Kafana Ajduk Veljko (Beograd)
Kafana Ajduk Veljko je čuvena beogradska kafana iz perioda druge polovine 19. veka i početka 20. veka.[2]
| Kafana Ajduk Veljko | |
| {{{slika2}}} | |
Informacije
| |
|---|---|
| Lokacija | Kneza Mihaila 3, Beograd,  Srbija[1]
|
| Status | zatvorena |
| Otvaranje | oko 1850. |
| Zatvaranje | prva polovina 20. veka |
| Vlasnik | Jefrem Petrović[2] |
Istorijat uredi
Izgrađena je oko 1850. godine. Kafanu je počeo graditi Jefrem (Jevrem) Petrović, unuk Milutina Petrovića. Milutin je bio rođeni brat Veljka Petrovića (u narodu poznat kao Hajduk Veljko). Kada je kafana bila završena Jefrem joj dao ime po svom čuvenom pretku. Ovaj objekat je imao i restoransku salu i moderni bife, tako da su se tu organizovale svadbe i zabave. Kafana je više puta menjala vlasnike, odnosno zakupce. Karlo Perolo Garibaldinac koji je bio kuvar kod beogradskog paše, ali i učesnik srpsko-turskih ratova 1876-1878. godine preuzeo je kafanu 1872. godine i prema hroničarima tog vremena tada su se u ovoj kafani služila najbolja jela u gradu. Karlo Perolo je otvorio prvi moderni bife u Beogradu, a poznat je i po tome što je u kafani prvi u Beogradu počeo da toči crno minhensko pivo Salvator.[3] Nakon njega, neko vreeme vlasnik kafane je bio izvesni Bora Jelkić koji je bankrotirao 1908. godine i tada kafanu preuzima Pavle Tica, a zatim 1911. godine kafanu kupuje miloš Savčić. U periodu pre 1860. godine, a posle njenog otvaranja jedan od vlasnika bipo je i Jefremov deda i brat Hajduk Veljka Milutin Petrović Era. Osim toga postoji i podatak da je general Jovan Belimarković 1885. godine kupio kafanu i davao je pod zakup. Zakupaca je bilo mnogo, a poznata su imena Ilije Nikolića, Stanka Zdravkovića, Mihaila Đorđevića...[2]
Promena naziva kafane uredi
Ajduk Veljko je originalno ime kafane, ali je nakon reforme srpskog pisma u literaturi kafana bila poznata pod imenom kafana Hajduk Veljko. Jedan od brojnih zakupaca preimenovao je kafanu u Zlatni paun.[2]
Zanimljivosti uredi
Prva masovna proizvodnja i prodaja kobasica, švargle i kavurme u Beogradu krajem osamdedetih godina 19. veka počela je baš u ovoj kafani, a kao prvi majstor od zanata upisan je Čeh Bogoljub Rosuleka. Stalni gosti kafane bili su, pored drugih, boemi i pesnici Đura Jakšić i Jovan Jovanović Zmaj.[2]
Reference uredi
- ^ Ranković, D. J. (1939). „Šetnja kroz stari Beograd”. Beogradske opštinske novine: str. 689.
- ^ a b v g d Golubović, Vidoje (2019). Mehane i kafane starog Beograda. Beograd: Laguna. str. 112—114. ISBN 978-86-521-3248-5.
- ^ Oglasi u Malim novinama, God. 2, br. 70 (24. februar 1889)