Mak Dizdar
Mehmedalija Mak Dizdar (Stolac, 17. oktobar 1917 — Sarajevo, 14. jul 1971) bio je bosanskohercegovački i jugoslovenski pesnik, književnik i novinar.[1][2]
| Mehmedalija Mak Dizdar | |
|---|---|
 Bista u Sarajevu | |
| Lični podaci | |
| Puno ime | Mehmedalija Mak Dizdar |
| Datum rođenja | 17. oktobar 1917. |
| Mesto rođenja | Stolac, Austrougarska |
| Datum smrti | 14. jul 1971. (53 god.) |
| Mesto smrti | Sarajevo, SFRJ |
Biografija uredi
U Stocu je završio osnovu školu, a u Sarajevu gimnaziju.[1] Za vreme Drugog svetskog rata radio je kao poštanski službenik, a zatim je prešao u ilegalu.[2] Posle rata bio je urednik Tanjuga za NR BiH (1946 — 1948), urednik dnevnog lista Oslobođenje (1948 — 1951), Izdavačkog preduzeća Narodna prosveta (1951 — 1959) i časopisa Život (1964 — 1971).[1] Bio je i predsednik Udruženja književnika SR BiH.
Mak Dizdar se u svojoj poeziji inspirisao bogumilskom kulturom Bosne pre turskog osvajanja, kulturom islamskih mistika i tradicijom narodnog jezika od 15. veka naovamo. Srednjovekovni stećci su važan motiv u njegovim pesmama, i za njega predstavljaju metaforični put između groba i zvezda.
Mak Dizdar umro je 14. jula 1971. godine od posledica srčanog udara. Sahranjen je na sarajevskom groblju Bare, a na njegovom grobu stoji spomenik u obliku stećka.[2]
Lik Maka Dizdara je predstavljen na jednoj verziji novčanica konvertibilne marke.
Fondacija Mak Dizdar uredi
Godine 2001. je formirana fondacija Mak Dizdar.[3] Fondacija Mak Dizdar sakuplja i objedinjava naučnu i umetničku produkciju o životu i stvaralaštvu pesnika Maka Dizdara, te pruža podršku istraživačima i tumačima njegovog dela.[4] Vremenom su se aktivnosti Fondacije proširile i na promociju celokupne bosanskohercegovačke kulture, zajedničke kulture zemlje Bosne i države Bosne i Hercegovine.[3]
Uspostavljena je godišnja nagrada “Slovo Makovo/Mak Dizdar” za najbolje poetsko delo na bosanskom, crnogorskom, hrvatskom ili srpskom jeziku za Grad Sarajevo.[5]
Nagrade i priznanja uredi
Mak Dizdar je dobitnik više značajnih priznanja i nagrada, od kojih su najvažnije:[6]
- Nagrada Udruženja književnika Bosne i Hercegovine (1961),
- Šestoaprilska nagrada grada Sarajeva (1964),
- Zmajeva nagrada Matice srpske (1967),
- Dvadesetsedmojulska nagrada Socijalističke Republike Bosne i Hercegovine (1967),
- Zlatni vijenac Struških večeri poezije (1969).
Dela uredi
- Vidovopoljska noć, Sarajevo 1936;
- Plivačica (poema), Sarajevo 1954;
- Povratak, Sarajevo 1958;
- Okrutnosti kruga, Sarajevo 1961;
- Koljena za Madonu, Sarajevo 1963;
- Kameni spavač, Sarajevo 1966, (prošireno izdanje Sarajevo 1971);
- Izabrana djela, Sarajevo 1981
Reference uredi
- ^ a b v Jugoslovenski književni leksikon (2. izd.). Novi Sad: Matica srpska. 1984. str. 153.
- ^ a b v „Mak Dizdar – dah univerzalnog u poeziji”. nova-akropola.com. Pristupljeno 24. 1. 2022.
- ^ a b „Mak Dizdar: Najveći bh. pjesnik 20. stoljeća”. radiosarajevo.ba. Pristupljeno 24. 1. 2022.
- ^ „Fondacija Mak Dizdar”. kultura.ba. Arhivirano iz originala 24. 01. 2022. g. Pristupljeno 24. 1. 2022.
- ^ „Nagrada “Slovo Makovo/Mak Dizdar” 0”. makdizdar.ba. Pristupljeno 24. 1. 2022.
- ^ „Biografija – Kratak pregled života i djela Maka Dizdara”. makdizdar.ba. Pristupljeno 24. 1. 2022.
