Letopis Huna i Mađara

Dela Huna i Mađara (lat. Gesta Hunnorum et Hungarorum) ili (lat. Gesta Hungarorum (II)) je istorijska hronika koju je pisao Šimon iz Keze između 1282. i 1285. godine i koja je jedan od izvora rane mađarske istorije.

Prva stranica letopisa Gesta Hunnorum et Hungarorum

Nastanak

Vreme pisanja ove hronike se procenjuje na osnovu činjenice kada je Šimon boravio na dvoru kralja Lasla IV i da je u hronici navedena bitka kod jezera Hod iz 1282. godine, a da nije navedena tatarska invazija iz 1284/1285. godine koja je praktično uništila deo srednjovekovne mađarske kraljevine. Ova hronika je u stvari nastavak i proširenje hronike Delo Mađara, pisane oko 1200. godine.

Sadržaj

Hronika objedinjuje legende i istoriju Huna i sastoji se iz dva dela:

• Legende o Hunima (lat. Hunnish Chronicle) koje su prenošene usmeno i one koje su zapisali razni istoričari i iz hronike Delo Mađara (lat. Gesta Hungarorum)
• Istorija Mađara i Kreljevine Mađarske nastavljene od 1200. godine, kada je napisana hronika Gesta Hungarorum, pa do 1282. godine, čiji je autor Magister P, pa se navodi kao Anoniman (lat. Anonymous) u literaturi.

Autor

Šimon iz Keze je bio dvorski sveštenik, hroničar i bibliotekar u periodu od 1272. godine do 1290. godine. Putovao je širom tadašnje teritorije Italije, Francuske i Nemačke, odakle je i skupljao literaturu, zapise kao materijal za ovu hroniku.

Po kazivanju samog Šimona, materijal za ovu hroniku je dobio iz nemačkih, italijanskih i francuskih hronika, ali je činjenica de je koristio veoma puno i podatke iz već postojećih mađarskih hronika.

Izdanja

Hronika je prvi put štampana i izdata 1782. godine u Beču i Budimu. Svoje sledeće izdanje Delo je doživelo 1833. godine, a kasnije je još izdato 1849. i 1862. godine.

Ovu hroniku su uredili i preveli za potrebe Centralnog Evropskog Univerziteta 1999. godine Laslo Vespremi (László Veszprémy) i Frank Šer (Frank Schaer).

Vidi još

• Istorija Mađarske

Spoljašnje veze

• Mađarski prevod
• Članak o Šimonu iz Keze