Zgrada Grand hotela „Vojvodina”
Zgrada Grand hotela „Vojvodina” u Zrenjaninu, nalazi se na Trgu slobode, u okviru Starog gradskog jezgra, kao Prostorno kulturno-istorijske celine od velikog značaja.
| Zgrada Grand hotela „Vojvodina” | |
|---|---|
 Zgrada Grand hotela „Vojvodina” | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Zrenjanin |
| Opština | Zrenjanin |
| Država |  Srbija |
| Vreme nastanka | 1886. |
| Tip kulturnog dobra | Spomenik kulture |
| Nadležna ustanova za zaštitu | Zavod za zaštitu spomenika kulture Zrenjanin |
| www | |
Zgrada hotela podignuta je 1886. godine prema planovima gradskog inženjera Ferenc Pelcla na mestu male gostionice. Tada se hotel zvao „Roža”, po vlasniku Franji Roža, a 1921. godine hotel je preuzeo Jevrejin David Kon i nazvao ga Grand-hotel „Vojvodina”.
Novi vlasnik je hotel proširio i modernizovao, u sobama je sproveo tekuću hladnu i toplu vodu i centralno grejanje, preuredio kafanu, podrum pretvorio u lokal za čajanke i manje priredbe, podigao veliku salu za predstave i kinematograf, a uz njega i trpezariju. Promene su se ogledale i na eksterijeru – na uličnoj fasadi je prozore pretvorio u prostrane izloge. Dvorište ka Begeju uredio je dugačkom saletlom i parkom za letnju sezonu. Hotel je imao 30 soba i 40 kreveta. To je bio najmoderniji hotel u gradu, ali i na širem prostoru Vojvodine.
Prilikom adaptacije hotela 1968. i 1969. godine, srušena su dvorišna krila zgrade, a enterijer je potpuno preoblikovan i modernizovan. Međutim fasada zgrade je sačuvana skoro u autentičnom izgledu, osim otvora na rizalitima koji su bili lučno završeni i balkona koji su postojali na prvom spratu. Danas se u prizemlju nalazi banka koja redovno održava zgradu, dok je veći deo sprata bez namene u vlasništvu hotela „Vojvodina”.
Zgrada ima dva sprata i prostran podrumski prostor, pravougaone je osnove i postavljena na regulacionu liniju Trga. Na prednjoj fasadi su bočni rizaliti naglašeni pilastrima koji se protežu kroz dva sprata i završavaju se jonskim kapitelima. Iznad rizalita su atike završene timpanonima. U prizemlju u rizalitima su veliki otvori sa ulaznim vratima, a između rizalita su sedam velikih izloga. U osovinama ovih otvora su prozori po spratovima. Prozorski otvori na prvom spratu su bogatije dekorisani od onih na drugom – šembranama, konzolama, timpanonima i balustrima u paratetima. Na drugom spratu su prozori uokvireni šembranama, a na mestima ključnog kamena su glave muškaraca. Krovni venac je dosta tanak i sadrži konzolice.
Konzervatorsko-restauratorski radovi obavljeni su 2003. godine po projektu koji je uradio Pokrajinski zavod za zaštitu spomenika kulture Novi Sad, i 2012. godine pod nadzorom Zavoda za zaštitu spomenika kulture Zrenjanin. Prilikom poslednjih radova obnovljen je krov i fasada.
Vidi još uredi
Izvori uredi
Spoljašnje veze uredi
- „Zgrada Grand hotela „Vojvodina””. Zavod za zaštitu spomenika kulture Zrenjanin. Pristupljeno 27. 3. 2020.
