Википедија

Ledinci

Ledinci (poznati i kao Novi Ledinci) su prigradsko naselje Novog Sada. Nalaze se na sremskoj strani Dunava, na severnim obroncima Fruške gore, pored regionalnog puta i železničke pruge Novi Sad — Beočin. Prema popisu iz 2011. godine, u Ledincima je bilo 1912 stanovnika.

Ledinci
Panorama Ledinaca sa pogledom na Novi Sad
Grb
Grb
Administrativni podaci
DržavaSrbija
Autonomna pokrajinaVojvodina
Upravni okrugJužnobački
GradNovi Sad
Gradska opštinaPetrovaradin
Stanovništvo
 — 2011.Rast 1912
 — gustina125*/km2
Geografske karakteristike
Koordinate45° 12′ 23″ S; 19° 48′ 08″ I / 45.2065° S; 19.802166° I / 45.2065; 19.802166
Vremenska zonaUTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Aps. visina184 m
Površina19,7* km2
Ledinci na karti Srbije
Ledinci
Ledinci
Ledinci na karti Srbije
Ostali podaci
Poštanski broj21207
Pozivni broj021
Registarska oznakaNS
Pravoslavna crkva
Zgrada Mesne zajednice
Spomenik palim borcima

Položaj naselja uredi

Naselje se geografski nalazi u Sremu, ali je deo Južnobačkog okruga (u autonomnoj pokrajini Vojvodini). U administrativnom smislu, naselje pripada Gradu Novom Sadu. Do 2019. godine, pripadalo je gradskoj opštini Petrovaradin (jednoj od dve opštine koje su do tada činile Grad Novi Sad).

Susedna naselja su: Stari Ledinci na jugu, Novi Rakovac na zapadu, Stari Rakovac na jugozapadu, Sremska Kamenica odnosno naselje Bocke na istoku, kao i novosadsko turističko područje i vikend naselje Kameničko ostrvo i vikend naselje Kamenjar na severu, preko Dunava.

Centralni deo Ledinaca nalazi se na brdu Kruša (između doline Kamenarskog potoka na istoku i doline potoka Šandorovac na zapadu), dok su periferni delovi naselja locirani uz put koji vodi za Stare Ledince, a delimično i uz put Novi Sad — Beočin. U sastavu Ledinaca, južno od puta Novi Sad - Beočin, prema Rakovcu, nalaze se izgrađeni lokaliteti Sentić, Torine, Purale, Rit i Liparije.

Ime naselja uredi

Postoje dva naselja sa imenom Ledinci: Stari Ledinci i Novi Ledinci. U prošlosti se naziv Ledinci koristio za Stare Ledince, a danas se ovo ime zvanično koristi za Nove Ledince, dok se starije selo zvanično zove Stari Ledinci. Oba naselja imaju sopstvenu mesnu zajednicu.

Istorija uredi

Za detaljnu istoriju Ledinaca pogledati članak Stari Ledinci.

Selo Ledinci je verovatno osnovano u 13. veku. Prema predanju, prvobitno naselje se nije nalazilo u dolini Tavnog potoka (na mestu današnjih Starih Ledinaca), već na ledinama na dunavskoj ravni kraj kameničkog atara (odnosno na širem području današnjih Novih Ledinaca), usled čega je dobilo naziv Ledinci. Kada su 1242. Tatari upali u Srem, pljačkali i palili kuće i ubijali stanovništvo, Ledinčani su se povukli u guste šume i na delu atara zvanom Selište izgradili privremena staništa (koja su prerasla u trajno naselje), a u strahu od nove pljačke i pokolja nisu se više vraćali na obalu Dunava.

Između 16. i 18. veka u zapadnom delu današnjeg atara Novih Ledinaca, prema Rakovcu, postojalo je naselje Sentić. Ono je u 18. veku administrativno spojeno sa tadašnjim Ledincima (današnjim Starim Ledincima). U prvoj polovini 20. veka, u ataru današnjih Novih Ledinaca, pored puta Sremska Kamenica - Beočin, postojalo je malo naselje pod nazivom Ledinačka Ciglana.

Sve do Drugog svetskog rata naselje Ledinci se nalazilo na području današnjih Starih Ledinaca, a pošto je ovo selo postalo čvrsto uporište partizanskog pokreta otpora, u oktobru 1943. ga je do temelja spalila fašistička vojska sastavljena od nemačkih fašista, ustaša i Čerkeza. Posle rata (1946-1951. godine), selo je obnovljeno ali na novoj lokaciji bliže Dunavu i nazvano je Novi Ledinci, dok je za lokalitet predratnih Ledinaca odlučeno da dobije neke druge namene, te je sprečavano nastanjivanje istog. Međutim, deo stanovništva se vratio na lokaciju Starih Ledinaca, tako da je i ovo selo postepeno obnovljeno. Mesna zemljoradnička zadruga u Ledincima nije mogla da obezbedi dovoljno radne snage, pa je sezonskim radnicima iz Bosne davala placeve za gradnju kuća. Kasniji doseljenici dolaze najvećim brojem iz Bosne, Hercegovine i uže Srbije, a delom i iz drugih mesta u Vojvodini, pa i iz Novog Sada. Do 1980. godine, Novi i Stari Ledinci su činili jednu mesnu zajednicu u sastavu Novosadske opštine, a tada su formirane dve posebne mesne zajednice.

