Korisnik:Intermedichbo/Moj pesak13

Osobe sa invaliditetom sa problemom u vezi sa vidom u Srbiji

Godine 2015. na globalnom nivou bilo je više od 940 miliona ljudi sa nekim stepenom gubitka vida. Od toga 246 miliona je imalo loš vid, a 39 miliona je bilo slepo. Većina ljudi sa lošim vidom živi u zemljama u razvoju i uzrasta su od preko 50 gidina. Udeo ljudi sa umanjenim vidom je u padu od 1990-ih. Oštećenja vida uzrokuju znatne ekonomske troškove, direktno usled troška tretmana i indirektno usled umanjene radne sposobnosti.

Osobe sa invaliditetom sa problemom u vezi sa vidom u Srbiji su druga vrsta problema po stepenu pojavnosti jer je na listu ovih osoba upisan ukupan broj od 239.454 popisana građana prema popisu iz 2011. godine.

Među licima u Srbiji koja su upisana kao ona sa poteškoća usled problema sa vidom spadaju sledeća lica:

• ona koja ne mogu da vide predmete u neposrednoj blizini ili na određenoj udaljenosti, čak i uz upotrebu naočara ili kontaktnih sočiva,

• ona koja mogu da vide samo na jedno oko ili vide samo predmete ispred sebe, ali ne i one predmete sa strane, odnosno bočno,

• ona koja su potpuno onemogućena u obavljanju svakodnevnih aktivnosti (slepe osobe).

Ovaj broj OSI sa problemom u vezi sa vidom čini 41,9% ukupne populacije sa invaliditetom, i 3,3% ukupnog popisanog stanovništva.

Primeniti posmatranje po starosnim kategorijama 61% njih je starosti 65 i više godina, ili ukupno 146.190 ljudi (11,7% ukupne populacije u toj starosnoj kategoriji). Dakle, iako je tek oko 12% ukupnog stanovništva starijeg od 64 godina prijavilo poteškoću usled problema u vezi sa vidom, koja se po datoj metodologiji može smatrati invaliditetom, u skupu OSI sa datim problemom one učestvuju sa više od 60%. Ako posebno posmatramo najstariju starosnu kategoriju od 75 godina i više, u njoj se nalazi 90.951 OSI sa problemom u vezi sa vidom, što čini 38% svih OSI sa datim problemom. Starosna struktura OSI prema problem u vezi sa vidom, data je u donjoj tabeli.

Osobe sa invaliditetom -problem u vezi sa vidom, prema starosti,

Starost	Ukupno osobe sa invaliditetom - vid	%	Udeo u ukupnom broju osoba sa invaliditetom
REPUBLIKA SRBIJA	239.454	100	41,9
Ispod 15 god.	2.496	1,0	36,1
15-29	5.073	2,1	35,6
30-39	5.465	2,3	32,2
40-49	12.370	5,2	37,6
50-59	41.093	17,2	44,3
60-64	26.767	11,2	42,4
65 i višegod.	146.190	61,1	42,4

Kada se sagledava stepenu samostalnosti u svakodnevnoj brizi o sebi OSI usled problema sa vidom, on je najviši u odnosu na ostale vrste problema. Naime, od OSI sa problemom vezanim za vid, njih 14,2% prijavilo je i poteškoću usled problema sa samostalnim vođenjem brige o sebi, što u poređenju sa nekom drugom vrstom problema opet predstavlja relativno niski procenat, odnosno relativno visoki stepen samostalnosti u obavljanju bazičnih svakodnevnih aktivnosti u brizi o sebi.

Definicije zdravstvenih problema povezanih sa invaliditetom

Definicije zdravstvenih problema povezanih sa invaliditetom prema stavu Vašingtonske grupe svrstani su u šest kategorija i galse:

1. Problem sa vidom — postoji kada lice ne može da vidi predmete u neposrednoj blizini ili na određenoj udaljenosti, čak i uz upotrebu pomagala. Takođe, osoba ima problem i ako vidi samo na jedno oko ili samo predmete ispred sebe, ali ne i bočno.
2. Problem sa sluhom — postoji kada osoba ne razlikuje zvukove iz različitih izvora, čak i uz upotrebu pomagala, čuje na jedno uho ili je nagluvo/gluvo.
3. Problem sa hodom ili penjanjem uz stepenice — postoji kada se osoba otežano kreće po ravnoj površini ili stepenicama, ili kada se ne može kretati bez pomoći druge osobe ili pomagala.
4. Problem sa pamćenjem ili koncentracijom — imaju osobe koje ne mogu da se usredsrede na čitanje ili pisanje nekog teksta, zaboravljaju datume svog rođenja, imena bliskih srodnika, put do kuće i sl. Ova kategorija ne obuhvata lica koja usled povećanog stresa ili uzimanja medikamenata imaju umanjenu moć pamćenja ili koncentracije.
5. Problem sa samostalnošću pri odevanju, ishrani ili održavanju lične higijene — imaju osobe koje te svakodnevne radnje ne mogu da obavljaju samostalno, ili uopšte bez pomoći druge osobe.
6. Problem sa komunikacijom — imaju osobe koje imaju problem sa izgovaranjem reči, što dovodi do otežane ili onemogućene komunikacije ili razmene informacija sa drugim ljudima, usled delimičnog ili trajnog oštećenja govornog aparata, moždanog udara ili drugog oboljenja. U ovu kategoriju spadaju i osobe koje govore nepovezano ili nerazumljivo za druga lica ili imaju problem da razumeju ljude iz svoje okoline ili da prime informacije, usled nekog dugotrajnog oboljenja, nekog psihičkog ili urođenog problema.

Literatura

• See Statistical Commission, Report on the Special Session (11-15 April 1994), Economic and Social Council, Official Records, 1994, Supplement No.9, Series No. E/CN.3/1994/18, United Nations, New York, 1994, para.59.

Spoljašnje veze

Molimo Vas, obratite pažnju na važno upozorenje u vezi sa temama iz oblasti medicine (zdravlja).

Geostrateški i institucionalni status Republike Srpske

Geostrateški i institucionalni status Republike Srpske omoguđava definisanje pravaca budućeg prostornog razvoja Republike Srpske, odnosno njenog integralnog ekološkoekonomsko-socijalnog razvoja u realnom institucionalnom i regijskom okruženju,

Položaj

Geografski položaj Republike Srpske

Republika Srpska se prostire na površini od 24.666 km2 . Na ovoj teritoriji, prema nepotpunim podacima, živi 1.433.038 stanovnika2 . Na istoj teritoriji, prema rezultatima popisa 1991, živelo je 1.623.842 stanovnika, odnosno 11,75% više nego 2013. Poredeći današnje stanje populacije dva entiteta Bosne i Hercegovine, Republike Srpske i Federacije BiH, a na osnovu nepotpunih podataka 3 , može da se konstatuje da stanovništvo RS čini 38% stanovnika BiH

Republika Srpska ima povoljan položaj, ali je on otežan:

• političkom nestabilnošću na području zapadnog Balkana,
• nedovoljnom harmonizacijom odnosa u okviru Bosne i Hercegovine kao funkcionalno (ne)delotvorne funkcionalne celine,
• pritiscima međunarodne zajednice.

