Dimitrije Mita Teokarević
Dimitrije Mita Teokarević (Leskovac, 1850 — Leskovac[1] 20. avgust 1931), bio je narodni poslanik i predsednik leskovačke Opštine, pobornik i začetnik tekstilne industrije, prvi poslovni čovek kod koga se javila ideja o proizvodnji domaćeg gajtana.
Dimitrije Mita Teokarević | |
|---|---|
 | |
| Datum rođenja | 1850. |
| Mesto rođenja | Leskovac,  Osmansko carstvo |
| Datum smrti | 20. avgust 1931. |
| Mesto smrti | Leskovac,  Kraljevina Jugoslavija |
Biografija uredi
Rođen u siromašnoj porodici. Počeo je da radi od 9. godine kao sluga. Kao mladić bio je nepismen. Da bi popravio svoje imovno stanje završio je školu kod leskovačkog učitelja Ča-Mita.[2] Sa 14 godina je počeo da radi kod čorbadžije Antonija Tonke Popovića usvajajući tajne trgovanja bugarskim gajtanima i frizovima, stekao prvi kapital i postao pašenog svoga gazde.
Oko 1870/71 postao je ortak sa Jovanom Stamenkovićem i za godinu dana prinovio još 150 dukata. Posle je počeo da radi samostalno, da kupuje i prodaje užariju, šajak, gajtan, konac za šivenje, boje i papriku i da, kao i ranijih godina, putuje, ovog puta svojim poslom. O samostalnoj izradi gajtana Mita je, kao i ostali, počeo da misli kad je u Srbiji zavedena carina na gajtan. Godine 1884 on učestvuje u osnivanju prvog leskovačkog preduzeća za proizvodnju gajtana, a 1896 u osnivanju prve leskovačke fabrike vunenih tkanina u kojoj će kao ortak ostati sve do 1920. Te godine, on je iz nje istupio i na ime svog dela dobio onu prvobitnu fabriku gajtana u Vučju i 16 miliona dinara na ime obaveznica od ratne štete.
Taj novac je njegovim sinovima, školovanim stručnjacima, poslužilo za osnivanje Paraćinske fabrike vunenih tkanina pod firmom Vlade Teokarevića i komp. (1920).[3] Mitin srednji sin Lazar, osnovao je u Vučju modernu fabriku vunenih tkanina (1934). Njegovi sinovi Vladimir, Lazar i Slavko bili su glavne ličnosti tekstilne industrije u periodu između dva svetska rata.[3]
Njegova udovica Vasilija - Vana, posle smrti svoga muža, kao trajno sećanje na njega ostavila je Vučju objekat neprocenljive i neprolazne vrednosti - crkvu Rođenja Svetog Jovana Krstitelja. Bila je srećna da pogodi jedno duboko raspoloženje ovog kraja stare Dubočice, kako je u to vreme pisala Politika.[4][5]
Reference uredi
- ^ Politika & 22. 8. 1931, str. 7.
- ^ Dimitrijević 2015.
- ^ a b Radosavljević 2010, str. 4.
- ^ „Dimitrije - Mita Teokarević”. Arhivirano iz originala 03. 12. 2013. g. Pristupljeno 6. 4. 2014.
- ^ (Nova ktitorka iz Nemanjine Dubočice ("Politika", 11. jul 1938)
Izvori uredi
- D. Trajković, Istorija leskovačke industrije do Drugog svetskog rata(Beograd, 1961)
- S. Dimitrijević, Počeci modernizacije Leskovačke privrede, Leskovac, Narodni muzej Leskovca
- Dimitrijević, Nebojša (2015). Leskovac 101 6000 p.n.e.—1945. god. (PDF). Leskovac. ISBN 978-86-919265-0-2. Pristupljeno 6. 4. 2019.
- Radosavljević, Srbobran (2010). „Znameniti Paraćinci - O porodici Teokarević - vlasnicima i osnivačima fabrike štofa u Paraćinu” (PDF). Paraćinac. Udruženje Paraćinaca i prijatelja Paraćina. 13. Arhivirano iz originala (PDF) 29. 08. 2017. g. Pristupljeno 6. 4. 2019.
- Milenović, Milomir; Jovan, Tanović, ur. (22. 8. 1931). „Novi ministri”. Politika. Beograd. 6363: 7. Arhivirano iz originala 02. 02. 2021. g. Pristupljeno 6. 3. 2019.