Decentralizacija
Decentralizacija je raspodela odgovornosti, planiranja i implementacije promena sa najvišeg organizacionog nivoa bliže problemu ili oblasti u kojoj se sprovode aktivnosti.[1] Primer su federalne i savezne takse koje se dele sa državnim i opštinskim nivoima vlasti.
Istorija uredi
Reč „centralizacija” ušla je u upotrebu u Francuskoj 1794. godine kada je vođstvo Francuskog direktorijuma nakon Francuske revolucije stvorilo novu vladinu strukturu. Reč „decentralizacija” ušla je u upotrebu 1820-ih.[2] „Centralizacija” je ušla u pisani engleski jezik u prvoj trećini 1800-ih;[3] pominjanja decentralizacije takođe se prvi put pojavljuju tokom tih godina. Sredinom 1800-ih Tokvil je napisao da je francuska revolucija započela „potiskivanjem ka decentralizaciji ... [ali je postala,] na kraju, produženje centralizacije.”[4] Godine 1863, penzionisani francuski birokrata Moris Blok napisao je članak pod naslovom „Decentralizacija” za jedan francuski časopis u kome je pregledao dinamiku vladine i birokratske centralizacije i nedavne napore Francuske na decentralizaciji državnih funkcija.[5]
Ideje slobode i decentralizacije doveli su do svojih logičnih zaključaka tokom 19. i 20. veka od strane antidržavnih političkih aktivista koji su sebe nazivali „anarhistima“, „libertarijancima“, pa čak i decentralistima. Tokvil je bio zagovornik, pišući: „Decentralizacija ima, ne samo administrativnu vrednost već i građansku dimenziju, jer povećava mogućnosti za građane da se zainteresuju za javne poslove; ona ih navikava da koriste slobodu. A iz akumulacije ove lokalne, aktivne, persične slobode, rađa se kao najefikasnija protivteža tvrdnjama centralne vlade, čak i ako je podržana bezličnom, kolektivnom voljom.“[6] Pjer-Žozef Prudon (1809–1865), uticajni teoretičar anarhizma,[7][8] je napisao: „Sve moje ekonomske ideje koje su se razvijale tokom dvadeset pet godina mogu se sažeti rečima: poljoprivredno-industrijska federacija. Sve moje političke ideje se svode na sličnu formulu: politička federacija ili decentralizacija.“[9]
Početkom 20. veka, odgovor Amerike na centralizaciju ekonomskog bogatstva i političke moći bio je decentralistički pokret. Krivio je industrijsku proizvodnju velikih razmera za uništavanje trgovaca srednje klase i malih proizvođača i promovisao povećanje vlasništva nad imovinom i povratak na život u malim razmerama. Decentralistički pokret je privukao južne agrarce kao što su Robert Pen Voren, kao i novinar Herbert Agar.[10] Nova levica i libertarijanski pojedinci koji su se identifikovali sa društvenim, ekonomskim i često političkim decentralizmom tokom narednih godina uključivali su Ralfa Borsodija, Vendela Berija, Pola Gudmana, Karla Oglsbija, Karla Hesa, Donalda Livingstona, Kirkpatrika Sejla (autora dela Ljudka razmera),[11] Mareja Bukčina,[12] Doroti Dej,<refRoberts, Nancy L. (1984). Dorothy Day and the Catholic Worker: Teaching and Learning about Writing in Online Environments. 84. State University of New York Press. str. 11. ISBN 978-0873959391.</ref> senatora Marka O. Hetfilda,[13] Mildred J. Lumis[14] i Bila Kaufmana.[15]
Leopold Kor, autor knjige Raspad nacija iz 1957. godine – poznat po svojoj izjavi „Kad god nešto nije u redu, nešto je preveliko“ – imao je veliki uticaj na E. F. Šumahera, autora bestselera iz 1973. godine Malo je lepo: Studija ekonomije kao da su ljudi važni.[16][17] U narednih nekoliko godina veliki broj najprodavanijih knjiga promovisao je decentralizaciju.
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ Definition of decentralisation Arhivirano 2013-01-26 na sajtu Wayback Machine, Merriam-Webster Dictionary, accessed march 5, 2013.
- ^ Schmidt 2007, str. 22
- ^ Levick, Barbara (2012). Claudius. Psychology Press. str. 81. ISBN 9780415166195.
- ^ Schmidt 2007, str. 10
- ^ Leroux, Robert (2012). „6: Maurice Block on "Decentralization"”. French Liberalism in the 19th Century: An Anthology. Routledge. str. 255. ISBN 9781136313011.