Iako je raspored urbanih centara povoljan na njega negativno utiče:

• Nepovoljne distribucije stanovništva.
• Loša povezanost i teritorijalnu kohezija - zbog specifičnog longitudinalan oblik teritorije Republike, prekinutog Distriktom Brčko i otežan morfološkim preprekama u Srednjem i Gornjem Podrinju, i Istočnoj Hercegovini.
• neokončano pitanje granice na Drini između Bosne i Hercegovine i Republike Srbije, što se direktno odnosi i na definisanje teritorije Republike Srpske.

Blizina Evropske Unije (Republika Hrvatska) i aktuelni sporazum sa Republikom Srbijom daju određenu prednost Republici Srpskoj u pogledu funkcionalnog povezivanja i saradnje na ekonomskom i kulturnom planu.

Politički i administrativni status

RS prema Dejstonskom sporazumu

Politički i administrativni status Republike Srpske jasno je definisan Dejtonskim sporazumom i učvršćen do nivoa suštinske autonomije, što joj daje pun kapacitet da rešava svoje razvojne probleme. Teritorija Republike Srpske podeljena je na 63 jedinice lokalne samouprave, od kojih šest ima status grada (Prijedor, Banja Luka, Doboj, Bijeljina, Istočno Sarajevo, Trebinje), a 57 status opštine.

Najveću teritoriju ima grad Banja Luka (1.225 km2) odnosno opština Foča (1.114,6 km2), a najmanju opština Jezero (29,21 km2 ).

Najveći broj stanovnika ima grad Banja Luka (199.191, popis 2013.) odnosno opština Zvornik (63.686, popis 2013.), a najmanji opština Istočni Drvar (109, popis 2013.).

Najveći broj naseljenih mesta ima opština Višegrad (163), a najmanji Istočni Drvar i Istočni Mostar (po tri naseljena mesta).

Problemi

Najznačajniji problemi RS u političkom i administrativni statusu su:

• nedovoljna funkcionalnost države Bosne i Hercegovine
• otežano rešavanje pitanja i otsustvo koordinacij prostornog razvoja između Republike Srpske i Federacije BiH (posebno graničnih područja, u kojima se nalaze jedinica lokalne samouprave RS)

Prirodni resursi i predeo

Prirodni resursi

Teritorija Republike Srpske je bogata prirodnim resursima, raspoređeni po pojedini regijama na specifičan način.

• Poljoprivredno zemljište — dominira u Posavini i na području Semberije, dok se u ostalim delovima nedovoljno koristi (smanjenje količine i boniteta)
• Šumsko zemljište i šumski fond — dominira u severozapadnom i istočnom delu Republike, izloženo je negativnim uticajima jer se više seče nego što se obnavlja
• Vode i vodno zemljište — nalazi se oko tokova većih reka, a specifični vidovi voda (geotermalne, mineralne) nalaze se u severnom delu Republike. Međutim vremenska i prostorna neravnomernost voda stvara poseban problem zbog nedostatka voda u onim delovimateritorije Republike gde je i kada je najpotrebnija.
• Mineralne sirovine — tačkasto su raspoređene na prostoru Republike Srpske. Njihova eksploatacija je neodgovarajuća, zbog, nedovoljna istraženost rudnih resursa.

Predeo

Predeo Republike Srpske koji je shvaćen kao ukupna slika prirodnih i građenih elemenata za sada je u velikoj mjeri očuvan, ali je u nizu slučajeva nedovoljno kultivisan i ugrožen neplanskom gradnjom.

Poseban kvalitet čine dielovi netaknute prirode u predelima visokih i srednjih planina, koje predstavljaju posebno značajan resurs za budućnost Republike Srpske.

Prirodna baština je izuzetno značajna, uz raznovrsne prirodne resurse i visok stepen biološke raznovrsnosti i geodiverziteta, ali zahteva viši stepen pažnje radi očuvanja, uređenja i održivog korišćenja.

Naročito je značajna ekološka i biogeografska vrednost pojedinih predela i potencijal za širenje mreže nacionalnih parkova, parkova prirode i specijalnih prirodnih rezervata, a u okviru mreže „NATURA 2000“.

Međutim na prirodnu sliki negativno utiče nedovoljna površina zaštićenih prirodnih dobara, kao i nerazvijenost informacione osnove i instrumenata za planiranje i upravljanje predelima.

Životna sredina

Budućnost i snaga

Budućnost RS i njenu snagu, čini zaštiti životne sredine koja se realizuje kroz:

• Očuvanje životna sredina u neindustrijalizovanim oblastima,
• Obezbeđena zaštita i regulacija određenih područja i deonica vodotokova (reke Sava, Una, Vrbas, Bosna i Drina) od prirodnih nepogoda.

• Opredeljenost institucija za zaštitu životne sredine, kao i institucionalna podrška razvoju sistema zaštite životne sredine i prirode.

Pozitivan pomak učinjen je izgradnjom dve regijske deponije.

Slabosti

Slabosti u zaštiti životne sredine predstavljaju:

• Postojanje ekoloških „crnih tačaka i nekoliko degradiranih prostora zbog neplanske eksploatacije prirodnih resursa (eksploatacija kamena, šljunka, šume, poljoprivrednog zemljišta).

• Nezadovoljavajuća je komunalna infrastruktura u brojnim naseljenim mjestima, naročito prigradskim i seoskim, što dovodi do zagađenja voda i vazduha, posebno u delovima naseljenih mesta u kojima postoji industrija ili određeni vidovi poljoprivrede.

• Neadekvatno rešeno uklanjanje i deponovanje čvrstog otpada, naročito u delu selektivnog prikupljanja i tretmana.

• Nedovoljan nadzor nad sprovođenjem propisa iz oblasti zaštite životne sredine,
• Nepostojanje dovoljno efikasnog sistema finansiranja zaštite životne sredine.

Stanovništvo

Prirodni priraštaj u Republici Srpskoj

Najznačajniji razvojni problem Republike Srpske je u oblasti demografije i humanih kapaciteta kao dela razvojnih resursa, prema veoma dobro izučenim studijama ukazuju na negativan prirodni priraštaj, koji preti drastičnim umanjenjem broja stanovnika Republike do 2030. godine, kao i ubrzavanje starenja stanovništva i slabljenje obrazovnih kapaciteta u većem delu teritorije Republike.

U sprovedenim studijama uočena je feminizacija stanovništva, pogotovo u seoskim područjima, ali uz manji udeo aktivnog ženskog stanovništva.

Najveći deo stanovništva zaposlen je u poljoprivredi (31,7% ukupno zaposlenih, sa najviše u banjalučkoj regiji).

Nezaposlenost kao problem na globalnom nivou predstavlja i najteži socijalni i ekonomski problem Republike Srpske.

