Krf (grad)
Ovaj članak sadrži spisak literature (štampane izvore i/ili veb-sajtove) korišćene za njegovu izradu, ali njegovi izvori nisu najjasniji zato što ima premalo izvora koji su uneti u sam tekst. Molimo vas da poboljšate ovaj članak tako što ćete dodati još izvora u sam tekst (inlajn referenci). |
Krf (grč. Κέρκυρα [Kérkyra] — Kerkira) je upravno središte i najvažniji grad okruga Krf kao i periferije Jonska ostrva. Grad se nalazi na istoimenom ostrvu u krajnje severozapadnom delu Grčke.
| Krf Κέρκυρα | |
|---|---|
 | |
 Grb
| |
| Administrativni podaci | |
| Država |  Grčka |
| Periferija | Jonska ostrva |
| Okrug | Krf |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo | |
| — 2011. | 32.095[1] |
| — gustina | 950/km2 st./km2 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 39° 37′ S; 19° 55′ I / 39.62° S; 19.92° I |
| Vremenska zona | UTC+2 (EET), leti UTC+3 (EEST) |
| Aps. visina | ±10 m |
  Krf Krf na karti Grčke | |
| Poštanski broj | 491 00 |
| Registarska oznaka | ΚΥ |
| Stari grad Krf Κέρκυρα | |
|---|---|
 | |
| Svetska baština Uneska | |
| Mesto | Krf, Municipality of Central Corfu and Diapontia Islands, Commune of Kerkyra, Kerkyra, Grčka |
| Koordinate | 39° 37′ 26″ S; 19° 55′ 17″ I / 39.6239° S; 19.9214° I |
| Površina | 41.905 km2 (4,5106×1011 sq ft) |
| Kriterijum | kulturna: iv |
| Referenca | 978 |
| Upis | 2007. (31. sednica) |
Grad Krf je zbog svoje starine, lepote i očuvanosti uveden na spisak svetske kulturne baštine UNESKOa.
Grad Krf, kao i celo ostrvo, imaju posebno mesto u srpskoj istoriji, kao mesto oporavka srpske vojske tokom za nju najtežeg razdoblja u izgnanstvu.
Naziv uredi
Prema grčkoj mitologiji, grad i ostrvo su dobili ime po kćerki rečnog boga Asopa, nimfi Kerkiri, koju je oteo Posejdon. U Homerovoj Odiseji čitamo da je Odisej ovde našao skolonište na kraju svojih lutanja, gde su ga ugostili kralj Alkinoj i njegova kćerka Nausikaja.
Druga i verovatno tačnija pretpostavka o poreklu imena vezana je za prevod naziva na grčki jezik, gde on znači „greben pun vrhova“.
Geografija uredi
Grad Krf se nalazi na istočnoj obali ostrva Krf, na manjem poluostrvu između dva manja zaliva. Naspram grada, 15 km istočno na kopnu nalazi se mesto izlaska Grčko-Albanske granice na more. Grad se razvio oko kamenite stene, gde se danas nalazi gradska tvrđava, dok se severno i južno od grada pružaju prigradska naselja sa veoma lepim plažama.[2]
Klima u Krfu je sredozemna sa toplim i suvim letima i blagim i kišovitim zimama. Za razliku od egejskog dela Grčke na ostrvu kao i na celom zapadu zemlje ima više padavina, pa su grad i njegova okolina uvek zeleni. Oko dominiraju zasadi maslina i agruma.
Istorija uredi
Povećavanjem površine mora, Krf je pre oko 9.000 godina odvojen od kopna. Lovci i sakupljači naselili su ovo ostrvo u neolitu. U bronzano doba, ostrvo je iznova naseljeno.
