Википедија

Kazimir Gonsiorovski

Kazimir Gonsiorovski (Kazimierz Gąsiorowski, Poljaka, 1840– Beograd, 2. januar 1909) bio je lekar poljskog porekla koji je de svog radnog veka i života proveo na radu u Srbiji, kao upravnika Opšte državne bolnice u Beogradu, član Srpskog lekarskog društva od njegovogo snivanja, član Glavnog odbora i potpredsednik Srpskog društvg Crvenog krsta, rezervnog sanitetski major i učesnik tri rata koje je vodila Srbija.[a][1]

Kazimir Gonsiorovski
dr Kazimir Gonsiorovski, sa porodicom
Lični podaci
Datum rođenja(1840-00-00)1840.
Poljska
Datum smrti2. januar 1909.(1909-01-02) (68/69 god.)
Mesto smrtiBeograd, Kraljevina Srbija
PrebivališteKraljevina Srbija
NacionalnostPoljak
Naučni rad
Poljemedicina

Život i karijera uredi

Rođen je 1840. godine u Poljskoj, ali mesto njegovog rođenja nije poznato. Medicinu je studirao na fakulktetima u Kijevu i Jeni, i stekao diplomu doktora medicine i doktora hirurgije.[2]

Saznavši da su Kneževini Srbiji potrebni lekari 1865. godine uputio je molbu Ministarstvu unutrašnjih dela da bude zapošljen na mestu okružnog ili sreskog lekara.[3] Kako mu Ministarstvo unutrašnjih dela te godine nije uslišilo molbu, početkom 1866. godine primljen je na rad u kruševačku opštinu u svojstvu lekara pod ugovorom,[4] sa zadatkom da pored svojih redovnih redovnih dužnosti, u Kruševcu obavlja i dužnost upravnik okružne bolnice, a od leta 1868. godine ordinira i kao jedini lekar tokom prve banjske sezone u Vrnjačkoj Banji.[5]

Iz perioda njegovog života i rada u Kruševcu ostalo je zabeleženo da je 1869. godine Opštini kruševačkoj poklonio deset dukata „sa izjavomda se jedan veliki toranjski sat kupi i na crkvi svete Bogorodice a zadužbini srbskog kneza Lazara postavi“.[6]

Po „odobrenju“ kneza Milana Obrenovića na predlog ministra unutašnjih dela u periodu od oktobra 1872. godine do aprila 1874. godine, „obavljao je dužnost kontraktualnog lekara Okruga smederevskog.[7] Sredine aprila 1874. godine, nakon što je podneo ostavku na dužnost lekara u Smederevu, naredbom ministra unutrašnjih dela postavljen je za upravnika i lekara Beogradske bolnice umesto dr Valente, i na toj dužnosti ostao do njenog pretvaranja u Opštu državnu bolnicu 6. maja 1881. godine.

Nakon što je ukazom Ministarstva unutrašnjih dela od 21. aprila 1879. godine imenovan je za redovnog člana Stalnog lekarskog odbora,152 iste godine je sa dr Lazarom Dokićem u Beogradu osnovao Prvu srpsku povlašćenu fabriku mineralnih voda.[8]

Kazimir Gonsiorovski upravnik Beogradske bolnice

Kazimir Gonsiorovski je upravljao Beogradskom bolnicom u vreme kada se u njoj lečilo oko 1.200 bolesnika tokom godine. Dominantnu patologiju i dalje su činila „unutrašnja oboljenja“ lečena konzervativnimmetodama ali je hirurški način lečenja bio sve češće primenjivan. Tosu, istina, još uvek bile operacije „stare hirurgije“ – venesekcije,„otvaranje gnojnica“, suture, punkcije, ekstirpacije stranih tela i neoplazmi, litotomije i amputacije. U njihovom izvođenju dr Gonsiorov-skom su asistirale kolege – članovi Srpskog lekarskog društva drVladan Đorđević (koji je više puta bio i operator), dr Lazar Dokić, dr Đorđe Klinkovski i dr Prus Lisicki.

Jelena Jovanović Simić [9]

Kada je na osnovu Zakona o uređenju sanitetske struke i čuvanju narodnog zdravlja Kneževin Srbije od 30. marta 1881. godine u Opštoj državnoj bolnici izvršeno novo postavljenja sanitetskih službenika, „za lekara odeljenja i privremenog upravnika bolnice“ postavljen je dr Lazar K. Lazarević, dotadašnji fizikus Okruga beogradskog, umesto dr Gonsiorovskog,[10] koji je ostao neraspoređen (verovatno zbog problema u vezi sa njegovim državljanstvom).[5]

Kako bi rešio status dr Gonsiorovskog u državnoj bolnici ministar unutrašnjih dela je tražio mišljenje Glavnog sanitetskog saveta, da li se dr Gonsiorovski po novom sanitetskom zakonu može postaviti za „aktivnog“ upravnika ili za kontraktualnog. Na ovaj zahtev Savet je 11. avgusta 1881. doneo pozitivno mišljenje, da se on može postaviti na mesto aktivnog upravnika.15 Istog meseca doneta su dva ukaza – jedan o razrešenju „šefa Odeljenja za unutrašnje bolesti“ Opšte državne bolnice dr Lazarevića sa dužnosti privremenog upravnika bolnice, i drugi o postavljenju dr Gonsiorovskog za upravnika Opšte državne bolnice i šefa Odeljenja za spoljašnje bolesti. [b]

Odeljenjem za spoljašnje bolesti rukovodio je do 1889. godine kada su reorganizacijokm iz ovog odeljenja osnovana dva odeljenja – Hirurško i Odeljenje za kožne bolesti i sifilis.