- ^ A History of Decentralization Arhivirano 2013-05-11 na sajtu Wayback Machine, Earth Institute of Columbia University website, accessed February 4, 2013.
- ^ George Edward Rines, ur. (1918). Encyclopedia Americana. New York: Encyclopedia Americana Corp. str. 624. OCLC 7308909.
- ^ Hamilton 1995, str. 79
- ^ "Du principe Fédératif" ("Principle of Federation"), 1863.
- ^ Prentiss, Craig R. (2008). Debating God's Economy: Social Justice in America on the Eve of Vatican II. Penn State Press. str. 43. ISBN 978-0271033419.
- ^ Kauffman, Bill (2008). „Decentralism”. Ur.: Hamowy, Ronald. The Encyclopedia of Libertarianism. Thousand Oaks, CA: Sage, Cato Institute. str. 111—113. ISBN 978-1412965804. LCCN 2008009151. OCLC 750831024. doi:10.4135/9781412965811.n71. Arhivirano iz originala 2016-05-01. g.
- ^ Leon, David De (1994). Leaders from the 1960s: A Biographical Sourcebook of American Activism. Greenwood Publishing Group. str. 297. ISBN 978-0313274145.
- ^ Jesse Walker (2010). Mark O. Hatfield, RIP] [https://web.archive.org/web/20130603154349/http://reason.com/blog/2011/08/08/mark-o-hatfield-rip „Arhivirana kopija”]. Arhivirano iz originala 03. 06. 2013. g. Pristupljeno 03. 11. 2022.[[Kategorija:CS1 održavanje: Nepodoban URL]], [[Reason (magazine)|Reason]], August 8, 2011.
- [[#cite_ref-14|^]] [[#CITEREFLoomis2005|Loomis 2005]]
- [[#cite_ref-15|^]] [[Bill Kauffman]], Bye Bye, Miss American Empire: Neighborhood Patriots, Backcountry rebels, Chelsea Green Publishing, [https://archive.org/details/isbn_9781933392806 p. xxxi. ISBN 978-1933392806. line feed character u
|title=na poziciji 1068 (pomoć); Spoljašnja veza u|title=(pomoć); Sukob URL—vikiveza (pomoć)[mrtva veza] - ^ Dr. Leopold Kohr, 84; Backed Smaller States Arhivirano 2017-01-18 na sajtu Wayback Machine, The New York Times obituary, February 28, 1994.
- ^ John Fullerton, The Relevance of E. F. Schumacher in the 21st Century Arhivirano 2013-04-05 na sajtu Wayback Machine, New Economics Institute, accessed February 7, 2013.
Literatura uredi
- Levick, Barbara (2012). Claudius. Psychology Press. str. 81. ISBN 9780415166195.
- Hamilton, Peter (1995). Émile Durkheim. New York: Routledge. str. 79. ISBN 978-0415110471.
- Loomis, Mildred J. (2005). Decentralism: Where It Came From – Where Is It Going?. Black Rose Books. ISBN 978-1551642499.
- George Edward Rines, ur. (1918). Encyclopedia Americana. New York: Encyclopedia Americana Corp. str. 624. OCLC 7308909.
- Schmidt, Vivien A. (2007). Democratizing France: The Political and Administrative History of Decentralization. Cambridge University Press. str. 22. ISBN 9780521036054.
Dodatna literatura uredi
- Ovaj članak ili njegov deo izvorno je preuzet iz Rečnika socijalnog rada Ivana Vidanovića uz odobrenje autora.
- Aucoin, Peter; Bakvis, Herman (1988). The Centralization-Decentralization Conundrum: Organization and Management in the Canadian Government. IRPP. ISBN 9780886450700.
- Campbell, Tim (2003). Quiet Revolution: Decentralization and the Rise of Political Participation in Latin American Cities. University of Pittsburgh Press. ISBN 9780822957966.
- Faguet, Jean-Paul (2012). Decentralization and Popular Democracy: Governance from Below in Bolivia. University of Michigan Press. ISBN 9780472118199.
- Fisman, Raymond and Roberta Gatti (2000). Decentralization and Corruption: Evidence Across Countries, Journal of Public Economics, Vol.83, No.3, pp. 325–45.
- Frischmann, Eva (2010). Decentralization and Corruption. A Cross-Country Analysis. Grin Verlag. ISBN 9783640710959.
