Lokalitet Gradina
Lokalitet Gradina nalazi se južno od naselja u Postenju, mestu koje pripada opštini Novi Pazar. Zaštićen je kao spomenik kulture od 1989. godine.[1]
| Lokalitet Gradina | |
|---|---|
| Opšte informacije | |
| Mesto | Postenje |
| Opština | Novi Pazar |
| Vrsta spomenika | Nepokretno kulturno dobro - spomenik kulture |
| Vreme nastanka | VI vek |
| Nadležna ustanova za zaštitu | Zavod za zaštitu spomenika kulture Kraljevo |
| zzskv | |
Istorija uredi
Hronologija lokaliteta obuhvata sedam kulturnih horizonata od kojih prva tri obuhvataju period praistorijeː eneolit, halštat i bronza. Antički period karakterišu građevina i beneficijarna stanica. Utvrđenje datira iz VI veka i poslužilo je kao osnova utvrđenja iz vremena Justinijanove građevinske delatnosti širom i unutar Balkana. Dva kulturna horizonta vezuju se za periode od IX do XII veka.[2]
Položaj i izgled uredi
Utvrđenje Gradina nalazi se na veoma povoljnom geostrateškom položaju, na 2 ĸm od Novog Pazara. Prostire se duž kupastog uzvišenja nedaleko od puta Novi Pazar-Raška. Ostaci bojenog maltera svedoče o nekadašnjoj građevini impozantnih dimenzija. Osim građevine, postojala je i beneficijarna stanica. Ova dva dela su bila međusobno povezana bedemom. Ostaci bedema obuhvataju elipsoidnu zaravan na vrhu brda i manji, niži plato koji se nalazi sa severne strane glavnog utvrđenja.[2]
Arheološka istraživanja uredi
Prva arheološka istraživanja vršena su u periodu od 1982. do 1984. godine. Istraživanja postaju sistematska od 1988. godine, tokom kojih je otkriveno da je na utvđenju život trajao sa prekidima u periodu od gvozdenog doba do srednjeg veka. Konzervacija otkrivenih elemenata započela je 1991. godine, ali je ubrzo obustavljena, kao i sva dalja arheološka ispitivanja.[2]
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ „Zavod za zaštitu spomenika kulture Kraljevo » 14. NOVI PAZAR” (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2018-12-27.
- ^ a b v Grujović Brković, Katarina; Aleksić Čevrljaković, Marija (2016). Pogled kroz nasleđe 1965-2015. Kraljevo: Zavod za zaštitu spomenika kulture u Kraljevu. str. 67. ISBN 9788684867058.
Literatura uredi
- D. Mrkobrad, Ras – Postenje, objekti uz severoistočni bedem, Glasnik DKS 18 (Beograd, 1994), str. 84-86
- D. Mrkobrad, Postenjeː faze razvoja utvrđenja, Zbornik radova Vizantološkog instituta XXXVI (Beograd, 1997), str. 203-219
- M. Mihaljević, Konzervatorski radovi na lokalitetu Ras – Postenje, Glasnik DKS 22 (Beograd, 1998), str. 51-52
- A. Jovanović, Tetrapilon na Gradini u Postenju kod Novog Pazara, Novopazarski zbornik 22 (Novi Pazar, 1998), str. 7-13
- D. Premović-Aleksić, Arheološka karta Novog Pazara, Sjenice i Tutina (Novi Pazar, 2014), str. 133-134
- Dokumentacija Republičkog zavoda za zaštitu spomenika kulture Beograd