Grčki naseljenici iz Eritreje u 8. veku p. n. e. osnovali su prvi grad na ostrvu i nazvali su ga prema njihovoj boginji Kerkuri (Kérkura Corcyra) odnosno (Kérkyra). Krajem 7. veka p. n. e. kolonisti iz Korinta preuzeli su vlast nad ostrvom. U jednoj velikoj pomorskoj bici, Kerkiri je pošlo za rukom da se oslobodi prevlasti Korinćana. Kerkira je potom postala morska sila. 480. p. n. e. Krf je predstavljao drugu po jačini flotu stare Grčke. Istoričar Tukidid smatra da je prvenstveno sukob između Krfa i Korinta radi grada Epidamnosa, kao i pružen savez Atine Krfu, jedan od glavnih povoda za izbijanje Peloponeskog rata. U 4. vijeku p. n. e. Krfljani su pokazali pretenzije i na teritoriju kopna. Pod svojom vlašću svojevremeno su držali Butrint, i važan polis Haones (lat. Chaones).
U helenističko doba (od 300. p. n. e.) nezavisnosti Krfa zapretila je opasnost. Ostrvpo i grad su napadali pljačkaši iz Sirakuze. Podržali su ih makedonski kraljevi koje su sledili ilirski pirati. Ostrvo su koristili za pljačke rimskih trgovačkih brodova. Sledeće promene ddesile su se tokom rata Rimljana protiv ilirske kraljice Teute, kada je Krf postao prva rimska provincija u Grčkoj. Kasnije Krf postaje deo rimske provincije Makedonije, a u doba cara Avgustina dodijeljeno je provinciji Epirus. U 3. veku Krfljani su primili hrišćanstvo posredstvom svetog Jasona i svetog Sosipatera.
Od 395. godine Krf je podelom Rimskog carstva pripao Istočnom rimskom carstvu. Ostrvo su osvajali Saraceni, a u 11. veku osvojio ga je normanski vojvoda Robert Gviskar. Tokom 4. krstaškog rata, posle 1204. godine, Krf dospeva pod vlast epirskih despota, 1267. godine ga osvaja kraljevina Napulj, a u 14. veku preuzimaju ga Mleci. Na ostrvu se uticaji zapadno-feudalne kulture i domaće grčko-pravoslavne tradicije spajaju u jednu samostalnu kulturu.
Od 16. do 18. veka istorija Krfa se vezuje za stalna ratovanja protiv Turaka. Oni su pljačkali ostrvo, međutim stara tvrđava i Anđelokastro (Angelókastro) su uspeli da se odbrane. Mleci su naredili odstranjivanje mnogih vinograda, a potom naredili uzgajanje maslina. Po padu Mletačke republike, Francuska pod Napoleonom je preuzela sva Jonska ostrva pod svoju vlast 1797. godine. Kratko vreme, od (1798—1807) Krf je bio ruski protektorat. A potom ponovo vraća pod francusku vlast sve do 1814. godine.
Godine 1815. Krf je proglašen delom Republike Jonskih ostrva pod engleskim protektoratom. U britansko vrijeme ostrva izgrađen je veliki dio savremene infrastrukture, kao što je 700 km duga ulična mreža, koja se broji među najgušće u celoj Grčkoj. 21. maja 1864. godine. Krf je proglašen za deo savremene Grčke. Tokom 1. svjetskog rata Krf je bio 1916/1917. sjedište srpske vlade u progonstvu, a 1917. godine tu je potpisan "Krfski pakt" kojim je zaključeno stvaranje Jugoslavije. U Drugom svjetskom ratu Krf su teško bombardovali Italijani, a zatim Nemci i pritom ga delimično uništili.
Usled pritoka velikog broja turista, rasulo posle Drugog svjetskog rata se napokon zaustavilo. 1994. godine Krf je bio domaćin skupa vrhova članica Evropske unije.
Srbi i Krf uredi
Tokom 1. svjetskog rata Krf je bio 1916/1917. sjedište srpske vlade u progonstvu, a 1917. godine tu je potpisan "Krfski pakt" kojim je zaključeno stvaranje Jugoslavije. Posle više od mesec dana teških marševa, po lošem vremenu, srpska vojska se okupila kod Skadra, Drača i Valone, odakle se povukla na Krf, na kom se do aprila prikupilo 151.828 vojnika i civila. Prvo iskrcavanje na Krfu, 'Ostrvu spasa' kako su ga prozvali Srbi, bilo je u pristaništu u Guviji [Govino], šest kilometara severno od grada Krfa. Na ostrvu su formirani gotovo svi nivoi organizacije državne uprave. Narodno pozorište na Krfu bilo je ustupljeno od strane krfskih vlasti za zasedanje srpskog Parlamenta od 19. januara 1916. do 19. novembra 1918. dok je u hotelu Bela Venecija bila smeštena srpska Vlada. Izlazile su i Srpske novine u tiražu od deset hiljada primeraka. Štampane su mnoge knjige kao i udžbenici za decu. Na Krfu je formirana srpska osnovna škola sa 290 učenika i niža gimnazija sa 120 đaka. Organizovana su sportska društva, održavale su se fudbalske utakmice sa savezničkim ekipama.
