David Dimitrijević
David Dimitrijević (Gnjilane, 1874 — Skoplje, 23. april 1929) je bio prosvetni radnik, nacionalni revolucionar i narodni poslanik.
David Dimitrijević | |
|---|---|
| Datum rođenja | 1874 |
| Mesto rođenja | Gnjilane, {Osmansko carstvo |
| Datum smrti | 23. april 1929 |
| Mesto smrti | Skoplje, Kraljevina SHS |
Biografija uredi
Prosvetni rad uredi
Rođen je u Gnjilanu, gde je završio tamošnju osnovnu školu. Kao đaka četvrtog razreda Prizrenske bogoslovije u Skoplje ga je 1891. dozvao tadašnji srpski skopski konzul Vladimir Karić, jer je postojala hitna potreba za učiteljem u novootvorenoj školi selu Klinovcu u Preševskoj kazi, na samoj granici Srbije i Osmanskog carstva. Kao sposobnog i hrabrog učitelja, Dimitrijevića su skopski konzulat i skopska mitropolija slali na najosetljivija meste, gde je postojala opasnost za srpske učitelje od atentata komita VMRO-a. Do 1904. kao učitelj radio je u srpskim školama u Bašinom selu kod Velesa, Zletovu i Krivoj Palanci.
Učešće u srpskoj četničkoj akciji uredi
Aktiviranje srpske četničke akcije 1904/1905. nalazio se na mestu upravitelja srpskih veleških škola. Znatno je uticao na Jovana Babunskog, tada veleškog učitelja da se odmetne u četu. Zbog odmetanja Babunskog Dimitrijević je bio i uhapšen, ali je na intervenciju srpske diplomatije oslobođen. Za vreme srpske četničke akcije bio je jedan od najvažnijih organizacionih radnika. Od 1906. javno je bio upravitelj srpskih kumanovskih škola, a tajno predsednik kumanovskog odbara srpske četničke organizacije, pod šifrovanim imenom Ljuborad. Zbog rada sa četama uhapšen je iste godine i osuđen na večitu robiju, ali je ubrzo pomilovan na zauzimanje ruske diplomatije. Godine 1908. postao je predsednik Centralnog odbora srpske četničke organizacije u Skoplju.
Kulturno-politički rad uredi
Učestvovao je u radu Prve srpske konferencije Otomanskih Srba, avgusta 1908 u Skoplju, po mladoturskoj revoluciji. Još pre konferencije izabran je za člana Privremenog centralnog odbora otomanskih Srba, odnosno, srpske političke organizacije u Osmanskom carstvu. Po Mladoturskoj revoluciji u Osmanskom carstvu, osnovao je 1908. list Vardar, organ srpske nacionalne organizacije u Osmanskom carstvu. Davidović je list vodio do njegovog zabranjivanja od turskih vlasti 1910, kada je pokrenuo list list Zakonitost. Iste godine kada i Vardar, zasnovao je i prvu srpsku štampariju i knjižaru u Skoplju.
Ratovi i oslobođenje uredi
Učestvovao je u Prvom svetskom ratu uz sekretara Narodne odbrane Milana Vasića. Po oslobođenju živeo je u Skoplju kao penzionisani učitelj. Izabran je za skopskog narodnog poslanika 1925.
Literatura uredi
- Biljana Vučetić, Bogdan Radenković, sudbina jednog srpskog nacionaliste, Beograd 2018, 123-126.