Socijalni razvoj

Kategorija socijalnog razvoja definisana je referentnim strategijama (zdravstvo, osnovno i srednje obrazovanje, socijalno uključivanje) a njena prostorna dimenzija je sistematski praćena kroz republički i lokalni informacioni sistem. Praktična situacija na terenu jedinica lokalne samouprave ukazuje na ozbiljni problem disproporcije između obima školskog prostora u velikom broju opština i đaka u njima, što je posljedica demografskog pražnjenja dijelova teritorije Republike Srpske. Kvalitet usluga u zdravstvu nije na potrebnom nivou, tj. neujednačen je između pojedinih teritorijalnih jedinica. Dostupnost javnih službi takođe predstavlja problem u jednom broju jedinica lokalne samouprave. Specifični problemi odnose se na broj kulturnih i sportskih objekata, kao i studentskih domova u univerzitetskim centrima Republike.

Stanovanje

Kao osnovna funkcija prostornog razvoja Republike Srpske stanovanje danas uglavnom predstavlja predmet privatne inicijative, a veliki broj stanova je u privatnom vlasništvu. Značajno je što je usvojeno šest zakona iz oblasti stanovanja čime se do određenog nivoa definiše republička politika i reguliše ova socijalno značajna tema. Bespravna gradnja, veoma prisutna nakon ratnih dešavanja, regulisana je Zakonom o uređenju prostora i građenju, uz otvoreno pitanje njenog iskorjenjivanja. Pored toga, značajno je postojanje Fonda stanovanja Republike Srpske, kao temeljne finansijske institucije za rješavanje problema stanovanja u Republici, imajući u vidu trenutni deficit od 70.000 stanova. Ovaj deficit nije teritorijalno ravnomjerno raspoređen jer u jednom dijelu postoji značajan deficit, naročito u većim gradovima, a u nekim postoji suficit, i to, prije svega, u ruralnim područjima Republike. Kolektivni centri za smještaj izbjeglih i raseljenih lica postoje u svega sedam opština, što ne odgovara realnim potrebama. Poseban problem čini nedostatak politike (strategije) socijalnog stanovanja, koja se čini veoma značajnom za rješavanje niza problema u Republici Srpskoj, pa i za demografski oporavak ili regijsku koheziju.

Kulturno-istorijska baština

Značajnu snagu čini očuvana kulturno-istorijska baština, baština koja upućuje na tradiciju pojedinih regija Republike Srpske, kao i raznovrsnost materijalne i nematerijalne baštine duhovnog karaktera. Značajno je takođe postojanje razvojnih i strateških planova u oblasti zaštite kulturno-istorijske baštine, čemu je veliki doprinos dao integrativni pristup raznih profesija i institucija, kao i određeni nivo edukacije stanovnika. Problem predstavlja nedostatak koordinacije među službama i komisijama koje se bave temom zaštite. Nedovoljna je i valorizacija graditeljskog nasljeđa, kao i obim graditeljskih akcija na obnovi zaštićenog fonda.

Ovo je u jednom smislu posljedica nedostatka stručnog kadra, a u drugom finansijskih sredstava za konkretne akcije obnove i restauracije. Zakonska regulativa u ovoj oblasti zahtijeva hitnu izmjenu i donošenje akata radi unošenja savremenih principa zaštite materijalne i nematerijalne kulturne baštine. Među ostalim problemima vrijedi istaći i problem urbane obnove gradova, obnove starih urbanih jezgara, kao i vrijednih dijelova ruralnog nasljeđa.

Prostorna dimenzija ekonomskog razvoja

Prostorna dimenzija ekonomskog razvoja Republike Srpske su zadovoljavajuće sa stanovišta povoljnog geostrateškog položaja (blizine ključnih tržišta, granica sa EU, Republikom Srbijom, Republikom Crnom Gorom i Federacijom BiH).

Najznačajniji potencijal ekonomskog razvoja čine prirodni resursi (poljoprivredno zemljište, mineralne sirovine, šume, vode) ali i izgrađeni resursi (infrastruktura i suprastruktura).

Iako demografska struktura (starosna, obrazovna, kvalifikaciona) ima velikih slabosti u nekim delovima Republike Srpske, postoji kvalifikovana radna snaga, tradicija i iskustvo u nekim delatnostima, posebno u industriji, nasleđeni iz ranijeg industrijskog perioda.

Brojni nasleđeni privredni kapaciteti, od kojih veći deo ima status braunfilda (slabo registrovanih prema savremenim principima kategorizacije), takođe čine moguću osnovu budućeg teritorijalnog razvoja Republike Srpske.

Problem predstavlja nedovoljno ili neodgovarajuće korišćenje prirodnih resursa, što bi obezbedilo njihovu održivost i ekonomski razvoj, kao i viši stepen dobrobiti za Republiku Srpsku i njene jedinice lokalne samouprave.

Privatizacija i koncesije na resursima kao što su voda, šume, nafta, ugalj i drugi zaslužuju veću pažnju sa osnovnim ciljem veće dobrobiti za državu i jedinice lokalne samouprave na čijoj teritoriji se nalaze resursi, uz povećanu pažnju multifunkcionalnosti resursa, kao i očuvanja prirode, kvaliteta životne sredine i predela.

Slabosti

Slabost predstavlja:

• izrazito neravnomeran regijski razvoj,
• disproporcija unutar regija, pogotovo onih na području Banjaluke,
• nedovoljna konkurentnost privrede na širem međunarodnom planu (nepostojanje proizvoda koji može da konkuriše na tržištu kvalitetom, kvantitetom, standardom i identitetom (brend).
• visok nivo finalne potrošnje u strukturi BDP i nedovoljno učešće investicija i njihova regijska dispozicija, uz visok nivo spoljnotrgovinskog deficita i pored prednosti koje pruža

teritorija Republike sa svojim prirodnim i stvorenim resursima.

Turizam

Uz određene razlike na regionalnom nivou, raznoliko prirodno bogatstvo, prirodno nasleđe, biodiverzitet, pejzažne celine pojedinih predela, zaštićena kulturno-istorijska i duhovna baština, čini osnov za razvoj turizma na teritoriji Republike Srpske.

Iako blizina emitivnih centara pomaže razvoju turizma u pojedinim delovima Republike Srpske, postoje razlike između njenih delova, što indirektno utiču na broj i vrstu turista, kao i na dužinu njihovog boravka u Republici Srpskoj.

Problemi

Značajni problemi u turizmu Republike Srpske su:

• nedovoljna izgrađenost turističkih kapaciteta,,
• nizak nivo kvaliteta smeštajnih kapaciteta (posebno neodgovarajući sanitarni uslovi).
• nedostatak visokostručnih kadrova,
• nedostatak odgovarajućeg sistema upravljanja,
• neprilagođenost postojećih kadrova strukturnim promenama turističke potražnje.
• nedovoljna finansijska ulaganja domaćih i stranih investitora u najvrednija turistička područja, mesta i destinacije

Sve napred navedeno utiče na širi državni i međunarodni karakter turizma Republike Srpske.

Tehnička infrastruktura

Uopšteno, tehnička infrastruktura ima određene kapacitete, ali nedovoljne za intenzivniji i kvalitetniji prostorni razvoj Republike Srpske.