Tokom boravka na Krfu Srbi su uspostavili jake veze sa mesnim stanovništvom, koje traju do današnji dana. Dosta Srba je ostalo da živi na ostrvu, sklopljeni su mnogi brakovi. Tako je vlasnik hotela Bela Venecija u kome je bila smeštena srpska vlada, Janis Gazis, udao sve tri svoje ćerke za Srbe. Regent Aleksandar i drugi srpski oficiri krstili su mnogu krfsku decu.[3] Ipak, najuverljivije svedočanstvo o neizbrisivom tragu boravka Srba na Krfu je to da su se u rečniku današnjih, pogotovo starijih Krfljana zadržale reči: 'tata', 'baba, glava', 'kuća'.[traži se izvor]
Stanovništvo uredi
| 2011. |
|---|
| 102.071[1] |
Opština grada Krf danas ima oko 40.000 stanovnika, od čega u gradu živi oko 75%. Stanovništvo su uglavnom etnički Grci, mada ima i doseljenika (turista i radnika u turističkoj privredi). Broj stanovnika posebno naraste leti, kada se u grad „sjati“ na hiljade turista, među njima i mnogo Srba.
Privreda uredi
Krf je danas pravi turistički grad. Posebna draž grada je očuvano staro gradsko jezgro, danas pod zaštitom UNESKOa. Tu je i stara, dobro očuvana tvrđava iz mletačkog razdoblja. Na obodu grada i u njegovim predgrađima nalaze se veći hotelski kompleksi sa velikim i lepim plažama. Turizam je usmerio i razvoj tradicionalnog zanatstva ka proizvodnji suvenira, a pomorstvo ka prevozu turista.
Znamenitosti uredi
Najveća znamenitost grada i celog ostrva je stari grad ili Stara tvrđava (Krf). Grad je mešavina uticaja Istoka i Zapada i jedan od izuzetno dobro očuvanih starih gradova u ovom delu Evrope. Zbog svega toga on je uveden na spisak svetske kulturne baštine UNESKOa.
Starim gradom sa mora gospodari ogromna tvrđava, nekadašnji deo mnogo većeg utvrđenja, koje su Mleci podigli u cilju odbrane od Turaka i gusara. Veći deo ovog utvrđenja uklonili su Britanci u prvoj polovini 19. veka. Star grad ima tipičnu gradsku matricu, osobenu za gradove Sredozemlja. Grad sastoji se od krivudavih i uzanih ulica sa malim trgovima i kamenim zgradama. Tu postoji čak 37 crkava, od kojih su najpoznatije Crkva sv. Spiridona (zaštitinika grada) i Katedralni hram, posvećen Bogorodici. Tu se nalaze i gimnazija, pozorište, biblioteka, zgrada starog univerziteta (tzv. „Akademija"), sedište arhiepiskopa.
Posebnost grada Krfa su i brojne zgrade u neoklasicističkom duhu podizane za vreme britanske vlasti, ali i posle toga, pod uticajem ranijeg razdoblja njene vladavine.
Partnerski gradovi uredi
Galerija uredi
-
Turistička kočija za obilazak grada
Reference uredi
- ^ a b „Detailed census results 2011”. Arhivirano iz originala 25. 12. 2013. g. Pristupljeno 7. 5. 2015.
- ^ Radovanović, Miodrag (1959). „Jonska ostrva”. Zemlja i ljudi. 9 (Srpsko geografsko društvo): 28—38.
- ^ „Srbi i Krf”. KRF (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-01-24.