Demografija uredi

Prema popisu stanovništva iz 2002. godine u Ledincima je stanovalo 1.641 stanovnika, dok je prema prethodnom popisu iz 1991. godine u naselju stanovalo 1.280 stanovnika. Prema podacima sa sajta „Informatike" iz 2005. godine, u Ledincima živi 1.666 stanovnika.

U naselju živi 1.333 punoletna stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 39,9 godina (38,6 kod muškaraca i 41,2 kod žena). U Ledincima ima 567 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 2,89.

Naselje je uglavnom naseljeno Srbima, a u poslednjim popisima primećen je porast u broju stanovnika. Zanimljivo je da veći deo potomaka starosedelačkog stanovništva Starih Ledinaca danas živi u Novim Ledincima, dok u današnjim Starim Ledincima preovlađuje stanovništvo doseljeno u drugoj polovini 20. veka.

Broj stanovnika uredi

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka
Demografija[1]
Godina Stanovnika
1948. 465
1953. 531
1961. 675
1971. 795
1981. 1.137
1991. 1.280 1.248
2002. 1.641 1.669

Etnički sastav uredi

Etnički sastav prema popisu iz 2002.‍[2]
Srbi
  
 1.458 88,84%
Jugosloveni
  
 33 2,01%
Hrvati
  
 15 0,91%
Slovaci
  
 13 0,79%
Mađari
  
 11 0,67%
Crnogorci
  
 4 0,24%
Rusini
  
 3 0,18%
Rumuni
  
 3 0,18%
Makedonci
  
 3 0,18%
Bunjevci
  
 3 0,18%
Rusi
  
 2 0,12%
Romi
  
 2 0,12%
Česi
  
 1 0,06%
Nemci
  
 1 0,06%
Muslimani
  
 1 0,06%
nepoznato
  
 49 2,98%

Stanovništvo prema polu i starosti uredi

Stanovništvo prema polu i starosti[3]
m
ž
? 1
  
  
 2
80+ 9
  
  
 16
75—79 4
  
  
 23
70—74 34
  
  
 37
65—69 62
  
  
 55
60—64 53
  
  
 49
55—59 48
  
  
 67
50—54 52
  
  
 72
45—49 61
  
  
 65
40—44 63
  
  
 52
35—39 64
  
  
 70
30—34 58
  
  
 54
25—29 57
  
  
 58
20—24 53
  
  
 54
15—19 45
  
  
 48
10—14 38
  
  
 53
5—9 49
  
  
 36
0—4 48
  
  
 31
Prosek : 38,6 41,2

Domaćinstva uredi

Domaćinstva
Broj domaćinstava prema popisima iz perioda 1948—2002.
Godina popisa 1948. 1953. 1961. 1971. 1981. 1991. 2002.
Broj domaćinstava 159 175 226 250 405 438 567
Broj domaćinstava po broju članova prema popisu iz 2002.
Broj članova 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 i više Prosek
Broj domaćinstava 109 143 124 122 41 18 7 3 0 0 2,89

Stanovništvo prema bračnom stanju i polu uredi

Stanovništvo staro 15 i više godina po bračnom stanju i polu
Pol Ukupno Neoženjen/Neudata Oženjen/Udata Udovac/Udovica Razveden/Razvedena Nepoznato
Muški 664 211 399 21 33 0
Ženski 722 145 423 121 33 0
UKUPNO 1.386 356 822 142 66 0

Stanovništvo prema delatnosti koju obavlja uredi

Stanovništvo po delatnostima koje obavlja
Pol Ukupno Poljoprivreda, lov i šumarstvo Ribarstvo Vađenje rude i kamena Prerađivačka industrija
Muški 295 10 0 26 73
Ženski 243 8 0 3 35
UKUPNO 538 18 0 29 108
Pol Proizvodnja i snabdevanje Građevinarstvo Trgovina Hoteli i restorani Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški 4 27 49 3 18
Ženski 1 8 60 4 7
UKUPNO 5 35 109 7 25
Pol Finansijsko posredovanje Nekretnine Državna uprava i odbrana Obrazovanje Zdravstveni i socijalni rad
Muški 1 9 29 12 8
Ženski 7 10 14 13 55
UKUPNO 8 19 43 25 63
Pol Ostale uslužne aktivnosti Privatna domaćinstva Eksteritorijalne organizacije i tela Nepoznato
Muški 16 0 0 10
Ženski 10 0 0 8
UKUPNO 26 0 0 18

Prezimena stanovnika sela uredi

Neka od prezimena stanovnika Ledinaca su: Alimpijević, Antonijević, Arackić, Arsenijević, Avramović, Bačić, Batajić, Božić, Čelić, Čerkez, Dešanović, Dikić, Dimitrijević, Doroci, Đermanov, Đurđević, Florić, Isajević, Jeftić, Jovanović, Kirilović, Kiselica, Kovačević, Krstić, Lukić, Marinković, Matić, Milinković, Miloradović, Milošević, Milutinović, Mikerević, Mirković, Nikolić, Ninković, Pantelić, Petrić, Petrović, Pisarević, Poguberović, Popović, Prodanović, Prokić, Rakić, Rukavina, Savić, Stanković, Suvajdžić, Teofanović, Teodorović, Vojnović, Vrčinac, Vujković, Zaklanac, Zarić, Zoranović, itd.

