Dakar
Dakar (franc. Dakar) je glavni grad Senegala smešten na obali Atlantskog okeana i jedna od glavnih morskih luka na zapadnoafričkoj obali. Nalazi se na pola puta između ušća reka Gambije i Senegala, na jugoistočnoj strani Zelenog rta, najzapadnije tačke Afrike. Dakarska luka je jedna od najboljih u Zapadnoj Africi, dobro zaštićena krečnjačkim liticama rta i sistemom lukobrana. Ime grada dolazi od reči dakhar što je na jeziku naroda Volof naziv za drvo tamarind, kao i ime obalskog naselja plemena Lebu koje se nalazilo južno od mesta gdje je danas prvi dok u luci.[3] Prema Nacionalnoj statističkoj agenciji Senegala, Dakar je 2005. godine u užem centru grada imao 1.030.594 stanovnika, a metropolitanski grad s predgrađima 2.452.656. stanovnika.[4]
| Dakar franc. Dakar | |
|---|---|
 Trg nezavisnosti u Dakaru
   .jpg)  U pravcu kazaljki na satu od gore: Palata nezavisnosti, Džamija božanstva , Ngor plaža, Čamci Soumbediouna Medine, Gore | |
 Grb
| |
| Administrativni podaci | |
| Država |  Senegal |
| Regija | Dakar |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo | |
| — 2013. | 1.146.052[1] |
| — gustina | 1.955 st./km2 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 14° 41′ 33″ S; 17° 26′ 51″ Z / 14.69256° S; 17.44753° Z |
| Vremenska zona | UTC+1 |
| Aps. visina | 27 m |
| Površina | 550 km2 |
  Dakar Dakar na karti Senegala | |
| Ostali podaci | |
| Gradonačelnik | Soham El Vardini (2018)[2] |
| Veb-sajt | |
| www.dakarville.sn | |
Dakar je administrativni centar Senegala, sedište Senegalske nacionalne skupštine i predsednika republike. Grad je i glavni financijski centar zapadne Afrike, sedište desetak nacionalnih i regionalnih banaka, uključujući i banku BCEAO (Banque Centrale des États de l'Afrique de l'Ouest) koja upravlja jedinstvenom zapadnoafričkom CFA valutom, te sedište brojnih međunarodnih organizacija i istraživalačkih centara, kao i nevladinih organizacija. U Dakru od 1920. živi velika libanska zajednica koja se uglavnom bavi uvozno-izvoznim poslovima. U gradu živi i dosta Marokanaca koji se uglavnom bave poduzetništvom. U gradu žive i brojne druge zajednice, pretežno sastavljene od radnika iz Mauritanije, Gvineje i Zelenortske Republike. U gradu je i 20.000 francuskih iseljenika.
Bivša kolonijalna metropola Francuska i dalje je snažno prisutna u gradu jer ima bazu ratnog vazduhoplovstva u predgrađu Jof, a i francuska ratna flota koristi luku Dakar kao svoju servisnu luku. Od 1950. u gradu deluje Institut za visoko školstvo (Institut des Hautes Études ili IHE) koji je 1957. prerastao u Univerzitet u Dakru (Université de Dakar).[5]
Geografija uredi
Dakar leži uglavnom na jugoistočnim obalama Zelenog rta, bolje rečeno njegov je istorijski centar jer se danas grad sa svojim predgrađima i satelitskim naseljima raširio po čitavom poluostrvu.
Klima uredi
Dakar ima vruću polupustinjsku klimu po Kepenovoj klasifikaciji klime, s kratkom sezonom kiša i dugim sušnim razdobljem. Sezona kiša traje od jula do oktobra, a ostalih osam meseci vlada suša. U gradu padne prosečno 540 mm kiše tokom cele godine. Između decembra i aprila je ugodno toplo, noći su ugodne, ali od maja do novembra postaje neugodno vruće s temperaturama koje u iznad 30 °C, iako ne toliko koliko u Sahari.