Nasleđeni tehnički sistemi

Nasleđeni tehnički sistemi u okviru svih vidova transporta predstavljaju značajnu osnovu i logistiku ekonomskog, socijalnog i regijskog razvoja Republike Srpske. Drumski i železnički transport preko transportnih koridora predstavljaju integrativnu osnovu Republike Srpske sa bližim i daljim okruženjem.

Povezanost regija unutar Republike Srpske relativno je dobra, odnosno transportna infrastruktura povezuje pojedine regije, ali ne sve na isti način.

Slabost čini nedovoljna prostorno-tehnička integracija različitih vidova transporta RepublikeSrpske (nedostatak viševidovnih centara koji omogućuju jači razvoj transportne privrede).

Nasljeđe prošlosti, kao i posledice ratnih razaranja, u većoj meri otežali su razvoj i povezivanje određenih vidova transporta, a investicije u poratnom periodu nisu omogućile značajnija poboljšanja i modernizacije, razvoja i održavanja transportnih mreža.

Integralni (viševidovni, multimodalni) transport do sada je bio zanemaren, iako za to postoje preduslovi i potreba, pre svega u Posavini i Semberiji.

Vazdušni i rečni transport nisu razvijeni u dovoljnoj meri kao osnov za razvoj viševidovnog transporta.

Putni transport nameće potrebu za dalji razvoj putne infrastrukture i njenu modernizaciju, čime je moguće uspostaviti veću teritorijalnu koheziju i povezanost regija i većih urbanih centara Republike, kao i bolju povezanost sa susedima.

Poseban problem pretstavlja nizak standard graničnih prelaza na najfrekventnijim pravcima povezivanja sa susedima.

Telekomunikaciona infrastruktura

Telekomunikaciona infrastruktura, kao osnov privrednog i društvenog razvoja na savremenim osnovama, razvijena je i razgranata širom teritorije Republike Srpske. Izvršena je uspješna transformacija u sistem Republike Srpske i integracija sa susjednim državama i Federacijom BiH. Racionalizacija telekomunikacionog saobraćaja i fiksne telefonije takođe je doprinijela efikasnijem sistemu telekomunikacija, a izgradnja mreže optičkih kablova većeg kapaciteta kao i digitalnih komutacionih čvorova znatno je unaprijedila i modernizovala sistem. Slabost predstavlja znatan broj analognih komutacionih sistema koji su u funkciji, kao i tek započeta modernizacija sistema u rijetko naseljenim i ruralnim područjima. U tom smislu je neophodno upotpunjavanje zakonske regulative.

Energetika

U oblasti energetike od posebnog značaja su izgrađeni proizvodni energetski kapaciteti kao što su hidroelektrane, termoelektrane ili toplane. Geografski položaj prenosnih sistema između regiona sa viškovima i regiona sa manjkom električne energije takođe predstavlja snagu Republike Srpske.

Prednosti

Posebnu prednost imaju:

• tehničke karakteristike prenosnog sistema u skladu sa zahtevima Evropskog udruženja za koordinaciju prenosa električne energije („UCTE“).
• potencijali obnovljivih izvora energije.

Slabosti

Slabost predstavlja:

• slabo korišćenje energetski kapacitet,
• prepuštanje obnovljivih resursa privatnim investitorima bez jasno definisane strategije, kriterijuma i ocene dobrobiti za Republiku Srpsku i lokalnu samoupravu.
• neracionalno korišćenje i velika specifična potrošnja energije, posebno elektroenergije.
• energetska efikasnost još nije svrstana među strateške prioritete i odgovarajuće sisteme finansiranja.
• mali nivo ulaganja u istraživanje energetskih potencijala Republike Srpske i neizgrađenost energetskih kapaciteta poslednjih decenija,
• povećana starost energetskih objekata i mreža, kao i deo tokom rata uništenih kapaciteta,
• neusaglašenost planova razvoja između proizvođača, prenosa i distributera električne energije.

Površinske vode termalni izvori i banje

Republika Srpska raspolaže značajnim resursima visokokvalitetnih površinskih, podzemnih, termalnih i mineralnih voda, što predstavlja izuzetnu komparativnu prednost za budućnost.

Vodoprivredni sistemi

Izgrađeni vodoprivredni sistemi za zaštitu od velikih voda, navodnjavanje i odvodnjavanje imaju važnu ulogu za prostorni razvoj Republike Srpske.

Voda u rekama, kao multifunkcionalni resurs, koristi se za proizvodnju energije, saobraćaj, privredne i komunalne aktivnosti, turizam i rekreaciju.

Voda i vodna infrastruktura Republike Srpske koriste se u funkciji zaštite i uređenja predela, prirodnih i kulturnih vrednosti, kao i za očuvanje biodiverziteta.

Slabosti

U slabosti spadaju nedovoljna međusektorska koordinacija i slabosti sa stanovišta ekologije i druge koje ozbiljno mogu da utiču na budućnost prostornog razvoja Republike Srpske (turizam, rekreacija, ribolov, snabdevanje pitkom vodom i dr.).:

• Ispuštanje otpadnih voda direktno u površinske i podzemne rečne tokove, bez odgovarajućih kanalizacionih sistema u mnogim jedinicama lokalne samouprave, predstavlja veoma ozbiljnu slabost.
• Zapuštenost melioracionih sistema građenih u doba bivše Jugoslavije što u značajnoj meri smanjuje mogućnost navodnjavanja i odvodnjavanja, direktno utičući na prinose u poljoprivredi.
• Zapuštenost i starost sistema za odbranu od poplava i erozije koja u velikoj meri ugrožava plavna, bujična i erozivna područja, utičući na njihov ekonomski i socijalni razvoj.
• Period privredne krize i rata na teritoriji BiH marginalizovao je značaj, korišćenje i zaštitu reke Save sa južnim pritokama, i reke Drine.
• Nedostatak pravne i ekonomske regulative za rešavanje brojnih problema koja bi regulisali odnose sa Federacijom BiH i susednim državama za tranzitne (zajedničke) vodotokove (Sava, Drina, Trebišnjica) i njihove slivove.

Upravljanje otpadom

Upravljanje otpadom u Republici Srpskoj predstavlja veoma osetljivu temu, posebno u oblasti sakupljanja tečnog otpada. Za čvrsti otpad urađena je Strategija upravljanja čvrstim otpadom i za tu namenu su izgrađene dve regijske deponije (Banjaluka, Bijeljina), a izgradnja nekih je u toku (Zvornik, Banjaluka – proširenje i Prijedor).

Poslednjih godina značajan napredak je postignut u jačanju svesti kod stanovništva o otpadu i njegovom tretmanu.

Institucionalno, organizaciono i pravno poslednjih godina znatno je unaprijeđen ovaj, ranije zapušten, tehno-ekološki sistem u većem broju jedinica lokalne samouprave Republike Srpske. Alo ostaje i dalje otvoreno pitanje:

• čišćenja Republike Srpske od rasutog otpada,
• nedostatak deponija opasnog otpada,
• razvoja strategija sistema regijskih deponija na preostalim lokacijama.,
• problem izgradnje savremene spalionice otpada i deponije za finalno odlaganje otpada.

