Konstantin Momirović
Konstantin Momirović (Tetovo, 13. januar 1932 — Beograd, 28. mart 2004) je bio srpski psiholog i jedan od najcitiranijih srpskih naučnika svih vremena. Rečima Henry F. Kaisera, Momirović je bio otac "zagrebačke statističke škole".
Konstantin Momirović | |
|---|---|
| Datum rođenja | 13. januar 1932. |
| Mesto rođenja | Tetovo, Kraljevina Jugoslavija |
| Datum smrti | 28. mart 2004. (72 god.) |
| Mesto smrti | Beograd, Srbija i Crna Gora |
Biografija uredi
Konstantin Momirović je rođen 13. januara 1932. godine u Tetovu, gde je živeo do 1939. godine. Od 1939. do 1942. godine živeo je u Ivangradu . Od 1942. do 1950. godine živeo je u Beogradu, gde je završio Prvu beogradsku gimnaziju, kao odličan učenik. Iste godine je prešao u Zagreb, upisao psihologiju na Filozofskom fakultetu i diplomirao 1955. godine. Za vreme i posle studija pohađao je i studije medicine, filozofije i istorije umetnosti. Doktorirao je na Filozofskom fakultetu Univerziteta u Zagrebu, sa tezom „Struktura faktora nekih simptoma neuroza“. U Beograd se vraća 1991. godine, po izbijanju rata u Hrvatskoj i u njemu živi i radi do kraja. U Bileći je 1959/60. završio Školu za rezervne oficire JNA. Aktivno se bavio sportom, kao junior košarkom, a kasnije prvenstveno džudom.
Prvi posao Momirović je dobio u Vojnoj bolnici u Zagrebu kao šef odeljenja za primenjenu psihologiju. Između 1956. i 1966. radio je u Institutu za istraživanje problema u razvoju dece i omladine, gde je predvodio grupu za eksperimentalne projekte i statistiku. U Zagrebu (od 1960) vanredno predaje na Višoj školi za fizičko vaspitanje, da bi 1966. postao vanredni profesor. Na Fakultetu za fizičko vaspitanje postaje redovni profesor 1971. za predmet kineziološka psihologija. Na isto mesto izabran je i 1982, a od 1983. je redovni profesor za predmet kvantitativne metode. Od 1966. profesor Momirović vodi program, kasnije odeljenje Kineziološke psihologije. Dekan na Višoj školi za fizičko vaspitanje (kasnije Fakultetu za Kineziologiju) postaje 1969. i na tom mestu ostaje do 1971. Od 1978. do 1985. na čelu je odeljenja za Kineziološku informatiku i statistiku. U Univerzitetskom kompjuterskom centru, SRCE (Sveučilišni Računski Centar), profesor Momirović radi honorarno od osnivanja 1971. Sredinom 1976. počinje stalno da radi u Centru kao direktor naučnoistraživačkih programa. Generalni direktor centra SRCE postaje 1979. i na tom mestu ostaje do jula 1983 Od 1978. do 1990. bio je u njemu predsednik Naučnog veća. U okviru programa obuke u centru SRCE vodio je više kurseva iz područja analize i obrade podataka. Na Filozofskom fakultetu u Zagrebu profesor Momirović je predavao izborni predmet psihologiju sporta, a na postdiplomskim studijama implementiranje kompjutera u analizu psiholoških podataka. Na postdiplomskim studijama Medicinskog fakulteta, od 1964. je predavao psihologiju sporta, a do 1983. i predmet softver za analizu biloških podataka. Profesor Momirović je takođe predavao metode naučnoistraživačkog rada na Prirodno-matematičkom fakultetu u Zagrebu, kao i slične kurseve na postdiplomskim studijama fizičke kulture u Beogradu i Novom Sadu. Godine 1980. i 1989. kao gost je predavao statistiku i programiranje na Fakultetu za mehaniku i matematiku Državnog univerziteta u Moskvi, zatim na moskovskom Fakultetu za primenjenu matematiku i kibernetiku. Godine 1990. Momiroviću je dodeljena titula počasnog profesora Sveučilišta u Zagrebu.