Zakonom je bilo predviđeno da Opšta državna bolnica ima pet odeljenja ali je ona sve do 1889. imala samo dva - Odeljenje za unutrašnje i Odeljenje za spoljašnje bolesti. Te godine osnovano je Odeljenje za kožne bolesti i sifilis pod rukovodstvom dr Jevrema Žujovića. Iste godine za šefa Hirurškog odeljenja postavljen je dr Vojislav Subotić.

Nakon ove reorganizacije dr Gonsiorovski je u periodu od 1890. do 1891. godine, obavljao dužnosti upravnik Opšte državne bolnice i šef Odeljenja za unutrašnje bolesti.[5]

U zasluženu penziju poslat je 1891. godine.[5]

Preminuo je u Beogradu 2. januara 1909. godine. Iza sebe nije ostavio potomstvo pošto sa suprugom Jadvigom,[12] koja je preminula 1898. godine, za sobom nije ostavio potomstvo. Njegovu zaostavštinu nasledila je sinovica, gospođa Jastšembskova, koja je bila kraj njegove samrtničke postelje.[12] U spomen na svog pokojnog strica posle njegove smrti ona je poklonila hiljadu dinara Fondu za siročad Srpskog lekarskog društva.[12][13]

Napomene uredi

  1. ^ Učesnik oba srpsko-turska rat i Srpsko-bugarskog rata
  2. ^ Opšta državna bolnica u Beogradu je u to vreme zvanično imala samo dva odeljenja – jedno za unutrašnje, a drugo za spoljašnje bolesti.[11]

Vidi još uredi

Izvori uredi

  1. ^ Dr Kazimir Gonsiorovski (Kazimierz Gąsiorowski, 1840–1909) U: Jelena Jovanović Simić, Lekari Beogradske bolnice (1841–1881), 800 godina srpske medicine, Srpsko lekarsko društvo Beograd 2019. str.137
  2. ^ „Protokol XXVIII-og redovnog sastanka Glavnog sanitetskog saveta 7. avgusta 1881“. Narodno zdravlje 1881 Oktobar 12;I(20):237.
  3. ^ AS, MUD – S, 1865, Delovodni protokol, 1926.
  4. ^ AS, MUD – S, 1866, Registar.
  5. ^ a b v g Dr Kazimir Gonsiorovski (Kazimierz Gąsiorowski, 1840–1909) U: Jelena Jovanović Simić, Lekari Beogradske bolnice (1841–1881), 800 godina srpske medicine, Srpsko lekarsko društvo Beograd 2019. str.137-140
  6. ^ Javna blagodarnost. Srbske novine 1869 Februar 15; XXXV (20):86.
  7. ^ Zvanični deo. Srpske novine 1872 Oktobar 28;XXXX(129):781-782.
  8. ^ ovanović Simić, J., Lukić N. „Iz istorije industrijskog razvoja i istorijemedicine u Srbiji 19. veka: Prva srpska povlašćena fabrika veštačkih mineralnihvoda u Beogradu dr Dokića i dr Gonsiorovskog.“ Phlogiston, 26 (2018):137– 164
  9. ^ Dr Kazimir Gonsiorovski (Kazimierz Gąsiorowski, 1840–1909) U: Jelena Jovanović Simić, Lekari Beogradske bolnice (1841–1881), 800 godina srpske medicine, Srpsko lekarsko društvo Beograd 2019. str.140
  10. ^ Službeni deo. Srpske novine 1881 Maj 6;XLIX(98):621-622.
  11. ^ Protokol XXVIII-og redovnog sastanka Glavnog sanitetskog saveta 7. avgusta 1881. Narodno zdravlje 1881 Oktobar 12;I(20):237.
  12. ^ a b v Dr Kazimir Gonsiorovski (Kazimierz Gąsiorowski, 1840–1909) U: Jelena Jovanović Simić, Lekari Beogradske bolnice (1841–1881), 800 godina srpske medicine, Srpsko lekarsko društvo Beograd 2019. str.139
  13. ^ XXXVIII Glavni God. Skup – 12., 13., i 14. Sept. 1910. I Sastanak“. Srpski arhiv za celokupno lekarstvo 1910; (11):428. 139

Literatura uredi

  • Jelena Jovanović Simić, Lekari Beogradske bolnice (1841–1881), 800 godina srpske medicine, Srpsko lekarsko društvo Beograd 2019.

Spoljašnje veze uredi

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Казимир_Гонсиоровски&oldid=26893743”