- Miller, Michelle Ann, ur. (2012). Autonomy and Armed Separatism in South and Southeast Asia. Singapore: ISEAS..
- Miller, Michelle Ann (2009). Rebellion and Reform in Indonesia. Jakarta's Security and Autonomy Policies in Aceh. London and New York: Routledge..
- Rosen, Harvey S., ed.. Fiscal Federalism: Quantitative Studies National Bureau of Economic Research Project Report, NBER-Project Report. . University of Chicago Press. 2008. ISBN 9780226726236.
- Taylor, Jeff (2013). Politics on a Human Scale: The American Tradition of Decentralism. Lanham, Md.: Lexington Books. ISBN 9780739186749.
- Richard M. Burton, Børge Obel (1995). Design Models for Hierarchical Organizations: Computation, Information, and Decentralization. Springer. ISBN 9780792396093.
- Dubois, H.F.W.; Fattore, G. (2009). „Definitions and typologies in public administration research: the case of decentralization”. International Journal of Public Administration. 32 (8): 704—27. S2CID 154709846. doi:10.1080/01900690902908760.
- Faguet, Jean-Paul (2014). „"Decentralization and Governance." Special Issue of”. World Development. 53: 1—112. doi:10.1016/j.worlddev.2013.08.001.
- Grindle, Merilee Serrill (2007). Going Local: Decentralization, Democratization, And The Promise of Good Governance. Princeton University Press. ISBN 9780691129075.
- Furniss, Norman (1974). „The Practical Significance of Decentralization”. The Journal of Politics. 36 (4): 958—82. ISSN 0022-3816. JSTOR 2129402. S2CID 154029605. doi:10.2307/2129402.
- Daniel Treisman (2007). The Architecture of Government: Rethinking Political Decentralization, Cambridge University Press. ISBN 9780521872294.
- Miller, Michelle Ann; Bunnell, Tim (2012). „guest editors. 'Asian Cities in an Era of Decentralisation'”. Space and Polity. 16: 1. S2CID 143938564. doi:10.1080/13562576.2012.698125.
- Schrape, Jan-Felix (2019). „The Promise of Technological Decentralization. A Brief Reconstruction.”. Society. 56: 31—37. S2CID 255518480. doi:10.1007/s12115-018-00321-w.
- Sharma, Chanchal Kumar (2006). „Decentralization Dilemma: Measuring the Degree and Evaluating the Outcomes”. The Indian Journal of Political Science. 67 (1): 49—64. SSRN 955113
. - Sharma, Chanchal Kumar (2008). „Emerging Dimensions of Decentralization Debate in the Age of Globalization”. Indian Journal of Federal Studies. 19 (1): 47—65. SSRN 1369943 .
- Sharma, Chanchal Kumar(2014, Nov.12). Governance, Governmentality and Governability: Constraints and Possibilities of Decentralization in South Asia. Keynote Address, International Conference on Local Representation of Power in South Asia, Organized by Department of Political Science, GC University, Lahore (Pakistan) Nov. 12–14.
- Schakel, Arjan H. (2008), Validation of the Regional Authority Index, Regional and Federal Studies, Routledge, Vol. 18 (2).
- Decentralization, article at the "Restructuring local government project" of Dr. Mildred Warner, Cornell University includes a number of articles on decentralization trends and theories.
- Robert J. Bennett, ed., Decentralization, Intergovernmental Relations and Markets: Towards a Post-Welfare Agenda, Clarendon. 1990. ISBN 978-0198286875. str. 1–26.
- Bednar, Jenna (2011). „The Political Science of Federalism”. Annual Review of Law and Social Science. 7: 269—288. doi:10.1146/annurev-lawsocsci-102510-105522.
- Broschek, Jorg (2016). „Federalism in Europe, America and Africa: A Comparative Analysis”. Federalism and Decentralization: Perceptions for Political and Institutional Reforms (PDF). Singapore: Konrad Adenauer Stiftung. str. 23—50.
- Forsyth, Murray (1981). Unions of States: The Theory and Practice of Confederation. Leicester University Press. OCLC 1170233780.
- Gerven, Walter van (2005). The European Union: A Polity of States and Peoples. Stanford: Stanford University Press. ISBN 9780804750646.
- Wheare, Kenneth (1946). Federal Government. London: Oxford University Press.
Spoljašnje veze uredi
- Svetska banka o decentralizaciji (jezik: engleski)
- Monitoring i decentralizacija u Srbiji ((sr))