Kurgan Batka
Stare mape[1] pokazuju jednu veliku humku pod nazivom "Batka" pored Tise u blizini Sente, ali ona danas više ne postoji, presečena je i uništena putem koji iz grada vodi prema vikend-naselju pored Tise.
 Kurgan Batka
|
|
 | |
  |
|
| Naziv humke ili grupe: | Batka |
|---|---|
| Kodni naziv: | BAC389 |
| Tip: | Tumul, kurgan |
| Lokacija (opština): | |
| Tradicionalni naziv: | mađ. Bátkai halom |
| Poreklo naziva: | Prema lokaciji |
| Istorijski period: | III-I.vek p. n. e.—III.vek |
| Epoha: | Nepoznato |
| Poreklo (kultura): | |
| Dimenzije (približno): | nepoznato |
| Visina (približno): | nepoznato |
| Materijal: | Zemlja |
| Stanje: | Uništena |
| Arheološki istraženo: | Da, okolina |
Etimologija
uredi
Uz Tisu, ima po nekoliko "Batki", koje najviše nastaju na Banatskoj, nižoj strani reke. Batka kod Sente je ostrvo koje je nastalo promenom korita reke u 19. veku, a meandar je ostao na levoj, Banatskoj strani, gde se formiralo ostrvo koje i danas postoji, osim što zbog nasipa koji je povučen uz Tisu nije potpuno okruženo vodom.
Batka (Bátka) je mađarska reč arhaičkog porekla, i danas više nema značenje. Koristila se najviše uz reku Tisu, a ima veze sa opisom ostrva koje nastaje nakon meandriranja reka, kada odsečeni deo starog korita postepeno postaje mrtvaja a odsečeni deo ostrvo. Moguće je slovensko poreklo reči, pošto je tako nastalo ostrvo u zabatu, to jest zabačenom području, u bat-ki (sufiks "ka" označava malo).
Postoji i nekoliko naseljenih mesta u Panonskom regionu pod imenom Batka. Na primer opština Batka u Slovačkoj[2][3] kod Rimovske Sobote, ili jedan toponim županije Nograd u severnoj Mađarskoj (Bátka, Ságújfalu). Takođe postoji i mađarsko prezime Batka (Bátka, Bátky).
U mađarskom postoji još i slična reč "batka" (Batka, izgovara se kratkim a) iz koje izlazi reč "fabatka". To su takođe arhaične reči koje se danas koriste samo u izrekama. Batka je bio najmanji novčić, filer najmanje vrednosti, ili nešto veoma beznačajno, kao zrno pasulja (babka) i u prenesenom smislu znači nešto što skoro ništa ne vredi. Na primer, kada se za neki pokušaj kaže da ne vredi ni "batku" (ili "drvenu" batku: "fabatkát sem ér")[4] misli se na uzaludnost nekog delovanja ili posla. U ovom kontekstu, slično kao i srpski "zabat" povezanost pojma može da znači da je Batka u zabačenom delu, koje zbog svoje močvarne nepristupačnosti nije nizašta.
-
Napušteni kop kao moguć ostatak nekadašnjeg kurgana ili jednog drugog u blizini -
Na zemlji se može videti velika količina ulomaka stare grnčarije
Vidi još
uredi- Batka (kod Zrenjanina)
- Batka (kod Perleza)
- Kultura grobnih humki
- Kurganska hipoteza
Izvori
uredi- ^ Mape vojnih premera Habzburgške Monarhije Arhivirano na sajtu Wayback Machine (11. decembar 2015), 1763-1887 (Military Mapping Survey of the Habsburg Empire)
- ^ Istorija Batke Arhivirano na sajtu Wayback Machine (2. januar 2017) na dvojezičnoj zvaničnoj stranici opštine (jezik: slovački) (jezik: mađarski)
- ^ Info-portal Arhivirano na sajtu Wayback Machine (2. januar 2017) samouprave u Batki (jezik: mađarski)
- ^ Pečnik izraza Szó jelentése.com (jezik: mađarski)
Literatura
uredi- Nikola Tasić (1983): Jugoslovensko Podunavlje od indoevropske seobe do prodora Skita - Posebna izdanja Balkanološkog instituta (Srpska akademija nauka i umetnosti) knj. 17.; Matica srpska, Odeljenje društvenih nauka, Novi Sad – Balkanološki institut SANU, Beograd
- Bogdan Brukner, Borislav Jovanović, Nikola Tasić (1974): Praistorija Vojvodine – Monumenta archaeologica Vol. I (knjiga 3 Monografije Instituta); Institut za izučavanje istorije Vojvodine - Savez Arheoloških Društava Jugoslavije. Novi Sad (English summary/text at pages 425-484)