| Klima Dakara, Senegal (1981–2010) | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Pokazatelj \ Mesec | Jan. | Feb. | Mar. | Apr. | Maj | Jun | Jul | Avg. | Sep. | Okt. | Nov. | Dec. | God. |
| Apsolutni maksimum, °C (°F) | 39,6 (103,3) |
38,7 (101,7) |
40,4 (104,7) |
38,4 (101,1) |
36,2 (97,2) |
36,6 (97,9) |
36,9 (98,4) |
35,0 (95) |
36,2 (97,2) |
39,3 (102,7) |
40,3 (104,5) |
39,5 (103,1) |
40,4 (104,7) |
| Maksimum, °C (°F) | 25,3 (77,5) |
25,2 (77,4) |
25,4 (77,7) |
25,0 (77) |
26,0 (78,8) |
28,6 (83,5) |
30,0 (86) |
30,3 (86,5) |
30,7 (87,3) |
31,0 (87,8) |
29,8 (85,6) |
27,4 (81,3) |
27,9 (82,2) |
| Minimum, °C (°F) | 18,3 (64,9) |
18,0 (64,4) |
18,5 (65,3) |
19,2 (66,6) |
20,7 (69,3) |
23,5 (74,3) |
25,1 (77,2) |
25,3 (77,5) |
25,2 (77,4) |
25,3 (77,5) |
23,3 (73,9) |
21,0 (69,8) |
22,0 (71,6) |
| Apsolutni minimum, °C (°F) | 11,0 (51,8) |
10,7 (51,3) |
10,9 (51,6) |
14,0 (57,2) |
15,4 (59,7) |
17,0 (62,6) |
17,2 (63) |
20,0 (68) |
20,0 (68) |
17,2 (63) |
17,0 (62,6) |
12,4 (54,3) |
10,7 (51,3) |
| Količina kiše, mm (in) | 1,0 (0,039) |
2,0 (0,079) |
0,3 (0,012) |
0,0 (0) |
0,1 (0,004) |
14,0 (0,551) |
51,0 (2,008) |
154,0 (6,063) |
133,0 (5,236) |
26,0 (1,024) |
9,2 (0,362) |
1,0 (0,039) |
391,6 (15,417) |
| Dani sa kišom | 1,0 | 1,0 | 1,0 | 0,2 | 0,4 | 3,0 | 8,0 | 15,0 | 12,0 | 4,0 | 1,0 | 1,0 | 47,6 |
| Relativna vlažnost, % | 68 | 74 | 77 | 81 | 81 | 80 | 78 | 81 | 83 | 80 | 72 | 68 | 77 |
| Sunčani sati — mesečni prosek | 244,9 | 245,8 | 276,0 | 288,0 | 291,4 | 252,0 | 232,5 | 223,2 | 219,0 | 257,3 | 249,0 | 238,7 | 3.017,8 |
| Sunčano vreme — mesečni procenti | 70 | 74 | 74 | 74 | 73 | 65 | 58 | 57 | 60 | 70 | 73 | 69 | 68,1 |
| Izvor #1: Pogoda.ru.net[6] | |||||||||||||
| Izvor #2: Spiegel Online Wetter[7] | |||||||||||||
Istorija uredi
Portugalski pomorci bili su prvi Evropljani koji su doplovili do Zelenog rta 1444. i na ostrvu Gore osnovali naselje za opskrbu svojih brodova. Od 1536. počeli su da koriste ostrvo kao bazu za trgovinu crnim robovima. Ostrvo su im preoteli Holanđani 1588. i dali mu današnje ime po ostrvu Gore-Overflake u Holandiji. Nakon njih 1664. došli su Englezi, a konačno je pao u ruke Francuza 1677. kao i čitav Senegal.
Dakar je osnovan 1857. kada su Francuzi izgradili utvrđenje na mestu današnjeg Trga nezavisnosti (Place de l'Indépendance) da zaštite interese svojih trgovaca robljem koji su tamo naselili pre 20 godina, kao i stanovnike obližnjeg ostrva Gore u zavetrini poluostrva. Do 1862. izgrađen je prvi kratki lukobran u luci, oko koje je počeo nicati grad. Međutim, ipak je prošlo dosta vremena pre nego što je luka u Dakru dobila prevlast nad obližnjim lukama na ostrvu Gore i Rufisku, udaljenim 21 km istočno od centra grada. Prvi korak koji je učinio dakarsku luku mestom u koje su uplovljavali tadašnji parobrodi bila je izgradnja stanice za opskrbu brodova ugljenom, tako da je Dakar preoteo deo posla luci Mindelo na Zelenortskim ostrvima. Izgradnja prve zapadnoafričke željezničke pruge, od Sent-Luisa do Dakra 1886. bio je sledeći veliki podsticaj za razvoj Dakra i njegove luke, budući da su uz prugu nikle brojne plantaže kikirikija. Od 1902. Dakar je zamenio Sent-Luis kao glavni grad Francuske Zapadne Afrike.[3]
Za vreme Prvog svetskog rata dakarskoj luci porasla je važnost zbog rata za susedne nemačke kolonije Togoland i Nemački Kamerun. Nakon rata 1923. izgrađena je željeznička pruga do tadašnjeg Francuskog Sudana (današnji Mali), a to je dovelo novu tranzitnu robu u luku. Luka je značajno poboljšana 1930-ih godina, tako da je Dakar postao glavna regionalna luka za kikiriki. Tokom Drugog svetskog rata Dakar, kao i čitava Francuska Zapadna Afrika, priznali su autoritet Višijevske Francuske 1940. i time su pali u vodu napori generala de Gola i Slobodne Francuske da osiguraju Dakar kao bazu. Stanje je ostalo isto sve do 1943. kada su saveznici oslobodili grad.[3]