Nedostatak informacija i podataka u oblasti upravljanja otpadom nešto je što otežava dalje unapređenje ovog sistema. Rešavanje problema tečnog otpada, odvođenja otpadnih voda, predstavlja veoma složen i zahtevan zadatak jedinica lokalne samouprave, ali i Republike u celini, jer ima ozbiljne implikacije na osnovi široj od lokalne.

Rešavanje problema zagađenosti površinskih i podzemnih voda zato predstavlja jedan od prioritetnih zadataka, zakonodavnih, finansijskih, organizacionih i informatičkih kapaciteta kako Republike Srpske, tako, u značajnoj meri organa lokalne samouprave i onih koji ispuštaju tečni otpad.

Prekogranična saradnja

RS u odnosu na teritoriju ima prigranični pojas, koji se proteže duž tri državne granicei duž granice između dva entiteta.

Republika Srpska ima relativno dugačak (u odnosu na teritoriju) prigranični pojas, koji se proteže duž tri državne granice (prema Hrvatskoj, Srbiji i Crnoj Gori) i duž granice koja je interno definisana između dva entiteta. U ovom pojasu prednost čine brojni granični prelazi i otvorena granica prema Federaciji BiH.

Dobre strane

Geografski položaj, prirodni sistemi (rijeke, planine), infrastruktura, ekonomske veze i socijalno-kulturna bliskost (jezik, vera, tradicija, porodične veze i sl.) čine osnov za razvoj prekogranične saradnje u raznim oblicima. Deo tih veza je spontano ustanovljen, a deo se odvija uz podršku međunarodnih institucija i programa za unapređenje prekogranične saradnje.

Slabosti

Slabost kod unapređenja prekogranične saradnje predstavljaju još uvek postojeće mentalne i političke barijere, koje otežavaju saradnju etničkih zajednica u pravcu Hrvatske i Federacije BiH.

Što se tiče saradnje, koju podržava međunarodna zajednica, ne postoje odgovarajuća ekonomska područja (umrežene jedinice lokalne samouprave) ili statističke regije, koji bi mogli punopravno da konkurišu kod određenih evropskih fondova, a broj projekata prekogranične saradnje ili inter-regijske kooperacije u Republici Srpskoj je mali prema mogućnostima koje joj se pružaju u oblasti poljoprivrede, šumarstva, ekologije, turizma ili infrastrukture.

Značajnu slabost čini i nedostatak obučenih kadrova za pripremu projekata, kao i slab kapacitet organa i institucija jedinica lokalne samouprave za implementaciju projekata za koje su već dobijena sredstva iz programa Evropske unije.

Teritorijalni identitet Republike Srpske

Teritorijalni identitet Republike Srpske može se smatrati jednim od ključnih faktora za njen uspešan prostorni razvoj, i osnov za jačanje privlačnosti određene teritorije, kako za investitore ili turiste, tako i za građane koji tu žive i koji se preko identiteta vežu za teritoriju i angažuju oko njenog razvoja ili uređenja. Prema tome na teritorijalnom identitet Republike Srpske gradi se koncepcija regionalnog razvoja Republike Srpske, kao i njenih jedinica lokalne samouprave, uvažavajući u svemu ulogu, značaj i položaj grada i opštine, kao generatora inicijativa za razvoj.

Definicija

Teritorijalni identitet Republike Srpske se može definisati preko sledeća četiri osnovna elementa:

1. pravni identitet,
2. prirodni identitet,
3. kulturni identitet,
4. ekonomski identitet.

Pravni identitet

Pravni identitet Republike Srpske, kao sastavnog dela Bosne i Hercegovine, definisan je:

Eksterno

Koji Republika Srpsku (kao međunarodno priznatu zajednicu), definiše kao jedan od dva entiteta u okviru Bosne i Hercegovine, u skladu sa Dejtonskim mirovnim sporazumom

Interno

Interno pravni status RS regulisan je Ustavom Bosne i Hercegovine, Ustavom Republike Srpske i odgovarajućim zakonima.

Ove dve definicije statusa Republike Srpske omogućuju da ona samostalno planira i organizuje svoj prostorni razvoj i usklađujući ga po zakonu sa Federacijom Bosne i Hercegovine.

Teritorijalna podela

Teritorija Republike Srpske podeljena je na 63 jedinice lokalne samouprave, od kojih šest ima status grada (Prijedor, Banjaluka, Doboj, Bijeljina, Istočno Sarajevo, Trebinje), a 57 status opštine. Najveću teritoriju ima grad Banjaluka (1.225 km2 ) odnosno opština Foča (1.114,6 km2 ), a najmanju opština Jezero (29,21 km2 ). Najveći broj stanovnika ima grad Banjaluka (199.191, Popis 2013.) odnosno opština Zvornik (63.686, Popis 2013.), a najmanji opština Istočni Drvar (109 – Popis 2013.). Najveći broj naseljenih mjesta ima opština Višegrad (163 naseljena mesta), a najmanji Istočni Drvar i Istočni Mostar (po tri naseljena mesta) 16.

Disproporcija veličine teritorije i broja stanovnika

Imajući u vidu propisane nadležnosti opštine, jasno je da ogromna disproporcija veličine teritorije i broja stanovnika, između najveće i najmanje opštine (grada), stvara disproporciju u mogućnosti ostvarenja propisanih nadležnosti i, posljedično, kvaliteta življenja u njima.

Ako se ima u vidu ogroman raspon veličine teritorije, broja stanovnika i broja naseljenih mesta u pojedinim opštinama, moguće je razmatranje dva nivoa opština: male, seoske, i veće, urbane, sa različitim nadležnostima i izvornim prihodima i različitim odnosom prema gradu ali uz razmatranje mogućnost funkcionalnog umrežavanja opština u klastere za rešavanje konkretnih ekonomskih i socijalnih pitanja.

Prirodni identitet

Prirodni identitet kao temelj razvoja Republike Srpske ima svoje regonalne specifičnosti, preko kojih definiše svoj regionalni i lokalni identitet, a preko njih i celokupni identitet Republike Srpske. Ove specifičnosti, uglavnom su zasnovane na autohtonoj, očuvanoj prirodi u onim delovima Republike Srpske u kojima dominiraju planine i šume.

Prirodni identitet Republike Srpske formira se i preko kultivisane prirode, ili prirode koja je transformisana i artikulisana ljudskom delatnošću, među kojom poseban doprinos čini nekoliko zaštićenih prirodnih cjlina, kao što su

• nacionalni parkovi Kozara i Sutjeska, značajni i po očuvanoj prirodi i po istorijskim dešavanjima iz Drugog svetskog rata,
• drugi predloženi nacionalni parkovi: planine Treskavica sa kanjonom Bistrice, Lastva i Orjen, Maglić i Zelengora,
• kanjoni Tare, Drine,
• planine Ozren i Vitorog.
• nekoliko parkova prirode i zaštićenih prirodnih predela.

