Darko Macura
Darko Macura (Pula, 1952.[1] — Beograd, 2020)[2] bio je srpski izvođač narodne muzike, graditelj instrumenata, kompozitor i muzički pedagog. Svirao je tridesetak različitih instrumenata, koje je većinom sam izrađivao.
Darko Macura | |
|---|---|
| Datum rođenja | 2. septembar 1952. |
| Mesto rođenja | Pula, SR Hrvatska, SFRJ |
| Datum smrti | 21. avgust 2020. (67 god.) |
| Mesto smrti | Beograd, Srbija |
Najpoznatiji je po albumu Prizivanja (1994) u kome je koristio tradicionalne srpske duvačke instrumente, kao i po učešću u reformi srpske pevačko-sviračke škole tokom devedesetih i dvehiljaditih.[3]
Biografija uredi
Rođen je u Puli, odrastao je u okolini Obrovca gde se odmalena zanimao za izgradnju i sviranje narodnih instrumenata. Završio je Muzičku školu „Stanković“ u Beogradu, odsek klarinet. Bio je član orkestra Ministarstva unutrašnjih poslova do penzionisanja 1996. godine.
Naporedno je se bavio pravljenjem i sviranjem čak 30-ak vrsta narodnih instrumenata. Tokom svoje karijere izvođača narodne pesme i svirke nastupao je u Grčkoj, Austriji, Nemačkoj, SAD, Mađarskoj, Libanu, Siriji, Tunisu i drugim zemljama. Među najvažnijim stranim nastupima je celovečernji autorski koncert na "Prvom festivalu usmene muzičke tradicije naroda istoka (od Magreba do Japana)", jula 1993 god. u Atini, gde je nastupio sa najvećim imenima svetske etno scene; kao i učešće sa Svetlanom Spajić u Prvom međubalkanskom orkestru u Solunu 1995, u kojem su članovi bili ugledni izvođači cele Jugoistočne Evrope.
Imao je zapaženu pedagošku ulogu u osnivanju muzičkih grupa u Beogradu (Moba, Kladenac), kao i u reformi našeg muzičkog obrazovanja koja je podrazumevala uvođenje tradicionalnog izraza u muzičke škole u Srbiji.
Tokom karijere sarađivao je sa značajnim imenima muzike Zapadnog Balkana, među kojima su i Todor Komazec, Blagoja Ristovski, Svetlana Stević, Bokan Stanković, grupa Moba, Pjevačka družina Svetlane Spajić i dr.
Učestvovao je u stvaranju muzike filma Virdžina režisera Srđana Karanovića, televizijske drame Raj Miloša Crnjanskog u režiji Petra Zeca i kratkog igranog filma Uske staze režisera Olega Jeknića.
Narodna nošnja u kojoj je nastupao bila je njegova lična rukotvorina.
Sahranjen je 24. avgusta 2020. na beogradskom groblju Orlovača.
Stručna recepcija uredi
Osnovna preokupacija D. Macure ne svodi se na verno kopiranje i oživljavanje narodnih melodija, već podrazumeva stvaranje sopstvenih. Strpljenjem i upornošću istinskog zaljubljenika, on je odnegovao duboko individualan muzički stil, sa prepoznatljivim korenima u tradicionalnom zvuku raznih srpskih krajeva. Ovakav kreativni pristup D. Macura ima i prema svojim instrumentima, kada pojedinim sviralama dodaje nove otvore, kada od roga, instrumenta iz porodice truba, stvara labijalnu sviralu – svojevrsnu kombinaciju frule i okarine. Pomenute graditeljske zahvate D. Macuri je omogućilo dobro poznavanje tradicionalnih zakonitosti srpske narodne muzike, ali i upućenost u zapadnoevropsku muzičku teoriju i tehniku sviranja klarineta, koji je diplomirao u srednjoj muzičkoj školi.
— Sanja Radinović, doktor etnomuzikologije (1994)[4]
...pravo malo otkrovenje Darko Macura, majstor za proizvodnju starinskih balkanskih instrumenata i baratanje njima, sa improvizacijom 'Rudarima Balkana'.
— Dragan Kremer, muzički kritičar, o albumu Srbija: Sounds Global 2002.[5]
Diskografija (izbor) uredi
- Autorski albumi
- Prizivanja: Srpski duvački instrumenti (audio kaseta), „Biljeg - balkansko i slovensko izdavaštvo“, Beograd, 1994.
- Morlački zov: Snimak prvog samostalnog sviračko-pjevačkog nastupa koji je održan 15. novembra 2002. u Beogradu u sali Guarnerius kod Nade i Jovana Kolundžije (kompakt disk), autorsko izdanje, Beograd, 2003.
- Kompilacije[6]
- „Svirka za Spas“, Unblocked - Music Of Eastern Europe 1-3 (kompakt disk), Ellipsis Arts, 1997.
- „Rudarima Balkana“, Srbija: Sounds Global (kompakt disk), B92, Beograd, 2000.
- „Poskok“, sa S. Spajić, Srbija: Sounds Global 2 (kompakt disk), B92, Beograd, 2002.
- „Poskok“, sa S. Spajić, Srbija Sounds Global - All Stars (kompakt disk), B92, Beograd, 2008.
Izvori uredi
- ^ Biografija izvođača na omotu albuma Prizivanja, „Biljeg“, Beograd, 1994.
- ^ Spajić, Svetlana. „Odlazak srpskog barda: Napustio nas je Darko Macura, veliki trudbenik za srpsku kulturu, bard i vizionar.“, World music asocijacija Srbije, 25. avgust 2020.
- ^ „Izvođači: Darko Macura“ Arhivirano na sajtu Wayback Machine (14. jul 2014), Serija koncerata Srbija sounds global: Živa tradicija, Bioskop Reks, B92, Beograd.
- ^ Radinović, Sanja. „Darko Macura, srpski svirač: Recenzija za audio-kasetu 'Prizivanja'“ (Projekat Rastko)
- ^ Kremer, Dragan. „Izvorna svetska muzika – Srbija Sounds Global: Sviraj lokalno, zvuči globalno“, Vreme br 624, 19. decembar 2002.
- ^ Darko Macura Discography, Discogs
Literatura uredi
- Radinović, Sanja. „Darko Macura, srpski svirač: Recenzija za audio-kasetu 'Prizivanja'“, 1994 (Projekat Rastko)
- Muršič, Rajko. „Darko Macura: Prizivanja, Srpski duvački instrumenti (Biljeg 1994) • Moba: Prioni, Mobo, Izvorne srpske pesme Biljeg, 1994)“, Glasbena mladina, letnik 26, številka 5, Marec 1996, str. 30.
- Radinović, Sanja. Predgovor u bukletu za album Morlački zov, 2003.
- Čolović, Ivan. „The Balkans in a Narrative About World Music in Serbia“, New Sound 24, 2004.
- Jovanović, Jelena. „The Power of Recently Revitalized Serbian Rural Folk Music in Urban Settings“, in: Music, Power, and Politics, ed. by Annie J. Randall, Routledge, 2004. p. 137.
Spoljašnje veze uredi
- Ikraš, I. „Muzika mu i na nos izlazi“ (intervju), Glas javnosti, Beograd, 21. oktobar 2004.
- Darko Macura na sajtu IMDb (jezik: engleski)
