Institut za kukuruz Zemun Polje

Institut za kukuruz „Zemun Polje” je naučnoistraživačka ustanova u beogradskom naselju Zemun Polje. Svoju delatnost obavlja u oblasti istraživanja u biotehničkim naukama, selekcije, semenarstva, razvoja hibrida kukuruza visokog potencijala rodnosti i kvaliteta za različite agroekološke uslove, osnovnih istraživanja u primenjenim i razvojnim programima u oplemenjivanju, proizvodnji semena, gajenja i korišćenja kukuruza i soje, razvoja ZP sistema proizvodnje kukuruza i soje sa ciljem dobijanja stabilnih i visokih prinosa u različitim agroekološkim uslovima gajenja, proizvodnje masovnog i komercijalnog semena, sušenja, dorade, ispitivanja kvaliteta, skladištenja, kao i prodaje komercijalnog i osnovnog ZP hibridnog semena kukuruza i ZP sorti soje, razvijanja procedura i metoda iskorišćavanja kukuruza i soje za ishranu domaćih životinja i industrijsku preradu, razvoja i primene različitih, naučnih programa i projekata sa ciljem unapređivanja proizvodnje kukuruza i soje u zemlji i inostranstvu, te školovanja i obučavanja stručnjaka sa ciljem povećanja proizvodnje i korišćenja kukuruza i soje.[1]

Institut za kukuruz „Zemun Polje”
Osnivanje1945.
LokacijaBeograd
 Srbija
Direktordr Miodrag Tolimir
AdresaSlobodana Bajića 1, Zemun Polje, Zemun - Beograd
Veb-sajtInstitut za kukuruz Zemun Polje

Istorijat

uredi

Institut je osnovan 1945. godine, najpre pod nazivom Savezni zavod za oplemenjivanje i proizvodnju bilja. Nakon nekoliko narednih promena naziva, 1961. ustanovljen je naziv pod kojim je i danas poznat.

Početne faze razvoja programa oplemenjivanja kukuruza obeležila je kolekcija izvornih materijala za oplemenjivanje i koncentracija većeg broja stručnjaka u ovoj oblasti u tadašnjoj Jugoslaviji. Početkom 50-tih godina 20. veka započeto je stvaranje samooplodnih linija upotrebom lokalnih populacija kao izvornih materijala. 1953. godine usledilo je povezivanje grupe istraživača Instituta sa tada vodećim univerzitetima i kolegama u SAD. Od tog perioda u Institutu su postojale nove faze oplemenjivanja kukuruza, koje je karakterisalo uvođenje novih hibrida sa poboljšanim svojstvima: hibrida sa povećanom jačinom korena i čvrstinom stabla, hibrida sa povećanom brzinom otpuštanja vlage u periodu sazrevanja, hibrida sa niže nasađenim klipom, hibrida sa kvalitetnijom semenskom proizvodnjom, hibrida sa većom tolerantnošću na uslove stresa, itd. U periodu 1960-1961. radilo se na testiranju prvih linija kukuruza dobijenih iz domaćih sorti, dok su američki dvolinijski hibridi korišćeni kao testeri. U periodu 1964-1966. registrovana je serija četvorolinijskih hibrida. 1964. godine prvi registrovani hibrid Instituta bio je hibrid ZP 755. 1969. godinu karakteriše i prvi izvoz semena hibrida kukuruza. Usled pojave sve ozbiljnije konkurencije i promena na tržištu, paralelano sa prestankom finansiranja iz državnog budžeta, ali i stvaranjem visokorodnih dvolinijskih (SC) hibrida, Institut se sve više organizovano bavi marketinškim aktivnostima.

Nakon rada na oplemenjivanju kukuruza normalnog kvaliteta zrna, 70-tih godina 20. veka započet je rad i na oplemenjivanju kukuruza specifičnih svojstava. Institut do danas karakteriše 40 priznatih hibrida kukuruza šećerca, a prvi hibridi kukuruza kokičara registrovani su 1983. godine. U periodu 1990-1997. godine Institut je prešao na sistem organizacije proizvodnje, što je podrazumevalo ugovorenu proizvodnju i doradu semena, a u isto vreme i njihovo plaćanje i prodaju semena.


