Dejvid Kristal
Dejvid Kristal (engl. David Crystal; 6. jul 1941, Lizbern, Severna Irska), britanski lingvista, akademik, profesor univerziteta, urednik i pisac.
| Dejvid Kristal | |
|---|---|
 | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 6. jul 1941. |
| Mesto rođenja | Lizbern, Ujedinjeno Kraljevstvo |
| Naučni rad | |
| Polje | Lingvistika |
| Nagrade | Orden Reda britanskog carstva |
| Zvanični veb-sajt | |
| www | |
Biografija uredi
Dejvid Kristal je rođen 6. jula 1941. godine u Lizbernu (Velika Britanija). Studije engleskog jezika ѕapočeo je u Londonu 1959. godine, gde je i doktorirao 1966. Na Univerzitetu u Londonu je radio od 1962 do 1963. godine i na velikom projektu profesora Randolfa Kverka (Randolph Quirk) Pregled upotrebe engleskog jezika (The Survey of English Usage) iz koga će nastati gramatike Kverka i saradnika koje danas predstavljaju najažurniji i najpotpuniji opis ovog jezika.[1] Potom je predavao na Univerzitetu u Bangoru, a najduže je radio (1975-1985) kao profesor lingvistike u Redingu (Reading), tada jednom od vodećih lingvističkih centara u zemlji. Sada se povukao iz aktivnog predavačkog života da bi se posvetio pisanju. Počasni je profesor lingvistike na Univerzitetu u Bangoru.[2] Za zasluge u radu na proučavanju engleskog jezika odlikovan je ordenom Reda britanskog carstva 1995. godine, a 2000. godine je postao član Britanske akademije.[2]
Rad uredi
Dejvid Kristal je autor, koautor i priređivač više od 120 naslova iz oblasti engleskog jezika i lingvistike, uključujući i brojne enciklopedijske priručnike. Izuzetno produktivan pisac, objavio je veliki broj knjiga iz engleske fonetike, gramatike i stilistike, opšte i primenjene lingvistike, kliničke lingvistike i internetske lingvistike.[2] Dejvid Kristal je jedan od najznačajnijih i najuticajnijih svetskih lingvista današnjice. Njegova dela prevođena su širom sveta. Enciklopedijski rečnik moderne lingvistike (A Dictionary of Linguistics and Phonetics), Kembrička enciklopedija jezika (1987, 1997, 2010)(The Cambridge Encyclopedia of Language) i Kembrička enciklopedija engleskog jezika (1995, 2003) (The Cambridge Encyclopedia of the English Language) spadaju u njegova najpoznatija dela prevedena na veliki broj svetskih jezika.[2] Enciklopedijski rečnik moderne lingvistike obuhvata transformaciono-generativnu gramatiku, tekstualnu lingvistiku, semantiku, pragmatiku, fonetiku i fonologiju i uvrstio se među široko korišćene priručnike u oblasti lingvistike. Poznat je po radovima iz engleske fonetike Prosodic Systems and Intonation in English i The English Tone of Voice. Problem jezika koji umiru, a sa njima i kulturna nasleđa pojedinih naroda i etničkih grupa izložen je u knjizi Smrt jezika (Language Death). Istaknut je značaj čuvanja jezika od izumiranja i njihove revitalizacije.[3] Dejvid Kristal se bavio i proučavanjem jezičkih i govornih poremećaja. Introduction to Language Pathology, Profiling Linguistic Disability, Linguistic Encounters with Language Handicap i Clinical Linguistics spadaju u njegove radove iz domena kliničke lingvistike.[2] Lingvistički aspekti interneta, uloga jezika na internetu i uticaj interneta na jezik prikazani su u njegovim delima Jezik i internet (Language and the Internet) i Internetska lingvistika (Internet Linguistics)[2] Kristal je osnivač i urednik časopisa The Journal of Child Language, Child Language Teaching and Therapy i Linguistics Abstracts. Saradnik je i mnogih drugih važnih stručnih časopisa.[2] Takođe je konsultant, saradnik i voditelj na nekoliko radio i televizijskih programa i serija koji za temu imaju engleski jezik. Autor je brojnih serija o jeziku na Bi-Bi-Siju (BBC).[2] Njegova saradnja sa Gloubom (engl. Shakespeare's Globe Theatre) počela je 2004. godine. Dejvid Kristal je ukazao na činjenicu da se izvođenjem na modernom engleskom gubi veliki deo igre rečima, kojom Šekspirovo delo obiluje i zalaže se za konzervaciju jezika kojim je govorio Šekspir, odnosno za očuvanje originalnog izgovora u sonetima i dramama.[2]
Dela (izbor) uredi
- The Cambridge Encyclopedia of Language (1987)
- The Cambridge Encyclopedia of the English Language (1995)
- A Dictionary of Linguistics and Phonetics (1980)
- What is linguistics? (1968)
- Linguistics (1971)
- Prosody Systems and Intonation in English
- The English Tone of Voice
- Language Death (2000)
- Language and the Internet (2001)
- Internet Linguistics
- Texting: The Gr8 Db8
- Clinical Linguistics (1981)
- Introduction to Language Pathology
- Profiling Linguistic Disability
- Linguistic Encounters with Language Handicap
- Rediscover Grammar
- Discover Grammar
- Making Sense of Grammar
- Who Cares about English Usage? (1984)
- Listen to Your Child (1986)
- Begat: The King James Bible and the English Language
Dela prevedena na srpski uredi
- Kembrička enciklopedija jezika (1987)
- Kembrička enciklopedija (1996)
- Enciklopedijski rečnik moderne lingvistike (1987)
- Smrt jezika (2003)
- Internetska lingvistika (2012)
Reference uredi
- ^ Kristal, Dejvid. Enciklopedijski rečnik moderne lingvistike. Beograd: Nolit. str. 5—7. ISBN 978-86-19-01579-0.
- ^ a b v g d đ e ž z „Biografija Dejvida Kristala”. Arhivirano iz originala 24. 06. 2017. g. Pristupljeno 22. 6. 2017.
- ^ „Smrt jezika”. Arhivirano iz originala 23. 12. 2015. g. Pristupljeno 22. 6. 2017.
Literatura uredi
- Kristal, Dejvid. Enciklopedijski rečnik moderne lingvistike. Beograd: Nolit. str. 5—7. ISBN 978-86-19-01579-0.
- Professor David Crystal http://www.britac.ac.uk/user/1996
- “David Crystal profile“ https://www.theguardian.com/profile/davidcrystal
- ”David Crystal: Books in chronological order”https://web.archive.org/web/20080514172551/http://www.crystalreference.com/David_Crystal/books.htm
Spoljašnje veze uredi
- The English Book Oxford Day 2013. Arhivirano na sajtu Wayback Machine (8. avgust 2020) - posećeno 22.6.2017.