Ivan Skvarča
Ivan Skvarča Modras (Donja Idrija, 27. januar 1915 — Sent Peter, kod Bizeljskog, 20. decembar 1943) bio je učesnik Narodnooslobodilačke borbe i narodni heroj Jugoslavije.
| ivan skvarča | |
|---|---|
 Ivan Skvarča | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 27. januar 1915. |
| Mesto rođenja | Donja Idrija, Austrougarska |
| Datum smrti | 20. decembar 1943. (28 god.) |
| Mesto smrti | Sent Peter, kod Bizeljskog, Treći rajh |
| Profesija | bravarski radnik |
| Delovanje | |
| Član KPJ od | 1937. |
| Učešće u ratovima | Narodnooslobodilačka borba |
| Služba | NOV i PO Jugoslavije |
| Heroj | |
| Narodni heroj od | 15. jula 1951. |
Biografija uredi
Rođen je 27. januara 1915. u Donjoj Idriji. Poticao je iz radničke porodice, koja se u potrazi za boljim poslom preselila u Zagorje. Ovde je završio osnovnu školu, a potom izučio bravarski zanat. Sve do početka Drugog svetskog rata, 1941. radio je kao bravar u Celju.[1]
Kao mladi radnik priključio se revolucionarnom omladinskom pokretu i ubrzo postao jedan od omladinskih rukovodilaca. Kao istaknuti omladinac, 1937. primljen je u članstvo Komunističke partije Slovenije (KPS). Naročito se angažovao u Radničkom umetničkom društvu „Sloboda”, koje je, kao i druga istoimena društva Slovenije, imalo veliku ulogu u okupljanju radnika, naročito omladine, i u raznim političkim, socijalističkim i drugim akcijama protiv vladajućeg režima Kraljevine Jugoslavije. Delovao je i u raznim sportskim i drugim organizacijama, zbog čega je stekao ugled istaknutog radničkog borca.[1]
Njegova politička aktivnost prekinuta je 1939, kada je uhapšen i osuđen na godinu dana zatvora. Nakon izlaska iz zatvora, krajem 1940. prešao je u ilegalnost. Kao partijski radnik, aktivno je radio na sprovođenju politike KP Slovenije, odnosno Komunističke partije Jugoslavije (KPJ).[1]
Nakon okupacije Jugoslavije, 1941. bio je jedan od organizatora Narodnooslobodilačkog pokreta (NOP). Jula 1941. stupio je u Celjsku partizansku četu, sa kojim je do pogibije učestvovao u borbama na Kozjanskom — području između reka Savinje, Save i Sutle. Od početka ustanka isticao se u akcijama Celjske čete, kao i u upadu Štajerskog partizanskog bataljona na Šoštanj, početkom oktobra 1941. godine. Naročito se istakao u borbama u Bizeljskom, koje su vođenje kako bi se sprečilo iseljavanje Slovenaca, koje je planski sprovodio nemački okupator.[1]
Tokom čitave 1942, komandovao je partizanskom četom koja je, na teritoriji Kozjanskog, vodila pravi manevarski rat izvodeći razne diverzantske i druge akcije, napadajući nemačke jedinice. Ova četa je mnogo pomogla da se na terenu od Bizeljskog do Haloza održi Narodnooslobodilački pokret. Okupator je na ovom, za njega osetljivom području, držao jake snage, a zbog blizine većih garnizona i Austrije bio je u mogućnosti da na svaku akciju interveniše jakim snagama. Svi okupatorski poduhvati, kojih je bilo više, nisu postigli osnovni uspeh — nisu mogli da razbiju, niti da unište partizansku četu.[2]
Krajem 1942. Skvarčina četa ušla je u sastav Kozjanskog partizanskog bataljona. On je tada postavljen za političkog komesara bataljona, ali je već početkom 1943. imenovan je za komandanta bataljona. Uspešno je rukovodio bataljonom i predvodio ga u borama s nemačkim i drugim jedinicama. Među najznačajnijim borbama bataljona su — napad na rudnik Senovo i borba za Sent Peter na Bizeljskom. U svim borbama pokazao je veliku hrabrost i sposobnost komandovanja.[2]
Poginuo je 20. decembra 1943. u napadu na Sent Peter, kod Bizeljskog.[2][3]
Ukazom Prezidijuma Narodne skupštine FNR Jugoslavije 4. jula 1953. proglašen je za narodnog heroja.[2]
Reference uredi
- ^ a b v g Narodni heroji 2 1982, str. 198.
- ^ a b v g Narodni heroji 2 1982, str. 199.
- ^ „Skvarča, Janko”. slovenska-biografija.si. n.d.
Literatura uredi
- Zbornik narodnih heroja Jugoslavije. Beograd: Omladina. 1957. COBISS.SR 50964999
- Narodni heroji Jugoslavije tom II. Beograd: Narodna knjiga. 1982. COBISS.SR 48703239
