Elizabeta Sirani
Elizabeta Sirani (1638–1665) bila je italijanska barokna slikarka. Bavila se i štamparstvom. Bila je jedna od prvih ženskih slikara u Bolonji, gde je otvorila žensku umetničku školu.[1]
Elizabeta Sirani | |
|---|---|
 | |
| Datum rođenja | 8. januar 1638. |
| Mesto rođenja | Bolonja, Sveto Rimsko carstvo |
| Datum smrti | 28. avgust 1665. (27 god.) |
| Mesto smrti | Bolonja, Sveto Rimsko carstvo |
| Zanimanje | Slikarka |
| Aktivni period | 1655–1665 |
| Značajni radovi | Judita ubija Holoferna Porcija seče svoju butinu |
Biografija
urediElizabeta Sirani je rođena 1638. godine u Bolonji, u umetničkoj porodici. Njen otac, Đovani Andrea Sirani je takođe bio barokni slikar. Obrazovala se u njegovom ateljeu, a prve portrete uradila je sa samo sedamnaest godina. Izučavala je i Bibliju, grčku i rimsku mitologiju i muziku. Karlo Čezare Malvazija, čuveni istoričar umetnosti iz Bolonje je bio prijatelj njene porodice i upravo je on prepoznao njen talenat i naveo je da se posveti umetnosti. Divio se njenoj tehnici, originalnosti njenih slika i profesionalnosti i poredio je sa drugim umetnicama tog perioda iz Bolonje, poput Lavinije Fontane.[2]
Kada se njen otac razboleo 1654. godine, Siranijeva je preuzela njegov atelje i sama izdržavala porodicu. U ovom periodu je postala jedan od najcenjenijih umetnika u Bolonji, koja je zbog svoje progresivne atmosfere bila pogodno mesto za razvoj ženskog slikarstva.
Umrla je 1665. godine pod nerazjašnjenim okolnostima. Moguće je da je uzrok smrti bio čir na jetri, ali se tada sumnjalo da ju je jedna od njenih služavki otrovala.[2] Sahranjena je u crkvi Sv. Domenika u svom rodnom gradu, u raskošnoj i svečanoj ceremoniji kojom joj je Bolonja odala počast, što pokazuje koliko su je njeni savremenici poštovali.[3]
Stvaralaštvo
urediElizabeta Sirani je autorka preko dvesta umetničkih dela. Mnoge slike su potpisane. Često je slikala religijske motive i heroine iz Biblije, poput Dalile, Kleopatre ili Judite. Radila je pod pokroviteljstvom mnogih mecena - kardinala, prinčeva, vojvoda - po čijim je narudžbinama neretko izrađivala portrete. Naslikala je i nekoliko autoportreta. Njenu ikonografiju su hvalili brojni savremenici.
Nago muško telo je motiv koji se u to vreme smatrao neprikladnim za ženske slikare. Siranijeva se nije pokoravala tom pravilu te se i ova tema mogla videti na njenim delima.
Jedna od njenih čuvenih slika je Judita i Holofern. Ova biblijska epizoda, u kojoj Judita ubija Holoferna, bila je veoma popularna među tadašnjim umetnicima, ali Siranijeva i ovde uspeva da pokaže svoju originalnost. Judita je prikazana kao centralna figura, a za razliku od drugih umetnika koji su je često prikazivali kao agresivnu i nasilnu, na slici Elizabete Sirani izgleda smireno i dostojanstveno.
Još jedan važan rad je slika Porcije, supruge rimskog političara Bruta. Porcija je prikazana odevena u crveno, a u ruci drži nož kojim namerava da raseče svoju butinu. Prema legendi, Porcija je sebe povredila da bi Brutu dokazala sopstvenu snagu. Slika je urađena iz ženske perspektive, a neki istoričari umetnosti misle da ima feminističke tonove.
Ženska umetnička škola
urediNasledivši atelje svog oca, Elizabeta Sirani je bila mentor mnogih umetnika u Bolonji. Njenu školu pohađali su i muškarci, ali je posebno značajna jer je doprinela razvoju ženskog slikarstva. Njena škola je bila prva ženska slikarska škola koja se nije nalazila u okviru manastira, a prihvatala je žene iz svih društvenih slojeva. Neke od njenih učenica bile su Veronika Fontana, koja se kasnije proslavila u drvorezu; Lukrecija Skarafalja, koju Karlo Čezare Malvazija pominje u svojim biografijama bolonjskih slikara; Đinevra Kantofoli, koja je kasnije postala rival svoje učiteljice.[4]
Reference
uredi- ^ Modesti, Adelina (2004). Elisabetta Sirani : una virtuosa del Seicento bolognese. Bologna: Compositori. ISBN 88-7794-445-5. OCLC 57686471.
- ^ a b Malvasia, Carlo Cesare; Davico, Giovanno Francisco; Erede di Domenico Barbieri (MDCLXXVIII [1678]). Felsina pittrice: vite de pittori bolognesi: alla maesta christianissima di Luigi XIIII re di Francia e di Navarra il sempre vittorioso. In Bologna: Per l'erede di Domenico Barbieri, ad instanza di Gio. Francesco Dauico detto il Turrino. Proverite vrednost paramet(a)ra za datum:
|date=(pomoć) - ^ Moretti, Valeria (1990). Il pennello lacrimato. Bologna: Il lavoro editoriale. ISBN 88-7663-155-0. OCLC 27724371.
- ^ Bologna, Emile. Benezit Dictionary of Artists. Oxford University Press. 2011-10-31.