Problemi i njihovo rešavanje

Problem prirodnog identiteta u Republici Srpskoj, naročito je izražen u delu autohtone prirode, zbog nedostatka pažnje i organizovane akcije na negovanju i uređenju predela i onoga što čini osnovni kriterijum zaštite.

Kroz prepoznavanje i definisanje specifičnih prirodnih i predionih celina Republike Srpske, njihovo plansko i ekonomsko grupisanje u vidu kulturnih predela, kao i kroz definisanje planskih mera njihove zaštite, uređenja i razvoja, a u saradnji sa Republičkim zavodom za zaštitu kulturno-istorijskog i prirodnog nasleđa Republika Srpska nastoji da reši najveći broj problema prirodnog identiteta.

Kulturni identitet

Kulturni identitet Republike Srpske karakteriše kultura Srba, njihove istorije, tradicije i običaja, hrane i umetnosti, kao i savremenih kulturnih stremljenja i osobina. Dok je sjedne strane kulturni identitet po mnogim elementima bitno uticao na identitet pojedinih lokalnih teritorijalnih celina, on se istovremeno prožimao i sa kulturnim identiteta Bošnjaka i Hrvata, čime pojedine jedinice lokalne samouprave dobijaju osobine multikulturnih sredina prepoznatljivih po arhitekturi, kulturnim i verskim manifestacijama, hrani i sl.

Na navedenim elementima se najviše oslanja turizam Republike Srpske , iako se oseća nedovoljna povezanost i organizovanost u prostornom smislu.

Veoma značajan podsistem kulturnog identiteta predstavljaju kulturna dobra koja se nalaze u različitim fazama zaštite:

• Brojni verski objekti, utvrđenja i utvrđeni gradovi iz srednjeg veka, arhitektonski objekti javnog i privatnog značaja, mogu da se uoče širom Republike Srpske, iako mnogi od njih nisu fizički uređeni, sa zapuštenom su okolinom i programski su neosmišljeni. Uređenjem objekata i kulturnog predjela oko njih, povezivanjem u veće prostorne celine i kulturne i druge turističke staze, rafiniranjem programa uređenja i njihovim tretmanom kao razvojnog resursa, Republika Srpska, pojedine regije ili jedinice lokalne samouprave, znatno će unaprediti identitet, i tako posljedično povećati njihovu privlačnost i, samim tim, njihovu ekonomsku konkurentnost (investicije, turizam).
• Naseljena mesta, prema koncepciji, kulturni identitet naseljenih mesta Republike Srpske treba da predstavlja sinergiju kulturnog sistema, načina rada i života, umetnosti, tradiciji hrane, načina građenja i odnosa prema prirodi. Ovaj identitet čine kako urbana tako i seoska naseljena mesta, sa naročitim naglaskom na identitetu šest gradova, njihovom specifičnom urbanizmu i arhitekturi, njihovom stilu (kulturi) života, kao i njihovom odnosu prema prirodnom okruženju.

Ekonomski identitet

Ekonomski identitet Republike Srpske odnosi se na prepoznatljivost određene teritorije (regijska ili lokalna) koja se zasniva na proizvodu koji se na njoj stvara ( neki brend, ali i tip prepoznatljive proizvodnje ili proizvoda koji se tu nalaze - npr: sir trapist kao autentični proizvod iz Banjaluke, vino, med i lekovito bilje iz okruženja Trebinja, proizvodnja drvoprerađivačke industrije u Šipovu itd.).

Ekonomski identitet u velikoj meri zavisi od stepena korišćenja lokalnih resursa. Republika Srpska i u tom pogledu generalno treba da bude prepoznatljiva po.

• poljoprivrednom proizvodu iz Semberije,
• stočarskoj proizvodnji iz planinskih područja,
• šumskom proizvodu iz šumskih područja na severozapadu i u središnjem delu Republike,
• lekovitom bilju, sa kraških planina,
• vinogradarstvu (sa vnovom lozom zasađenom na 413 hektara, i ukupnom proizvodnjom od oko 3.304 tona),
• voćarstvu sa kraških planina i polja u južnim krajevima

Ekonomski identitet, koji zahteva nekoliko bitnih uslova, a još nije dovoljno obezbieđen u Republici Srpskoj za izvoz proizvoda, su:

(a) kvalitet (visoki standard),

(b) kvantitet (npr.

(v) kontinuitet, (stabilnost proizvodnje),

(g) dizajn i marketing

(d) oslonac na sopstvene resurse.

Vina iz trebinjske regije imaju izuzetan kvalitet, ali nemaju kvantitet ni potreban marketing. Isto se odnosi i na proizvode od voća u raznim dijelovima Republike.

Industrijski prehrambeni proizvodi (sa malim izuzecima) imaju kvantitet, ali nemaju kvalitet, niti potreban standard da bi postali brend u evropskom okruženju.

Harmonizacija identiteta je ono što treba da obezbijedi održivi prostorni razvoj Republike Srpske. Identitet Republike Srpske, kao i identitet njenih regija i jedinica lokalne samouprave, imaće karakter održivosti samo ukoliko navedeni identiteti (prirodni, kulturni i ekonomski, u datom pravnom okviru) budu harmonizovani i horizontalno povezani.

Priroda utiče na kulturu, a kultura na specifičan način utiče na prirodu. I priroda i kultura diktiraju ljudske aktivnosti odnosno privredu na specifičan način, a privreda svojim fizičkim i ekonomskim intervencijama daje snažan pečat prirodi, utičući na određeni način i na kulturni identitet. Ova sprega uticaja između identiteta Republike Srpske činiće njen sintezni identitet, koji može da bude harmonizovan, usaglašen ili neusaglašen.

Što bude više harmonizovan to će biti bliži kriterijumima održivog razvoja. Održivi razvoj Republike Srpske i njenih regija postići će se pod uslovom da privreda bude zasnovana na lokalnim resursima, ne ugrožavajući već doprinoseći uređenom predjelu, pomažući radi veće konkurentnosti kulturi i kulturnom nasljeđu i njenom prirodnom okruženju, kao resursu za razvoj.

I obrnuto, da zaštita i uređenje prirode, prirodnog i kulturnog nasljeđa ne ugrozi krutim stavovima održivi razvoj privrede, već da joj pomogne, uz uvažavanje normi i standarda zaštite i održivog razvoja uopšte. Harmonizacijom elemenata identiteta na nivou pojedinih teritorijalnih podcelina Republike Srpske moguće je očekivati njihovo jače pozicioniranje u okvirue Republike Srpske, Bosne i Hercegovine i Evrope, jačanje njihove privlačnosti i, posledično, uvećanje njihove konkurentnosti, ili brži i kvalitetniji (održivi) razvoj u konkurenciji sa drugim.

Regionalna deponija Banja Luka

Naseljeno mesto Ramići na čijoj teritoriji se nalazi Regionalna deponija Banja Luka

Regionalna deponija Banja Luka ili Deponija u Ramićima koja na ovoj lokaciji radi od 1976. godine. koristi se za odlaganje komunalnog i neopasnog industrijskog otpada Grada Banja Luka. Do jula 2004. deponijom je upravljalo komunalno preduzeće „Čistoća“ a.d., a nakon toga nadležnost nad deponijom preuzelo je JP „DEP-OT“.

