Dionisije Miković
Dionisije Đ. Miković (Čelobrdo, Paštrovići, 1861 — 1942) bio je sveštenik, publicista, književnik, etnograf i nacionalni radnik.
Dimitrije Đ. Miković | |
|---|---|
 Iguman Dionisije Đ. Miković | |
| Datum rođenja | 1861. |
| Mesto rođenja | Čelobrdo |
| Datum smrti | 1942. |
Biografija uredi
Dimitrije Đ. Miković, u kaluđerstvu Dionisije, rodio se u Paštrovićima, na Čelobrdu, 1861. godine od oca Đura i majke Stane, rođ. Kažanegre. U ranom detinjstvu teško se razboleo i posle čudesnog ozdravljenja u manastiru Praskvici, roditelji ga, prema zaveštanju, u petoj godini života predaju manastiru da izučava bogoslovske nauke. Posle dvanaest godina učenja, pred episkopom Gerasimom Petranovićem položio je sve ispite sa najvišom ocenom. Sa osamnaest godina se zakaluđerio i parohovao u manastirima Praskvici, Gradištu i Duljevu. Po sopstvenoj želji otišao je y manastir Banju, gde je radio na vaspitanju i obrazovanju mladih kaluđera. Zbog njegovih zasluga, episkop Gerasim ga je proizveo za igumana, 6. decembra 1891. godine u katedralnoj crkvi Sv. Nikole u Kotoru.
Dionisije Miković se književnim prilozima prvi put javio 1881. godine u „Slovincu“, a potom je postao saradnik najznačajnijih onovremenih književnih časopisa: „Javora“, „Glasa istine“, „Glasa Crnogorca“, „Srpskog lista“, „Luče“, „Prosvjete“, „Bosansko-hercegovačkog istočnika“, „Dubrovnika“ i „Bosanske vile“.[1]
Duboko rodoljublje i patriotizam iguman Dionisije je iskazao kroz književni i publicistički rad. Autor njegovog životopisa u „Bosanskoj vili“ Bogdan R. Milanović, zabeležio je i sledeće: „Cio njegov život i nije ništa drugo, do li samo dvorba i ugodba visokijem idealima: Srpstvu i pravoslavlju“. U ličnosti igumana Dionisija Mikovića njegovi savremenici najčešće su isticali čestitost, skromnost i samopregoran, naporan rad koji mu je slabio krhko zdravlje.
„Silan dug dugujem rodu i crkvi, pa valja da doprinesem i ja bar kamičak, na onaj oltar jedinstva srpskog, osnovani u svakom plemenitom i rodoljubnom srpskom srcu; i da po dužnosti poslužim svojim skromnim silama Bogu i narodu!" - odgovarao je iguman Dionisije prijateljima, zabrinutim za njegovo zdravlje.
Zbog svog nacionalnog rada bio je proganjan i zatvaran. Po izbijanju Prvog svetskog rata Dionisije Miković je 1914. godine bio osuđen u Kotoru na pet godina zatvora (zbog bolesti zatvor je zamenjen kućnim pritvorom). Miković je po izbijanju Drugog svetskog rata doživeo progon od italijanskih okupatora. Godine 1941. bio je primoran da napusti Risan i manastir Banju u kojem je proveo više od pola veka. Umro je 2. juna 1942. godine.[2]
Objavljujući njegov životopis na naslovnoj strani „Bosanske vile”, Nikola T. Kašiković ga je uvrstio u znamenite Srbe i upisao njegovo ime u „Vilin” pomenik, potomcima za nezaborav.
Književni i naučni rad uredi
Dionisije Miković se prvi put javio u „Bosanskoj vili“ 1887. godine, i to kao sakupljač. U broju 20. od 16. oktobra objavljenaje narodna pesma Đevojka bor sadila „Iz nepečatane zbirke srpskijeh narodnijeh pjesama Dionisija Mikovića“. U napomeni uz pesmu zapisivač je pribeležio: „Ova se pjesma pjeva u srpskoj Boki kotorskoj. Obično je pjevaju ženske: po dvije i dvije.
U „Bosanskoj vili“ od 1888. do 1904. godine objavljeno je i trinaest originalnih radova Dionisija Mikovića: poetskih, proznih, etnografskih, književno-kritičkih i kulturno-istorijskih. Njegov najobimniji rad štampan u Kašikovićevom časopisu svakako je studija o manastiru Reževići : Srpsko-pravoslavni sv.-uspenski manastir Reževići u Pljaštrovićima u Boci Kotorskoj.[3] Ova svojevrsna monografija manastira Reževići izlazila je u deset nastavaka 1899. godine, od drugog do poslednjeg broja tog godišta „Vile“. Dionisije Miković je precizno citirao pisana dokumenta koja dokazuju da je manastir Režević nastao na mestu svetouspenskog hrama koji je podigao Stefan Prvovenčani.
Dionisije Miković je objavio i knjigu iz crkvene istorije Srpsko-pravoslavno Bokokotorsko vladičanstvo (Dubrovnik, 1907-8),[4] o čemu je „Bosanska vila” izvestila u broju 8. iz 1907. godine. Srpska kraljevska akademija nagradila je ovaj rad iz fonda arhimandrita Nićifora Dučića sa 30.000 dinara u zlatu.
Etnografski prilog o svadbarskim običajima u Paštrovićima pod nazivom Paštrovska svadba, koji je autor posvetio paštrovskoj omladini, „Bosanska vila’’ je objavljivala u jedanaest nastavaka 1891. godine.[4] U prvom članku, nekoj vrsti predgovora (Nekoliko riječi u napred), Miković apeluje na ujedinjenje raskomadanog Srpstva, čuvanje i negovanje srpske tradicije i običaja: „Na našim običajima mogu ni opravdano zaviđati daleko srećniji i napredniji narodi; - Oni su nam praotački amanet”.
U „Bosanskoj vili” je objavio i četiri pripovetke: Ja i ona (1888), Zbogom majko (1889), Popih svoju krv (1889) i Mara Mušovićka (1904). Pisane su realističkim stilom, na narodnu. Autor je u središte pripovedanja stavio ličnosti i mesta iz svog zavičaja, opisujući događaje iz prošlosti, iz turskog vremena. Na naslovnoj strani „Bosanske vile” od 15. februara 1897. godine, objavljen je životopis srpskog književnika Vida Vuletića-Vukasovića iz pera Dionisija Mikovića.
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ Bosanska vila, br. 18. Sarajevo. 1898.
- ^ „Ljetopis: Dionisije Miković”. mitropolija. Pristupljeno 28. 1. 2022.
- ^ Bosanska vila. Sarajevo. 1899.[mrtva veza]
- ^ a b „Dionisije Miković: 78 godina od smrti paštrovskog narodnoljuba”. in4s.net. Pristupljeno 28. 1. 2022.
Literatura uredi
- Bosanska vila" 1898. godine, broj 18 od 30. septembra, Bogdan R. Milanović.
- Dr Borjanka TRAJKOVIĆ: IGUMAN DIONISIJE MIKOVIĆ I SARAJEVSKI ČASOPIS „BOSANSKA VILA’’ (1885 — 1914)
