Kosta Hakman
Kosta Hakman (Bosanska Krupa, 22. maj 1899 — Opatija, 9. decembar 1961) bio je srpski slikar i likovni pedagog.
| Kosta Hakman | |
|---|---|
 Kosta Hakman slikar | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 22. maj 1899. |
| Mesto rođenja | Bosanska Krupa, Austrougarska |
| Datum smrti | 9. decembar 1961. (62 god.) |
| Mesto smrti | Opatija, FNRJ |
Biografija uredi
Kosta Hakman je rođen 22. maja 1899. u Bosanskoj Krupi. Osnovnu školu završio je u Tuzli, gradu od oko 2.500 stanovnika, koji je početkom veka bio važan administrativni, kulturni i verski centar Istočne Bosne. Godine 1908. upisan je u tuzlansku gimnaziju, tada smatranu za jednu od najboljih škola u Bosni, poznatu i po slobodarskim idejama koje su negovali njeni profesori i đaci.[1] Pripadnik je oslobodilačkog pokreta „Mlada Bosna”, pa je 1914. uhapšen. Nakon završetka Prvog svetskog rata Kosta se opredeljuje za studije slikarstva. Posle jedne godine studija u Pragu kod Bukovca (1919—1920) i pola godine provedene u Beču, Hakman svoje slikarske afinitete otkriva u Krakovu (1920—1924) gde studira u klasi Stanislava Vajsa. Savlađivanje zanata i spoznaja suštine pejzaža pomogli su mu da već tada definiše svoj slikarski kredo: „Nema linija, nema oblikovanja, postoje samo kontrasti […] ne crnim i belim već kolorističkom impresijom”. Radovi izloženi u Beogradu po završenom školovanju decembra 1925. godine, obeležavaju uvodnu fazu rada (1924—1925). Odlazak u Pariz (1926—1929) za Hakmana znači ostvarenje životnog sna, slike nastale u tom periodu, sa pogledima na pariske ulice i mrtve prirode izlaže 1929. godine, po povratku u Beograd, u kojem će provesti ostatak života posvećen slikanju i pedagoškom radu. Ponovo je boravio u Parizu, 1937, gde je dobio zlatnu medalju na Svetskoj izložbi.
Uoči Drugog svetskog rata bio je predavač na Beogradskom Univerzitetu. Drugi svetski rat je proveo u konc-logoru u Dortmundu da bi se posle sloma Trećeg rajha vratio u zemlju. Godine 1947. se oženio Radmilom Lozanić (kćerkom industrijalca i dobrotvora Save Lozanića) i dobija kćerku Milicu 1949. godine. Univerzitetsku karijeru započetu pred rat, nastavlja kao jedan od redovnih profesora Akademije likovnih umetnosti u Beogradu. Među njegovim đacima stasali su Ljuba Popović, Momo Kapor, Milić od Mačve[2] i mnogi drugi.[3] Bio je jedan od najznačajnijih jugoslovenskih umetnika. Kao slikar pripada neoimpresionizmu na granici sa ekspresionizmom.
Umro je 9. decembar 1961. u Opatiji.
Samostalne izložbe uredi
U toku svog života Kosta Hakman je učestvovao na preko 80 grupnih izložbi a samostalno je počeo da izlaže već od 1925. godine. Ovde je naveden pregled samostalnih izložbi:
- 1925 — Beograd, Osnovna škola kod Saborne crkve, 13. decembra.
- 1929 — Beograd, umetnički paviljon, 17-30. novembar.
- 1931 — Beograd, umetnički paviljon (sa S. Stojanovićem) 8. februara.
- 1936 — Beograd, umetnički paviljon, 16. februara.
- 1955 — Beograd, Galerija ULUS-oktobar-novembar.
- 1956 — Tuzla, Gimnazija, jula.
- 1957 — Sarajevo, Umjetnički Paviljon, 16-24. decembra.
- 1958 — Zagreb, Izložbene prostorije na Korzu (sa S. Kučinskim) 1. aprila.
