Lazar Kujundžić
Lazar Kujundžić (1880 — Velika Hoča, 25. maj 1905), poznat kao Lazar Klempa, bio je četnički vojvoda u Staroj Srbiji.
Lazar Kujundžić | |
|---|---|
.jpg) Lazar Kujundžić | |
| Puno ime | Lazar Kujundžić „Klempa“ |
| Datum rođenja | 1880. |
| Mesto rođenja | Orahovac, Osmansko carstvo |
| Datum smrti | 25. maj 1905. (24/25 god.) |
| Mesto smrti | Velika Hoča, Osmansko carstvo |
Biografija uredi
Rodio se pred Lazarevu subotu 1880. u selu Orahovcu u Podrimi. Osnovnu školu završio je u mestu, a zatim Prizrensku bogosloviju. Prve učiteljske dane proveo je u Prizrenu a zatim je 1902. prebačen u Kičevo. Još od 1902. bio je zagovornik stvaranja srpske četničke organizacije koja bi štitila srpsko stanovništvo Poreča od nasrtaja četa VMRO i muslimanskih pljačkaških bandi. Nakon Ilindenskog ustanka bacio se na posao organizovanja prvih srpskih četa i revolucionarnih odbora. Novac za prvu četu dala mu je slikarka Nadežda Petrović koja je 1903. posetila postradale krajeve noseći humanitarnu pomoć. Tom prilikom se Kujundžić upoznao sa Savatijem Miloševićem i Vojislavom Tankosićem. Njih trojica stvorili su Bitoljski četnički odbor i omogućili odmetanje prve srpske čete Micka Krstića u Poreču u saradnji sa Jovanom Ćirkovićem, sekretarom Veleško-debarske mitropolije, i bitoljskim nastavnikom Aleksom Jovanovićem Kodžom. Iako dobar organizator četničkih odbora iz kojih je delovao pod maskom učitelja, nije se zadovoljio organizatorskim radom, već se u zimu 1905. prebacio u Srbiju rešen da se vrati kao vojvoda. Kao četnički vojvoda borio se na Čelopeku 29. aprila 1905. nakon čega se sa ostalim četama zbog brojnih potera morao vratiti u Srbiju. Rešen da stigne do Poreča po svaku cenu, zajedno sa Savatijem Miloševićem krenuo je preko Kosova i Podrime sa namerom da se nakon prelaska ovih oblasti preko Šar planine prebaci do Poreča. U blizini rodnog sela, u Velikoj Hoči javio se na besu svom prijatelju Albancu, koji ih je primio u svoju kulu a zatim pogazio reč i dozvao tursku vojsku i ostale Albance. 25. maja 1905. razvila se borba u Velikoj Hoči u kojoj su četnici pružili herojski otpor. Niko od četnika nije preživeo borbu dok su gubici turske vojske i naoružanih Albanaca bile velike. Nakon pogibije Kujundžića, njegova majka je pozvana da prepozna leš sina. Majka je odbila da priđe lešu i uzdržala emocije kako ne bi ugrozila rodbinu u okolnim selima.[1][2]
Kosti vojvode Lazara su u maju 1936. prenesene iz Prizrena u Veliku Hoču,[3][4] kada je predviđeno da se za Spasovdan ubuduće drži Podrimski sabor.[5]
Kujundžić u književnosti uredi
Herojska pogibija Kujundžića i Miloševića inspirisala je Milana Rakića da napiše pesmu Na Gazimestanu, a čvrsto držanje majke, Srbina katolika iz Dubrovnika Iva Vojnovića da napiše dramu Lazarevo vaskrsenje 1913. Milosav Jelić je u Srbijanskom vencu jednu pesmu posvetio Lazarevoj majci- Kujundžića majka.
Reference uredi
- ^ Srpsko Nasledje, Pristupljeno 5. 4. 2013.
- ^ D. S. Jerinić, Vojvode iz četničke akcije u Staroj Srbiji i Maćedoniji 1903-1912, Dobrovoljački glasnik, br. 32. godina 17, 2008.
- ^ "Politika", 19. maj 1936
- ^ "Politika", 21. maj 1936 (najava osvećenja kosturnice)
- ^ "Politika", 22. maj 1936