Krajputaš Tanasiju Miliću u Gornjem Milanovcu
Krajputaš Tanasiju Milićy u Gornjem Milanovcu treći je iz grupe krajputaša na ulasku u Gornji Milanovac iz pravca Beograda, u blizini spomen-obeležja „tenk”[1] i fabrike posuđa Metalac.
| Krajputaš Tanasiju Milićy u Gornjem Milanovcu | |
|---|---|
.jpg) Poslednji iz grupe od tri krajputaša na ulasku u Gornji Milanovac. | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Gornji Milanovac |
| Opština | Opština Gornji Milanovac |
| Država |  Srbija |
| Vrsta spomenika | krajputaš |
| Vreme nastanka | 19. vek |
Spomenik je posvećen je naredniku stajaće vojske Tanasiju Miliću iz Velereči, koji je poginuo u Javorskom ratu 1876. godine.
Istorijat uredi
Mesto gde je krajputaš podignut u prošlosti je pripadalo ataru sela Nevade. Sada je u gradskoj zoni Gornjeg Milanovca. Zbog proširivanja Ibarske magistrale 60-ih godina 20. veka, zajedno sa preostala dva krajputaša, spomenik je izmešten na imanje Milana Radovića iz Grabovice.[2]
Opis spomenika uredi
Krajputaš je isklesan od grabovičkog kamena. Oštećen je, patiniran i delom prekriven lišajem. Na gornjem delu odvaljen je veliki deo kamena, a pokrivka stuba vremenom je izgubljena. Visina stuba iznosi 160 cm, a širina stranica 40 i 24 cm.
Sa prednje strane spomenika isklesana je figura podoficira u stavu mirno, opuštenih ruku, bez oružja. Tanasije Mladenović prikazan je kao muškarac u zrelim godinama. Na glavi mu je vojnička šajkača, a na grudima odlikovanja. Na desnoj bočnoj strani urezana je oficirska sablja sa kićankom. Na poleđini i bočnim stranama spomenik je ukrašen dekorativnim krstovima.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Epitaf uredi
Na poleđini spomenika, udubljenju ispod dekorativnog krsta, upisan je epitaf:
- NEKA E VEČ
- NI SPOMEN
- KRABROM
- BORCU TAN
- ASIJU MIL
- IĆ IZ VEL
- EREČI NA
- REDNIKU ST
- AJAĆE VOI
- SKE KOI PO
tekst se nastavlja na užoj, bočnoj strani spomenika:
- GIBE Z
- A SLA
- VU I O
- TEČES
- TVO NA
- MRAM
- ORU 20
- JUNA 18
- 76 G. SPO
- MEN DI
- BRAT. P
- AVLE[2]
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ „Milanovački tenk”. www.gminfo.rs. Arhivirano iz originala 29. 12. 2018. g. Pristupljeno 23. 12. 2017.
- ^ a b Savović, Saša (2009). Srce u kamenu: krajputaši i usamljeni nadgrobnici rudničko-takovskog kraja. Beograd: Službeni glasnik. str. 121—123. ISBN 978-86-519-0181-5.
Literatura uredi
- Savović, Saša (2009). Srce u kamenu: krajputaši i usamljeni nadgrobnici rudničko-takovskog kraja. Beograd: Službeni glasnik. str. 121—123. ISBN 978-86-519-0181-5.
- Radičević Branko V, Plava linija života: srpski seoski spomenici i krajputaši, „Savremena škola” Beograd, 1961.
- Dudić Nikola, Stara groblja i narodni belezi u Srbiji, Republički zavod za zaštitu spomenika kulture Beograd, Posebna izdanja 13, „Prosveta” Beograd. 1995. ISBN 978-86-07-00900-8.
- Nikolić Radojko, Kamenoresci narodnog obraza: kamenorezaštvo i kamenoresci zapadne Srbije, „Litopapir” Čačak, 1998.
- Jovanović Tomislav M, Velereč i Velerečani, „Grafoprint” Gornji Milanovac. 2006. ISBN 978-86-7432-025-9.
- Stolić dr Ana, Državni popis 1862/63. godine: opština Gornji Milanovac, II izdanje, Muzej rudničko-takovskog kraja Gornji Milanovac. 2007. ISBN 978-86-82877-03-5.
- Savović Saša, Srce u kamenu: krajputaši i usamljeni nadgrobnici rudničko-takovskog kraja, „Službeni glasnik” Beograd; Muzej rudničko-takovskog kraja Gornji Milanovac. 2009. ISBN 978-86-519-0181-5.. ISBN 978-86-82877-29-5.
- Filipović Milenko S, Takovo: naselja, poreklo stanovništva, običaji, Srpski etnografski zbornik SANU, knj. 37, reprint izdanje, Službeni glasnik Beograd, SANU. . Београд. 2010. ISBN 978-86-519-0668-1.
- Krstanović Božidar, Radonjić Živkov Estela, Kesić-Ristić Sanja, Narodno graditeljstvo opštine Gornji Milanovac, Atlas narodnog graditeljstva Srbije – Sveska II, Republički zavod za zaštitu spomenika kulture Beograd. 2012. ISBN 978-86-6299-006-8.