2009. godine Institut je organizovan, kao naučnoistraživačka ustanova koja posluje u skladu sa propisima kojima se uređuje pravni položaj javnih službi. 15.09.2015. godine Institut za kukuruz „Zemun Polje“ obeležio je 70 godina svog postojanja.
[1]

Resursi kojima Institut raspolaže

uredi
  • Banka gena kukuruza sa oko 6.000 uzoraka, u koje se ubrajaju 2.217 lokalnih populacija i 3.258 introdukovanih genotipova. Ova banka gena po svojoj veličini predstavlja devetu u svetu
  • Doradni centar
  • 6 laboratorija
  • Eksperimentalna stanica za selekciju ranih hibrida kukuruza na Planinici

Glavna dostignuća

uredi
  • Više od 630 ZP hibrida kukuruza priznatih u zemlji
  • Više od 110 ZP hibrida kukuruza priznatih u inostranstvu
  • 7 sorti soje priznatih u zemlji
  • 2 sorte pšenice priznate u zemlji
  • 2 sorte ječma priznate u zemlji
  • 1 sorta ječma priznata u inostranstvu
  • 1 sorta tritikalea priznata u zemlji

Poznati hibridi kukuruza

uredi
  • ZP 196
  • ZP 260
  • ZP 333
  • ZP 341
  • ZP 366
  • ZP 388
  • ZP 427
  • ZP 434
  • ZP 504 su
  • ZP 555
  • ZP 560
  • ZP 600
  • ZP 606
  • ZP 611 k
  • ZP 633
  • ZP 666
  • ZP 677
  • ZP 684
  • ZP 684 ultra
  • ZP 704
  • ZP 735

Naučnoistraživački rad

uredi

Program naučnoistraživačkog rada Instituta realizuje se u okviru projekata, u čije ostvarivanje su aktivno uključeni timovi različitih specijalnosti - iz oblasti oplemenjivanja, molekularne biologije, fitopatologije, tehnologije, biohemije, modeliranja eksperimenata, izrade elektronskih baza podataka i njihove obrade. 2009. godine osnovan je i eksperimentalno-razvojni pogon za proizvodnju funkcionalne hrane. Ovo se prvenstveno odnosi na osobe sa specifičnim potrebama po pitanju ishrane. 2015. godine zepočeta je proizvodnja kukuruznog brašna bez glutena, koje u sebi ima povećan sadržaj antioksidanasa.

Biblioteka Instituta osnovana je 1946. godine. Ona se od 1997. godine vodi u centralnom registru Univerzitetske biblioteke "Svetozar Marković".[2]

Međunarodna saradnja

uredi

Od osnivanja do 2015. godine Institut je realizovao 23 međunarodna projekta sa Rusijom, Belorusijom, Ukrajinom, Kazahstanom, Iranom, Zambijom, Francuskom, Bugarskom, Slovačkom, Nikaragvom, Hrvatskom i SAD. Izvoz semena obavlja se ka različitim tržištima - zemljama u regionu, Turskoj, Rusiji, Ukrajini, zemljama centralne i zapadne Evrope, zemljama Bliskog istoka i zemljama afričkog kontinenta.[2]

Vidi još

uredi

Reference

uredi
  1. ^ a b KUKURUZ na pragu trećeg milenijuma : sećanja, kazivanja i predviđanja / [autori naučni radnici Instituta za kukuruz "Zemun Polje" ; urednici Čedomir Radenović, Miodrag Somborac]. - [1. izd.]. - Beograd : Institut za kukuruz "Zemun Polje" : Paral, 2000 (Subotica : Birografika). - 173 str.
  2. ^ a b INSTITUT za kukuruz "Zemun Polje" : juče, danas, sutra / [urednici Slavca Stanković, Dragana Ignjatović-Micić, Nenad Delić]. - Zemun : Institut za kukuruz "Zemun Polje", 2015 (Beograd : Litho-art studio). - XIII, 131 str.

Spoljašnje veze

uredi