Naučni rad uredi
Ugled profesora Momirovića vidan je i po mnogim stručnim funkcijama koje je obavljao. Bio je prvi predsednik, kasnije potpredsednik, Republičkog veća za informacione tehnologije SR Hrvatske, predsednik Odbora za razvoj informacionih tehnologija, predsednik Odbora za opštenarodnu odbranu, član Odbora za informatiku Istraživačkog centra oružanih snaga SFRJ, član Izvršnog veća Sveučilišta u Zagrebu, član Naučnog veća Hrvatske, predsednik Komisije za koordinaciju istraživanja na polju obrazovanja pri Ministarstvu za obrazovanje Hrvatske, član Odbora za fizičko vaspitanje Centralnog komiteta Savez komunista Hrvatske, član Odbora za informacije pri Izvršnom veću Skupštine SR Hrvatske, predsednik Komisije za informatiku, nauku i tehnologiju, član Veća za obrazovanje SR Hrvatske, član Komisije za obrazovanje, nauku i kulturu SSRNj, član Saveta za nauku i obrazovanje Sveučilišta u Zagrebu. Mnoga udruženja se mogu pohvaliti da je profesor Momirović bio njihov član: Udruženje psihologa Hrvatske, Udruženje sociologa Hrvatske, Hrvatsko udruženje informatičara, Sekcija za klasifikaciju i Sekcija za kompjutersku statistiku Jugoslovenskog udruženja statističara, Savez antropologa Jugoslavije, FEPSAC (evropska asocijacija sportskih psihologa), Evropsko antropološko društvo, Udruženje psihometričara, Internacionalna asocijacija za klasifikaciju, Internacionalna asocijacija za kompjutersku statistiku. Profesor Momirović je, bio i član uređivačkih odbora Glasnika Antropološkog društva Jugoslavije, Kineziologije i časopisa Collegium Antropologicum. Od druge polovine 1990. profesor Momirović se povukao iz svih udruženja, sa svih funkcija i posvetio se isključivo naučnom i istraživačkom radu.
Profesor Konstantin Momirović je umro 28. marta 2004. godine.
Radovi uredi
Rekonstrukcija naučne ostavštine profesora Momirovića pokazuje da je do 2007. godine završio 38 knjiga i monografija, objavio 499 članaka i studija u naučnim i tehničkim publikacijama kao i na mnogim simpozijumima, i brojne kompjuterske programe i makroe, pisane u nekom od softvera za statističku analizu, većinom u SPSS-u.
Trenutno rekonstruisana lista svih Momirovićevih radova objavljenih između 1957. i 2007. godine sastoji se od 38 knjiga i monografija, 499 članaka objavljenih u naučnim i tehničkim časopisima, 390 tehničkih izveštaja, 63 objavljenih sažetaka još neobjavljenih radova sa raznih simpozijuma i konferencija, te 22 istraživanja i studija.
Bio je učesnik i rukovodilac više projekata, među kojima su:
- Struktura i merenje primarnih faktora kontrole motora;
- Evaluacija dijagnostičkih metoda;
- struktura patoloških konativnih faktora;
- Faktorska struktura antropometrijskih varijabli;
- Uticaj latentnih antropometrijskih dimenzija na orijentaciju i izbor vrhunskih sportista;
- DAT standardizacija;
- Standardizacija B-serije, NSI i RBM;
- Praćenje rasta funkcionalnih i fizičkih sposobnosti dece i mladih SFRJ;
- Klasifikacija i selekcija jugoslovenskih vojnih regruta;
- Efikasnost krivičnih kazni izrečenih maloletnim delinkventima, sa posebnim osvrtom na maloletnički recidivizam;
- Analiza zlostavljanja u SR Hrvatskoj;
- Razvoj testova stručnog usmjeravanja;
- Uticaj fizičke aktivnosti na psihosomatski status;
- Informacioni sistem fizičke kulture (obrazovanje i sport);
- Proučavanje nekih metoda za analizu bilinearnih oblika, sa posebnim osvrtom na primjenu elektronskih računara, organizaciju podataka i analizu;
- Izrada i validacija akumulatora testova za verifikaciju fizičke spremnosti vojnika; • Antropološke karakteristike žena-vojnika;
- program obuke za brzo poboljšanje fizičkih performansi žena-vojnika;
- Izrada i procena testova ličnosti zasnovanih na interakcionističkom modelu.
- Inteligentni sistemi za analizu podataka;
- Kibernetički modeli u psihologiji;
- Metodološki problemi u istrazi i praćenju kriminala;
- Problemi i primene u oblasti matematičke kriminologije;
Raznolikost i veličina intelektualnog nasleđa Konstantina Momirovića čini impresivan opus i stvara trajnu obavezu za svoje naslednike.
Spoljašnje veze uredi
- [1] Biografija
- [2] "Konstantin Momirović u statistici", priredili Prof. dr Miladin Kovačević i Prof. dr Srđan Bogosavljević
