Kalifornijski genocid
Kalifornijski genocid odnosi se na ubistvo nekoliko hiljada domorodačkih naroda Kalifornije od strane agenata vlade Sjedinjenih Američkih Država i privatnih građana u 19. veku. Počeo je nakon američkog osvajanja Kalifornije iz Meksika i priliva doseljenika zbog kalifornijske zlatne groznice, koja je ubrzala opadanje autohtonog stanovništva Kalifornije. Između 1846. i 1873. procenjuje se da su ne-domaći ubili između 9.492 i 16.094 starosedelaca Kalifornije. Stotine do hiljade su dodatno izgladnjeli ili su primorani da rade do smrti.[1] Radovi porobljavanja, otmice, silovanja, razdvajanja dece i raseljavanja bili su široko rasprostranjeni. Ova dela su podsticali, tolerisali i sprovodili državni organi i milicije.[2]
U knjizi Priručnik Indijanaca Kalifornije iz 1925. godine procenjeno je da se domorodačko stanovništvo Kalifornije smanjilo sa možda čak 150.000 u 1848. na 30.000 u 1870. i dalje palo na 16.000 1900. godine. Pad je uzrokovan bolestima, niskim natalitetom, glađu, ubistvima i masakrima. Domoroci Kalifornije, posebno tokom zlatne groznice, bili su meta ubistava.[3][4][5] Između 10.000[6] i 27.000[7] je takođe odvedeno na prinudni rad od strane doseljenika. Država Kalifornija koristila je svoje institucije da favorizuje prava belih doseljenika u odnosu na prava starosedelaca, lišavajući urođenika.[8]
Od 2000-ih nekoliko američkih akademika i aktivističkih organizacija, i Indijanaca i evropskih Amerikanaca, okarakterisalo je period neposredno nakon američkog osvajanja Kalifornije kao period u kojem su državne i savezne vlade vodile genocid nad Indijancima na toj teritoriji. Guverner Kalifornije Gavin Nevsom se 2019. izvinio za genocid i pozvao da se formira istraživačka grupa koja bi bolje razumjela ovu temu i informisala buduće generacije.
Referenci uredi
- ^ Madley, Benjamin (2016). An American Genocide, The United States and the California Catastrophe, 1846–1873. Yale University Press. str. 11, 351. ISBN 978-0-300-18136-4.
- ^ Adhikari, Mohamed (25. 7. 2022). Destroying to Replace: Settler Genocides of Indigenous Peoples. Indianapolis: Hackett Publishing Company. str. 72—115. ISBN 978-1647920548.
- ^ Madley, Benjamin (2016). An American Genocide: The United States and the California Indian Catastrophe, 1846–1873.
- ^ Krell, Dorothy, ur. (1979). The California Missions: A Pictorial History. Menlo Park, California: Sunset Publishing Corporation. str. 316. ISBN 0-376-05172-8.
- ^ „California Genocide”. Indian Country Diaries. PBS. septembar 2006. Arhivirano iz originala 2007-05-06. g.
- ^ Pritzker, Barry. 2000, A Native American Encyclopedia: History, Culture, and Peoples. Oxford University Press, p. 114
- ^ Exchange Team, The Jefferson. „NorCal Native Writes Of California Genocide”. JPR Jefferson Public Radio. Info is in the podcast. Arhivirano iz originala 14. 11. 2019. g.
- ^ Lindsay, Brendan C. (2012). Murder State: California's Native American Genocide 1846–1873. United States: University of Nebraska Press. str. 2, 3. ISBN 978-0-8032-6966-8.
Literatura uredi
- Chapman, Charles E. (1921). A History of California; The Spanish Period. New York: The MacMillan Company.
- Engelhardt, Zephyrin (1922). San Juan Capistrano Mission. Los Angeles, California: Standard Printing Co.
- Heizer, Robert F. (1993). The Destruction of California Indians. Lincoln and London: University of Nebraska Press. ISBN 978-0-8032-7262-0.
- Hinton, Alexander Laban; Woolford, Andrew; Benvenuto, Jeff, ur. (2014). Colonial Genocide in Indigenous North America. Duke University Press. doi:10.2307/j.ctv11sn770.
- Kelsey, Harry (1993). Mission San Juan Capistrano: A Pocket History. Altadena, California: Interdisciplinary Research, Inc. ISBN 978-0-9785881-0-6.
- Luomala, Katharine (1978). „Tipai-Ipai”. Ur.: Heizer, Robert F. Handbook of North American Indians. 8: California. Washington, DC: Smithsonian Institution. str. 592–609. ISBN 978-0-16004-574-5.
- Madley, Benjamin (2012). „The Genocide of California's Yana Indians”. Ur.: Totten, Samuel; Parsons, Williams S. Centuries of Genocide: Essays and Eyewitness Accounts. Routledge. str. 16—53. ISBN 978-0-415871-921.
- Michno, Gregory F. (2003). Encyclopedia of Indian Wars: Western Battles and Skirmishes 1850–1890. Mountain Press Publishing Co. ISBN 978-0-87842-468-9.
- Norton, Jack (1979). Genocide in Northwestern California : when our worlds cried. San Francisco: Indian Historian Press. ISBN ((0-913436-26-2)) Proverite vrednost parametra
|isbn=: invalid character (pomoć). - Paddison, Joshua, ur. (1999). A World Transformed: Firsthand Accounts of California Before the Gold Rush
. Berkeley, California: Heyday Books. ISBN 978-1-890771-13-3. - Ruscin, Terry (1999). Mission Memoirs. San Diego, California: Sunbelt Publications. ISBN 978-0-932653-30-7.
- Scheper-Hughes, Nancy (2003). Violence in War and Peace: An Anthology. Wiley-Blackwell. ISBN 978-0-631-22349-8.
- Shipek, Florence C. (1986). „The Impact of Europeans upon Kumeyaay Culture”. Ur.: Starr, Raymond. The Impact of European Exploration and Settlement on Local Native Americans. San Diego: Cabrillo Historical Association. str. 13—25. OCLC 17346424.
- Thornton, Russell (1990). American Indian Holocaust and Survival: A Population History since 1492. Norman.
