Izvori na teritoriji NP Đerdap
Izvori na teritoriji NP Đerdap i u neposrednom okruženju, brojni su i mogu se klasifikovati prema lokaciji (u tesnoj vezi sa geološkom podlogom), izdašnosti, uređenosti i temperaturi vode.
Na prostoru Đerdapa zastupljeni su i hladni i subtermalni izvori. Subtermalni su vezani za duboke rasede (Džervinska banja, Banjica) ili druge tektonske elemente (Blederija) i temperatura im varira od 17 do 19 °C. Veliki broj izvora se javlja u zapadnom delu NP Đerdap, pogotovo u slivovima Brnjičke reke, Dobranske reke, Reke Kožice, dok su u krečnjačkom delu Đerdapa, na Miroču, malobrojni. Kaptirani izvori koriste se za vodosnabdevanje Golupca, Brnjice i Dobre, ali se, zbog osetljivosti na izvore zagađenja, promenljive izdašnosti te zamućivanja usled jakih kiša, sve više prelazi na bušene bunare. Neki kaptirani izvori u naseljima, na pristupačnim mestima kraj puteva i staza, pretvoreni su u javne česme.
Od običnih izvora iz freatske izdani najveći su: Bugarska voda (na 30 m.n.v.), i Bojana (220 m.n.v.), koji se nalaze na ulazu u Golubačku klisuru; Hladan voda (400 m.n.v.) i Veliki izvor (425 m.n.v.) u slivu Brnjičke reke; Caretinski izvor (225 m.n.v.) u blizini Boljetina i Lekovita voda (100 m.n.v.) na Ribničkom potoku u Donjomilanovačkoj kotlini.
Na škriljcima izvori su veoma male izdašnosti, ali oni koji su uređeni tako da imaju mali rezervoar za skupljanje vode značajni su za individualno vodosnabdevanje izolovanih domaćinstava. Iako na krečnjacima izvori gotovo izostaju, veoma su značajni duž linija kontakta krečnjaka i vododržljivih stena. Najznačajniji kraški izvori nalaze se duž oboda krasa Miroča: Bele vode, Hajdučka vodenica, Pena, Peštera (na Dunavu, potopljeni hidroakumulacijom, pri visokim vodama primetni su kao vrulje); te na jugoistočnom obodu Blederija i Izvor Sokolovica. Na nekim kraškim izvorima ima istaloženog bigra (npr. Tumane, kao i više lokaliteta pod nazivom Bigar). U vlažnoj sezoni izdašnost pojedinih vrela dostiže 2m³/s.
Izvori uredi
Literatura uredi
- Više autora (2015). Leksikoni nacionalnih parkova Srbije - Đerdap. Beograd: JP Službeni glasnik - Geografski institut "Jovan Cvijić" SANU. str. 131—132. ISBN 978-86-519-1799-1.