Karakteristike naselja uredi

U Ledincima preovlađuju kuće namenjene individualnom stanovanju, ali u delu naselja postoje i stambene zgrade namenjene za kolektivno stanovanje. U naselju postoji mesna zajednica, pravoslavna crkva, pošta, dom kulture, biblioteka (sa čitaonicom), osnovna škola, dečji vrtić, ambulanta, lovački dom (nekadašnja Titova kuća), kao i spomenik palim borcima posvećen poginulim učesnicima narodnooslobodilačke borbe. Pored Dunava, u ataru naselja, locirana je kasarna rečne mornarice.

Osnovu naselja činile su tri paralelne ulice koje su se prostirale u pravcu sever — jug, kao i dve kraće poprečne ulice. Na taj način formirano je naselje četvrtaste osnove i rešetkaste strukture kakvih je malo u Sremu, a pogotovo na Fruškoj gori. Kuće su bile prizemne i uniformno građene. Kasnije širenje naselja je u velikoj meri bilo ograničeno strmim terenima. Pored kuća za stanovanje, u Ledincima se nalazi i znatan broj vikendica (po popisu iz 1981. godine, u Ledincima je postojala 421 kuća za stanovanje, dok je broj vikendica iznosio 239). Ledinci se snabdevaju vodom iz sopstvenog vodovoda (u toku je priključenje naselja na novosadski gradski vodovod), sve ulice su asfaltirane i imaju lepe drvorede i cvetnjake.

  •  
    Dom kulture i biblioteka
  •  
    Lovački dom
  •  
    Osnovna škola
  •  
    Centar Ledinaca
  •  
    Ulica u Ledincima
  •  
    Ulica u Ledincima
  •  
    Stambene zgrade u Ledincima
  •  
    Stambene zgrade u Ledincima

Privreda, sport i turizam uredi

Od privredno-poslovnih subjekata, u Ledincima postoji deponija kamena sa postrojenjem za preradu kamena (pored puta Novi Sad — Beočin), klanica, rasadnik, pet prehrambenih prodavnica, jedna kafana u glavnoj ulici, kao i gostiona (motel) „Srebro“ pored puta Novi Sad — Beočin. Deo stanovništva Ledinaca zaposlen je u Novom Sadu i Beočinu, dok se deo bavi poljoprivredom.

U naselju se nalazi igralište fudbalskog kluba "Vinogradar" (klub postoji od 1913. godine), a kao turistička ponuda mesta značajna su obližnja lovišta i izvor svete Petke. U Ledincima je, donedavno, postojala i diskoteka „Ariston“.

  •  
    Postrojenje za preradu kamena
  •  
    Igralište fudbalskog kluba „Vinogradar“
  •  
    Gostiona „Srebro“
  •  
    Izvor svete Petke

Saobraćaj uredi

Prigradski autobus broj 76 vozi do Starih i Novih Ledinaca, [1][mrtva veza] ali pored naselja prolaze i prigradski autobusi broj 77, 78, 79, 81, 82, 83 i 84. Značajnije ulice u naselju su Zmaj Jovina, Dunavska i Fruškogorska.

Vidi još uredi

Reference uredi

  1. ^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9. 
  2. ^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9. 
  3. ^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7. 

Napomene uredi

→ * — Podaci za površinu i gustinu naseljenosti dati su zbirno za katastarsku opštinu Ledinci, na kojoj se nalaze dva naselja — Stari Ledinci i Novi Ledinci.

Literatura uredi

  • Miloš Lukić, Ledinačke vatre (Hronika Ledinaca), Novi Sad, 1982.
  • Dr Jovan Romelić — Dr Dušan Popov, Ledinci, Enciklopedija Novog Sada, knjiga 12, Novi Sad, 1999.
  • Slobodan Ćurčić, Naselja Srema — geografske karakteristike, Novi Sad, 2000.

Spoljašnje veze uredi

 
Ledinci na Vikimedijinoj ostavi.
  •  
    Ulica u Ledincima
  •  
    Ulica u Ledincima
  •  
    Ulica u Ledincima
  •  
    Ulica u Ledincima
  •  
    Ulica u Ledincima
  •  
    Ulica u Ledincima
  •  
    Periferija Ledinaca i pogled na Frušku goru
  •  
    Poplava reke Dunav u Ledinačkom ataru 2006. godine
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Лединци&oldid=26916670”