- 1963 — Beograd, umetnički paviljon, 11-20. oktobra (Posmrtna).
- 1980 — Sarajevo, Galerija jugoslovenskog portreta, 1. oktobar — 1. decembra.
- 1987 — Pariz, Centre culturel de la R. S. F. de Yugoslavie, 17. November — 10. December.
- 2022/23 — Beograd, Narodni muzej, 17. novembar 2022 - 15. januar 2023.[4]
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ Slikar Kosta Hakman (1899—1961), Pristupljeno 9. april 2013.
- ^ Milić Stanković, „U klasi profesora Koste Hakmana”, Povjesnica Milića od Mačve, autorsko izdanje, Beograd, 1985.
- ^ Slikar Kosta Hakman (1899—1961), Pristupljeno 9. april 2013.
- ^ Dimitrijević, Milica (17. 11. 2022). „Kolorističke impresije Koste Hakmana”. Politika. Pristupljeno 19. 11. 2022.
Literatura uredi
- „Otvaranje izložbe slika G. Koste Hakmana”, Vreme, Beograd, 14. decembar 1925.
- Protić, B. Miodrag (1970). Srpsko slikarstvo XX veka, Tom 2. - Biblioteka „Sinteze“ (na jeziku: (jezik: srpski)). YU-Beograd: Nolit. str. 533 strana.
- Lazar Trifunović, „Srpsko slikarstvo XX veka”, Savremenik, Beograd, oktobar 1961, god. VII, knj. XIV, br. 10, str. 286—296.
- Žarko Domljan, Likovna enciklopedija Jugoslavije, tom 1, Jugoslavenski leksikografski zavod „Miroslav Krleža”, Zagreb, (1984.) Str. 660.
- Aleksa Čelebonović, Savremeno slikarstvo u Jugoslaviji, „Jugoslavija”, Beograd, 1965,
- Ljiljana Piletić Stojanović, Kosta Hakman, Muzej savremene umetnosti, Beograd, 1994,
- Oto Bihalji-Merin, „Hakman, Kosta”, Mala enciklopedija Prosveta: opšta enciklopedija, Tom 3, „Prosveta”, Beograd, (1978.),
- Ma. H. (Meliha Husedžinović), „Hakman, Kosta”, Likovna enciklopedija Jugoslavije, knj. 1, Jugoslavenski leksikografski zavod „Miroslav Krleža”, Zagreb, 1984, str. 514.
- Milić Stanković, „U klasi profesora Koste Hakmana”, Povjesnica Milića od Mačve, autorsko izdanje, Beograd, 1985, str. 171—177.
- Miodrag Kolarić, „Hakman, Kosta”, Enciklopedija likovnih umjetnosti, knj. 2, Leksikografski zavod FNRJ, Zagreb, 1962, str. 496.
- „Umro Kosta Hakman”, Politika, Beograd, 9. decembar 1961.
Spoljašnje veze uredi
- Kosta Hakman 1899—1961 Ljiljana Stojanović, monografija i galerija (jezik: srpski) (jezik: engleski)
- „O filmu 'Životi Koste Hakmana'”, RTS i Projekat Rastko (jezik: srpski)
- Autori iz kolekcije: Kosta Hakman, Muzej Pavla Beljanskog, Novi Sad
- „Pavle Beljanski, prijatelj umetnika: Kosta Hakman”, Novosadska hronika, 21. decembar 2011. (jezik: srpski)
- Bosnian and Herzegovinian Artists: Kosta Hakman, Art history archive (jezik: engleski)
- Kosta Hakman's Works of Art Arhivirano na sajtu Wayback Machine (25. novembar 2012) (jezik: engleski)
- Kosta Hakman spasio od zaborava Beogradsku mitropoliju („Politika”, 28. decembar 2015)
- ISPOVEST Milica Hakman: Srpskom narodu ostaviću kapitalna dela svoga oca Koste („Večernje novosti”, 6. jun 2021)
