospitalizovan u bolnici u Danderidu, u blizini Stokholma.

17. maja 1987. umire kada su njegova ćerka Kaj Folster i njegov unuk, Janken Mirdal, bili prisutni.

Doprinosi filozofiji znanja uredi

Naučni uticaj Gunara Mirdala nije bio ograničen samo na ekonomiju. Kroz uvod u azijsku dramu sa naslovom „Zraci u našim očima“ (biblijska referenca; up. Matej 7:1–2) uveo je pristup koji se spominje kao naučni relativizam vrednosti. Ovaj bihejvioralni pristup je usko povezan sa bihejvioralizmom i izgrađen je na ideji da logički jaz između „jeste“ i da bi „trebalo“ da bude sofisticiraniji od puke podele premisa na kategorije. Članci uređeni u „Vrednosti u društvenoj teoriji“ naglašavaju Mirdalov značaj za političke nauke. Kako se političke nauke obično smatraju više opisnim od ekonomije, mogao bi se steći utisak da nije bilo neophodno da se Mirdal sistematski bavi vrednostima primenjenim na ekonomiju. Naprotiv, Mirdal je povezao društvene nauke, političke nauke i ekonomiju kao praktičar.

Mirdal je objavio mnoge zapažene radove, pre i posle Američke dileme, i, među mnogim drugim doprinosima društvenoj i javnoj politici, osnovao je i predsedavao Stokholmskim međunarodnim institutom za istraživanje mira. Međunarodno poštovan kao otac socijalne politike, doprineo je socijaldemokratskom razmišljanju širom sveta, u saradnji sa prijateljima i kolegama u političkoj i akademskoj areni. Švedska i Britanija bile su među pionirima države blagostanja i knjige Mirdala (Beyond the Welfare State – New Haven, 1958) i Ričarda Titmusa (Essays on “The Welfare State” – London, 1958) neiznenađujuće istražuju slične teme. Mirdalov teorijski ključni koncept „kružna kumulativna uzročnost“ doprineo je razvoju moderne neravnotežne ekonomije.[3]

Svet blagostanja uredi

Mirdal je sugerisao da se mora evoluirati od države blagostanja do sveta blagostanja, što bi omogućilo preraspodelu prihoda i bogatstva ne samo unutar zemlje, već i na globalnom nivou. Tokom hladnoratovske ere, u Izvan države blagostanja, on je predložio ideju sveta blagostanja kako bi se prevazišla ograničenja države blagostanja na Zapadu.[4] Mirdalove preporuke nisu prihvatile međunarodne tehnokrate niti zemlje u razvoju.[4] Međutim, on je takođe smatrao da je teži zadatak uspostaviti svet blagostanja nego državu blagostanja.[5]

On je ukazao na sledeća ograničenja stanja blagostanja:

Nagrade i počasti uredi

Nagrade uredi

Publikacije uredi

  • The Political Element in the Development of Economic Theory. (1930)
  • The Cost of Living in Sweden, 1830–1930 (1933)
  • Crisis in the Population Question (1934)
  • Fiscal Policy in the Business Cycle. The American Economic Review, vol 21, no 1, Mar 1939.
  • Population, a Problem for Democracy. Harvard University Press. 1940..
  • Contact With America (1941)[8]
  • An American Dilemma: The Negro Problem and Modern Democracy. Harper & Bros, 1944.
  • Social Trends in America and Strategic Approaches to the Negro Problem. Phylon, Vol. 9, No. 3, 3rd Quarter, 1948.
  • Conference of the British Sociological Association, 1953. II Opening Address: The Relation between Social Theory and Social Policy The British Journal of Sociology, Vol. 4, No. 3, Sept. 1953.
  • An International Economy, Problems and Prospects. Harper & Brothers Publishers, 1956.
  • Rich Lands and Poor. 1957.
  • Economic Theory and Underdeveloped Regions, Gerald Duckworth, 1957.
  • Value in Social Theory: A Selection of Essays on Methodology. Ed. Paul Streeten, published by Harper, 1958.
  • Myrdal (1960). Beyond the Welfare State. Yale University Press. 
  • Challenge to Affluence. Random House, 1963.
  • America and Vietnam – Transition, No. 3, Oct, 1967.
  • Twenty Years of the United Nations Economic Commission for Europe. International Organization, Vol 22, No. 3, Summer, 1968.
  • Asian Drama: An Inquiry into the Poverty of Nations, 1968.
  • Objectivity in Social Research, 1969.
  • The Challenge of World Poverty: A World Anti-Poverty Program in Outline. 1970.
  • Against the Stream.
  • Hur Styrs Landet?, 1982.
  • Gunnar Myrdal on Population Policy in the Underdeveloped World – Population and Development Review, Vol 13, No. 3, Sept. 1987.
  • The Equality Issue in World Development – The American Economic Review, vol 79, no 6, Dec 1989.

Reference uredi

  1. ^ Jackson, Walter A. (1994-02-01). Gunnar Myrdal and America's Conscience: Social Engineering and Racial Liberalism, 1938-1987. UNC Press Books. ISBN 978-0-8078-4460-1. 
  2. ^ „The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 1974”. NobelPrize.org. Pristupljeno 27. 11. 2009. 
  3. ^ Berger, Sebastian (6. 7. 2009). The Foundations of Non-Equilibrium Economics. The principle of circular and cumulative causation. Routledge. ISBN 978-0-415-77780-3. Pristupljeno 21. 10. 2010. 
  4. ^ a b Johnson, Marianne (2022). „Towards a Global Intellectual History of an Unequal World Swedish intellectual thought on inequality and a 'welfare world'”. Global Intellectual History. ISSN 2380-1883. doi:10.1080/23801883.2022.2062415. 
  5. ^ Myrdal (1960), str. 220 (by the Japanese ed.).
  6. ^ „Alva Reimer Myrdal”. Encyclopædia Britannica. Pristupljeno 23. 9. 2020. 
  7. ^ a b „Gunnar Myrdal – Biographical”. Nobel Prize. Pristupljeno 23. 9. 2020. 
  8. ^ Gene Robers and Hank Klibanoff; The Race Beat: The Press, The Civil Rights Struggle, and the Awakening of a Nation. 2006. USA.

Literatura uredi

  • "The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 1974". NobelPrize.org.
  • "Gunnar Myrdal, Analyst of Race Crisis, Dies". The New York Times.
  • William J. Barber, 2008. Gunnar Myrdal: An Intellectual Biography. Basingstoke, UK, and New York: Palgrave Macmillan
  • Shackle, G.L.S. (1989) "What did the General Theory do?", in J. Pheby (ed), New Directions in Post-keynesian Economics, Aldershot: Edward Elgar.
  • Örjan Appelqvist (1999:1): "Gunnar Myrdal i svensk politik 1943–1947
  • Gunnar Myrdal (1898–1987). The Concise Encyclopedia of Economics. Library of Economics and Liberty (2nd izd.). Liberty Fund. 2008. 

Spoljašnje veze uredi

 
Gunar Mirdal na Vikimedijinoj ostavi.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Гунар_Мирдал&oldid=27673093”