Preduslovi

Upravljanje otpadom u Republici Srpskoj predstavlja veoma osetljivu temu, posebno u oblasti sakupljanja tečnog otpada. Za čvrsti otpad urađena je Strategija upravljanja čvrstim otpadom i za tu namenu su izgrađene dve regijske deponije (Banja Luka i Bijeljina), a izgradnja nekih je u toku (Zvornik, Banjaluka – proširenje i Prijedor).

Poslednjih godina značajan napredak je postignut u jačanju svesti kod stanovništva Banja Luke o otpadu i njegovom tretmanu.

Institucionalno, organizaciono i pravno poslednjih godina znatno je unapređen ovaj, ranije zapušten, tehno-ekološki sistem u Banja Luci i većem broju jedinica lokalne samouprave Republike Srpske. Alo ostaje i dalje otvoreno pitanje:

• čišćenja Banja Luke od rasutog otpada,

• nedostatak deponija opasnog otpada,
• problem izgradnje savremene spalionice otpada i deponije za finalno odlaganje otpada.

Nedostatak informacija i podataka u oblasti upravljanja otpadom nešto je što otežava dalje unapređenje ovog sistema. Rešavanje problema tečnog otpada, odvođenja otpadnih voda, predstavlja veoma složen i zahtevan zadatak Banja Luke, ali i Republike u celini, jer ima ozbiljne implikacije na osnovi široj od lokalne.

Rešavanje problema zagađenosti površinskih i podzemnih voda zato predstavlja jedan od prioritetnih zadataka, zakonodavnih, finansijskih, organizacionih i informatičkih kapaciteta kako Banja Luke, tako, u značajnoj meri i onih koji ispuštaju tečni otpad.

Istorija

Deponija u Ramićima počela je sa radom 1976. godine, kao organizaciona jedinica komunalno preduzeće „Čistoća“ a.d. namenjena za odlaganje komunalnog i neopasnog industrijskog otpada Grada Banja Luka.

Do jula 2004. deponijom je upravljalo komunalno preduzeće „Čistoća“ a.d., a nakon toga nadležnost nad deponijom preuzelo je JP „DEP-OT“.

JP "DEP-OT" je osnovan kao preduzeće 2003. godine, od strane Grada Banja Luka i sedam lokalnih zajednica banjalučke regije (Gradiška, Srbac, Laktaši, Prnjavor, Čelinac, Kotor Varoš i Kneževo), sa ciljem sanacije postojeće deponije u Ramićima, u okviru projekta Svetske banke pod nazivom „Upravljanje čvrstim otpadom“. Sedište preduzeća je na adresi Ulica Bulevar Živojina Mišića 23, Banja Luka.

Zadatak vizija i misija

Zadatak

Glavni zadatak novoosnovanog preduzeća je sanacija deponije, ili dovođenje postojeću deponiju na nivo savremene deponije.

Neki od zadataka JP „DEP-OT“ su i:

• podizanje svesti javnosti o otpadu,
• edukacija stanovništva o potrebi razdvajanja otpada u domaćinstvu, što bi rezultovalo smanjenjem količine deponovanog otpada i time produžilo životni vek deponija,
• sprečavanje ilegalnih deponija
• očuvanje primarnih prirodnih izvora sirovina.

Vizija

Naša vizija i nešto čemu težimo u budućnosti je deponija koja kao zatvoren sistem sa svim neophodnim elementima zaštite neće imati negativne uticaje na životnu sredinu i zdravlje ljudi. Takva deponija će se nakon osnovne namene i zatvaranja uklopiti u prirodno okruženje ili će dobiti neku drugu odgovarajuću namenu.

Misija

Misija kompanije je odgovorno upravljanje završnim odlagalištem otpada i pružanje lokalnim zajednicama i stanovništvu u regionu komunalne službe za odlaganje otpada koristeći savremene tehnologije na ekološki prihvatljiv, siguran i efikasan način. Sarađivati na najbolji mogući način sa lokalnim stanovništvom, održavati i pružati im prirodno okruženje i blagostanje, a zaposlenima obezbediti dobre i bezbedne uslove za rad. Pratiti i primenjivati najnovije svetske trendove u završnom sakupljanju otpada

Spoljašnje veze

• Regionalna deponija Banja Luka
• Mape, aerodromi i vremenska situacija lokacija (Fallingrain)
• Gugl satelitska mapa (Maplandia)

Regionalna deponija „Brijesnica” u Bijeljini

Teritorija Bijeljina na kojoj se nalazi deponija Regionalna deponija "Brijesnica"

Regionalna sanitarna deponija „Brijesnica” u Bijeljini ili Regionalna deponija "EKO-DEP" koja na ovoj lokaciji počela fazno da se gradi od 2005. godine, zvanično je puštena u rad 1 januara 2010. godine, sa namenom da se koristi se za odlaganje komunalnog i neopasnog industrijskog otpada sa teritorije opština Bijeljina, Ugljevik, Lopare, Čelić i Teočak.

Preduslovi

Upravljanje otpadom u Republici Srpskoj predstavlja veoma osetljivu temu, posebno u oblasti sakupljanja tečnog otpada. Za čvrsti otpad urađena je Strategija upravljanja čvrstim otpadom i za tu namenu su izgrađene dve regijske deponije (Banja Luka i Bijeljina), a izgradnja nekih je u toku (Zvornik, Banjaluka – proširenje i Prijedor).

Poslednjih godina značajan napredak je postignut u jačanju svesti kod stanovništva Bijeljine, Ugljevika, Lopara, Čelića i Teočaka. o otpadu i njegovom tretmanu.

Institucionalno, organizaciono i pravno poslednjih godina znatno je unapređen ovaj, ranije zapušten, tehno-ekološki sistem u većem broju jedinica lokalne samouprave u severozapadnom delu Republike Srpske.

Mešutim i dalje ostaje otvoreno pitanje:

• čišćenja Bijeljine, Ugljevika, Lopara, Čelića i Teočaka od rasutog otpada,

• nedostatak deponija opasnog otpada,
• problem izgradnje savremene spalionice otpada i deponije za finalno odlaganje otpada.

Nedostatak informacija i podataka u oblasti upravljanja otpadom nešto je što otežava dalje unapređenje ovog sistema. Rešavanje problema tečnog otpada, odvođenja otpadnih voda, predstavlja veoma složen i zahtevan zadatak Bijeljine, Ugljevika, Lopara, Čelića i Teočaka, ali i Republike Srpske u celini, jer ima ozbiljne implikacije na osnovi široj od lokalne.

Rešavanje problema zagađenosti površinskih i podzemnih voda zato predstavlja jedan od prioritetnih zadataka, zakonodavnih, finansijskih, organizacionih i informatičkih kapaciteta kako Bijeljine, Ugljevika, Lopara, Čelića i Teočaka, tako, u značajnoj meri i onih koji u ovim opštinama ispuštaju tečni otpad.

