Knez Ratko
Ratko Knežević je istorijska ličnost, iz sredine 16. vijeka, rodonačelnik loze Kneževića, knezova koji su upravljali teritorijom nahije Zmijanje, za vrijeme turske okupacije prostora Bosne i Hercegovine. Knez Petar, kao i njegova kneževska porodica je opisana u djelima Petra Kočića, prvenstveno u djelu Istinite mejdandžije, pripovijetka Zmijanje. Knez Ratko je imao sjedište u Donjem Ratkovu, današnja opština Ribnik, po kome je i Ratkovo dobilo svoje ime, najveće srpsko selo u cijeloj Bosanskoj Krajini.[1][2]
| Knez Ratko | |
|---|---|
| Lični podaci | |
| Puno ime | Ratko Knežević |
| Mesto rođenja | Zmijanje, Osmansko carstvo |
| Mesto smrti | Osmansko carstvo |
| Porodica | |
| Potomstvo | Vuk |
| Dinastija | Knežević |
| knez | |
| Naslednik | Vuk |
Istorija uredi
Dugo godina su Turci od dolaska na ove prostore imali probleme sa Zmijanjcima, pa nakon više godina, umoriše se i Zmijanjci od držanja straži i povremenog napada na Turke, a i Turci od borbi sa njima. Zmijanjci su tada, vođeni knezom Ratko, od sultana dobili ferman, kojim su dobili svoju zemlju na upravljanje, oslobađanje od poreza, kao i pravo ostanka u svojoj vjeri i nošenja oružja. Knez Ratko je tada dobio široka ovlaštenja, dobio je pravo na suđenja i posjedovanje tamnice. Pored toga, dao mu je sultan i Timar, oblast sa deset sela da kobile ždrijebi, Obrovac da pljoske nalijeva, Lijevče, cijelu ravnicu na ušću Vrbasa u Savu, da ovce jagnji, te zlatnu sablju. Zauzvrat knez se borio sa Turcima kad god ga je sultan pozivao. Knez je dobio mogućnost da zapovijeda i sudi, a Turci se u početku nisu mnogo miješali u njegove poslove.[3]
Posle kneza Ratka, titulu zmijanjskog kneza preuzeo je njegov sin Vuk, koji se pominje u turskim popisnim defterima iz 1541. godine, a nakon njega ta titula postaje nasljedna pa su je u narednim godinama ponijeli članovi porodice Knežević ovim redom: Obrad, Grujica, Vukobrad, Marko, Vasilj, Rade, Stojan, Vaso, Rade i Blagoje.[4]
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ „Sabrana djela 1, Istinite mejdandžije, Zmijanje”. Zavičajno društvo Zmijanje Banja Luka. Arhivirano iz originala 04. 08. 2016. g. Pristupljeno 20. 7. 2016.
- ^ „Sabrana djela 1, Istinite mejdandžije, Zmijanje”. Zavičajno društvo "Zmijanje" Banja Luka. Arhivirano iz originala 19. 11. 2016. g. Pristupljeno 19. 11. 2016.
- ^ „Nasledna kneževska porodica u Zmijanju”. infobiro.ba. Pristupljeno 20. 7. 2016.
- ^ „Zmijanje i Zmijanjci”. Udruženje građana Zmijanje. Arhivirano iz originala 14. 08. 2016. g. Pristupljeno 20. 7. 2016.