Ksanti (okrug)
Okrug Ksanti (grč. Περιφερειακή ενότητα Ξάνθη) je okrug u periferiji Istočna Makedonija i Trakija i istorijskoj pokrajini Trakiji, u severoistočnoj Grčkoj. Upravno središte okruga je istoimeni grad Ksanti, a drugo po značaju je naselje Miki.
| Okrug Ksanti Περιφερειακή ενότητα Ξάνθη | |
|---|---|
 | |
 | |
| Država |  Grčka |
| Periferija | Istočna Makedonija i Trakija |
| Admin. centar | Ksanti |
| Površina | 1.793 km2 |
| Stanovništvo | 2005. |
| — broj st. | 105.530 |
| — gustina st. | 58,86 st./km2 |
| — ISO 3166-2 | GR-72 |
| Poštanski broj | 67x xx |
| Registarske tablice | ΑΗ |
| Oblasna oznaka | 25540, 254x0 |
| Broj opština | 4 |
| www.xanthi.gr | |
Okrug Ksanti je uspostavljen 2011. godine na mestu nekadašnje prefekture, koja je imala isti naziv, obuhvat i granice.
Prirodne odlike uredi
Okrug Ksanti nalazi se na severu Grčke i i svojom severnom granicom je pogranična prema Bugarskoj. Na jugu se okrug pruža duž severne obale Egejskog mora. Na zapadu se ovaj okrug graniči sa okrugom Drama, na jugozapadu sa okrugom Kavala, a na istoku sa okrugom Rodopi.
Područje Ksantijskog okruga ima središte u priobalnoj ravinici na severnoj obali Egejskog mora. Ravnica je u primorskom delu močvarna. Severna polovina prefekture je planinska i tu se nalaze planine iz sistema Rodopa: na severoistoku planina Papingio, a na istoku Koula. Najvažnija reka je Mesta, koja je pogranična prema prefekturi Kavala.
Klima je sredozemna duž obale i na nižim terenima, dok je u unutašnjosti i na planinama klima oštrija.
Istorija uredi
Tokom starogrčkog vremena ova oblast bila je na krajnjem severu civilizacijskog područja i time zaostala. Iz doba helenističkog perioda pronađeni su grobovi iz 2. veka p. n. e. Tokom rimskog vremena ovo područje je znatno napredovalo, pre svega zahvaljujući dobrom položaju na putu Ignjacija. U doba Vizantije središte područja, grad Ksanti izgrađen je kao jaka tvrđava, vidljiva i danas.
Krajem 14. veka područje Ksantija su zauzele Osmanlije, koje ostaju ovde sledećih 5 vekova. Tokom 20. veka u ovom području desile su se znatne promene. 1912. g. Prvim balkanskim ratom dotad tursko područje postalo deo Trakije pod vlašću Bugarske, da bi posle Prvog svetskog rata bilo vraćeno Grčkoj. Posle toga, usled Grčko-turskog rata 1922-23. g., došlo je do iseljavanja Turaka i doseljavanja Grka iz Male Azije. Ovo je dovelo do velikih promena u strukturi stanovništva, ali je prefetkuri i dalje ostala da postoji brojna muslimanska manjina.
Stanovništvo uredi
Po poslednjim procenama iz 2005. godine okrug Ksanti je imao oko 105.000 stanovnika, od čega više oko 40% živi u sedištu okruga, gradu Ksantiju.
Etnički sastav: Većinsko stanovništvo okruga su Grci (3/5), a značajan deo (2/5) čini muslimanska manjina u Grčkoj (jedina zvanično priznata manjina u državi). Nju mahom čine Turci (50%), ali Bugari-Pomaci (35%) i Romi (15%). Značajna deo Grka vodi poreklo od izbeglica iz Male Azije.
Gustina naseljenosti je oko 60 st./km2, što je osetno manje od proseka Grčke (oko 80 st./km2). Ravničarski deo oko grada Ksantija je mnogo bolje naseljen nego planinska oblast na severu.
Upravna podela i naselja uredi
Okrug Ksanti se deli na 4 opštine:
Ksanti je sedište okruga i jedino veće naselje (> 10.000 st.) u okrugu.
Privreda uredi
Okrug Ksanti spada u slabije razvijene okruge Grčke. Glavne privredne grane su poljoprivreda, šumarstvo i laka industrija.
Vidi još uredi
Literatura uredi
- Ostrogorski, Georgije (1965). Serska oblast posle Dušanove smrti. Beograd: Naučno delo.
- Škrivanić, Gavro A. (1961). „O južnim i jugoistočnim granicama srpske države za vreme cara Dušana i posle njegove smrti”. 11 (1960): 1—15.