Istorija

Javno preduzeće regionalna deponija "EKO-DEP" doo iz Bijeljine osnovano je 9. maja 2005. godine sa ciljem da izgradi i upravlja regionalnom sanitarne deponije u Bijeljini, drugom takve vrste u Republici Srpskoj. Osnivači preduzeća su opštine Bijeljina, Ugljevik, Lopare, Čelić i Teočak.

S obzirom na to da su regionalne sanitarne deponije složeni građevinski objekti komunalne infrastrukture koji se grade dugi niz godina i imaju dug vek trajanja, projektom je predviđena njena fazna izgradnja, kako bi se lakše i kroz određeni duži vremenski period obezbedila sredstva za izgradnju određenih faza deponije. Broj faza izgradnje i njihovo trajanje određeno je tehničko -tehnološkim zahtevima tokom rada deponije i mogućnošću obezbeđivanja finansijskih sredstava za investicije.

JP "EKO-DEP" doo je završilo prvu fazu izgradnje Regionalne sanitarne deponije "Brijesnica" u Bijeljini 3. decembra 2009. godine i deponija je zvanično puštena u rad 1 januara 2010. godine. Ovim je JP "EKO-DEP" doo postalo prvo javno preduzeće u Republici Srpskoj koje na sanitarni način obavlja delatnost prerade i odlaganja neopasnog otpada.

Prva faza

Prva faza izgradnje sanitarne deponije uključivala je izgradnju dve od četiri sanitarne ćelije i izgradnju drugih građevinskih objekata, kao i nabavku specijalizovane opreme i mašina, čime je deponija "Brijesnica" potpuno opremljena za sanitarno odlaganje komunalnog otpada.

U tu svrhu obavljeni su sledeći radovi:

• Celokupno područje deponije (približno 27 ha) je ograđeno.
• Dovedena je niskonaponska mreža i izgrađena transformatorska stanica na deponiji.
• Izgrađen je cevovod za pitku vodu na koji je priključen deo stanovništva iz lokalnih zajednica koji gravitira lokaciji deponije,
• Izgrađena je savremena ulazno-izlazna zona sa ugrađenom digitalnom vagom nosivosti 60 tona,
• Izgrađeno je postrojenje za dezinfekciju točkova i podvozja vozila pre napuštanja deponije.
• Prva i druga sanitarna ćelija izgrađene su za odlaganje čvrstog komunalnog otpada ukupne površine približno 4,5 ha.
• U sanitarne ćelije ugrađeni su zaštitni izolacioni materijali - geofolije i drugi materijali koji garantuju zaštitu podzemnih voda, sistem za sakupljanje procednih voda, sistem za prikupljanje biogasa.
• Unutar deponiji je izgrađen je unutrašnji put.
• Izgrađen je bazen za izjednačavanje za prihvat procjednih voda iz tijela deponije, sa sistemom za recirkulaciju i vraćanje ocjednih voda u ćelije. Na ovaj način se u početnih 3-5 godina rada deponije obezbeđuju potrebni uslovi za tretman procednih voda iz otpada.
• Deponija je opremljena neophodnom mehanizacijom za rad: kompaktorom (kapacitet sabijanja do 200 t otpada dnevno), buldožerom, kiperom, traktorom sa raznim priključcima itd.
• Izgrađen je objekat za smeštaj radnika i mehanizacije na deponiji, sa prostorom za održavanje mašina.
• Izgrađen je hidrantni sistem zaštite od požara koji obezbeđuje kompletnu lokaciju deponije.

Ovim ulaganjima završena je izgradnja Prve faze regionalne deponije "Brijesnica", čime je završena tehničko -tehnološka jedinica i stvoreni uslovi za sanitarno odlaganje komunalnog otpada sa područja Bijeljine.

Druga faza

Da bi se produžio vek trajanja sanitarne deponije, bilo je potrebno pristupiti nastavku izgradnje sledeće faze deponije. Tokom 2012. godine kompanija je ušla u drugu fazu izgradnje Regionalne sanitarne deponije "Brijesnica", koja je još u toku i biće nastavljena u budućnosti.

U okviru druge faze do sada su izvršena sledeća ulaganja:

• Kapacitet deponije na deponiji Brijesnica je proširen.
• Stara nesanitarna deponija koja se nalazi u neposrednoj blizini sanitarne deponije privremeno je sanirana.
• Završena je izgradnja pristupnog puta.
• Izvršena je nabavka bagera guseničara.
• Na deponiji Brijesnica izgrađeno je postrojenje za prečišćavanje procjednih voda (prečistač).
• Nabavljena je i puštena u rad plinska baklja sa sistemom za prikupljanje deponijskog gasa na deponiji Brijesnica, kapaciteta 200 Nm3 / h.

Naredne faze

Sobzirom na to da su sanitarne deponije veoma složeni građevinski objekti komunalne infrastrukture za čiju su izgradnju potrebna značajna finansijska sredstva, koja je veoma teško obezbediti, izgradnja deponija će se vršiti u fazama tokom čitavog veka trajanja deponije.

Iz ovih razloga JP "EKO-DEP" doo će u narednom periodu nastaviti sa nadogradnjom i unapređenjem postojećeg sistema upravljanja čvrstim otpadom na Regionalnoj sanitarnoj deponiji "Brijesnica" u Bijeljini.

Zadatak vizija i misija

Zadatak

Glavni zadatak novoosnovanog preduzeća JP "EKO-DEP je izgradnja deponije u fiše faza sve do dovođenja na nivo savremene deponije.

Neki od zadataka JP "EKO-DEP su i:

• podizanje svesti javnosti o otpadu,
• edukacija stanovništva o potrebi razdvajanja otpada u domaćinstvu, što bi rezultovalo smanjenjem količine deponovanog otpada i time produžilo životni vek deponija,
• sprečavanje ilegalnih deponija
• očuvanje primarnih prirodnih izvora sirovina.

Vizija

Naša vizija i nešto čemu težimo u budućnosti je deponija koja kao zatvoren sistem sa svim neophodnim elementima zaštite neće imati negativne uticaje na životnu sredinu i zdravlje ljudi. Takva deponija će se nakon osnovne namene i zatvaranja uklopiti u prirodno okruženje ili će dobiti neku drugu odgovarajuću namenu.

Misija

Misija kompanije je odgovorno upravljanje završnim odlagalištem otpada i pružanje lokalnim zajednicama i stanovništvu u regionu komunalne službe za odlaganje otpada koristeći savremene tehnologije na ekološki prihvatljiv, siguran i efikasan način. Sarađivati na najbolji mogući način sa lokalnim stanovništvom, održavati i pružati im prirodno okruženje i blagostanje, a zaposlenima obezbediti dobre i bezbedne uslove za rad. Pratiti i primenjivati najnovije svetske trendove u završnom sakupljanju otpada

Spoljašnje veze

• Sajt grada Bijeljina
• Mape, aerodromi i vremenska situacija lokacija (Fallingrain)
• Gugl satelitska mapa (Maplandia)