.jpg)
Za vreme Drugog svetskog rata, rafiniranje ulja od kikirikija postala je važna industrija u Dakru jer se trebao da nadomjesti nedostatak biljnih ulja u zemlji, ali i u celoj severnoj Africi budući da je to ulje pre rafinirano uglavnom u Francuskoj. Tada su izrasli i drugi industrijski pogoni po gradu. Ovaj dinamični razvoj je prekinut oko 1961. jer se dotadašnja kolonija Francuska Zapadna Afrika u međuvremenu raspala na osam nezavisnih država, pa se time bitno smanjilo tržište za robu tih fabrika. Dakar je od 1959. do 1960. bio glavni grad kratkotrajne Federacije Mali, a potom je postao glavni grad nove države Republike Senegal. Od Drugog svetskog rata Dakar je doživeo pravu urbanu ekspanziju, od tada su izgrađena brojna predgrađa i satelitski gradovi oko užeg centra grada.[3]
Danas Dakar ima nekoliko vrlo kontrastnih okruga. U južnom delu grada su javne zgrade, bolnice i ambasade. Severni deo grada je poslovni deo grada oko Trga nezavisnosti (Place de l'Indépendance). Na severu i istoku grada leže kvartovi povezani s lukom, te male ribarske luke, skladišta i dokovi za izvoz kikirikija. U neposrednoj blizini željezničke pruge leže stari industrijski pogoni za rafiniranje ulja od kikirikija i druge fabrike, a dalje prema severu industrijsko predgrađe Han.[3]
Stanovništvo uredi
Ovaj odeljak bi trebalo proširiti. Možete pomoći dodavanjem sadržaja. |
| 1988. | 2002. |
|---|---|
| 686.999 | 955.897 |
Privreda uredi
Ovaj odeljak bi trebalo proširiti. Možete pomoći dodavanjem sadržaja. |
Saobraćaj uredi
Ovaj odeljak bi trebalo proširiti. Možete pomoći dodavanjem sadržaja. |
Partnerski gradovi uredi
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ National Statistics Agency. „Population Projections 2013-2063” (PDF). Arhivirano iz originala (PDF) 15. 11. 2020. g. Pristupljeno 03. 01. 2021.
- ^ „AFP. 2018-09-29”. Arhivirano iz originala 02. 10. 2018. g. Pristupljeno 26. 07. 2020.
- ^ a b v g d „Dakar” (na jeziku: engleski). Encyclopædia Britannica. Pristupljeno 25. 12. 2011.
- ^ „Situation Economique et Sociale du Sénégal Edition” (PDF) (na jeziku: francuski). Agence Nationale de la Statistique et de la Démographie. 2005. Arhivirano iz originala 15. 06. 2007. g. Pristupljeno 25. 12. 2011.
- ^ „Historique de la ville” (na jeziku: francuski). Ville de Dakar. Arhivirano iz originala 02. 01. 2012. g. Pristupljeno 25. 12. 2011.
- ^ „Climate Averages for Dakar” (na jeziku: ruski). Weather and Climate (Pogoda i klimat). Pristupljeno 05. 05. 2016.
- ^ „Africa, Senegal, Dakar”. Spiegel Online Wetter. Pristupljeno 17. 02. 2014.
- ^ „Città Gemellate” (na jeziku: -(jezik: italijanski)-). Comune di Milano. Arhivirano iz originala 27. 10. 2014. g. Pristupljeno 06. 04. 2012.
- ^ „DC Sister City Agreement” (PDF). The District of Columbia. Arhivirano iz originala (PDF) 06. 06. 2014. g. Pristupljeno 3. 6. 2014.
- ^ „Twin-cities of Azerbaijan”. Azerbaijans.com. Pristupljeno 09. 08. 2013.
- ^ „Monument in Dakar, on which "City Baku" was written in Russian and "City Dakar" in French”. 2014.
- ^ „Town Twinning Agreements”. Municipalidad de Rosario - Buenos Aires 711. Arhivirano iz originala 19. 03. 2015. g. Pristupljeno 14. 10. 2014.
Spoljašnje veze uredi
- Zvanični veb-sajt
- Dakar official website (jezik: francuski) (archived)
- „Dakar”. Encyclopædia Britannica (na jeziku: engleski) (11 izd.). 1911.
„Dakar”. New International Encyclopedia. 1905.
