Matejski brod
Matejski brod je višeslojni arheološki lokalitet koji se nalazi na obali nekadašnjeg rečnog korita Malog Begeja u opštini Novi Bečej. Pripada kategoriji arheoloških spomenika od velikog značaja, upisan u centralni registar 1995. godine. Lokalitet se datuje u Vinčansko-pločnička fazu, odnosno na nalazištu se može pratiti kontinuirani razvoj naselja Starčevačke kulture preko ranovinčanske kulture do pozne protopotiske i potiske kulture. Prvo arheološko iskopavanje započelo je 1949. pod rukovodstvom Šandora Nađa, tadašnjeg upravnika Gradskog muzeja u Zrenjaninu i trajalo je do 1952. godine. Istraživanja su posle duže pauze nastavljena 1962. godine i trajala su do 1965. godine, pod rukovodstvom R. Radišića, kustosa Narodnog muzeja u Zrenjaninu.[1]
Naselje uredi
Na lokalitetu su otkriveni ostaci nadzemnih objekata, koji pripadaju neolitskom periodu. Kuće, koje su građene od masivnih greda, pravougaonog su oblika i imale su nekoliko prostorija sa podom i potpatosnicom i verovatno dvoslivni kriv. Podovi i zidovi su imali oplatu od ilovače. Otkriveni su ostaci vinčansko-pločničke keramike prema kojima je mlađi horizont datovan u razvijenu vinčansko-pločničku fazu.
Keramika je ornamentisana tipičnim ukrasima Potiske kulture. Od motiva javlja se meandar i urezani uglasti motiv. Na lokalitetu je otkriven i neolitski idol, figura koja sedi, sa posudom u ruci. Pretpostavlja se da predstavlja zemljoradničko božanstvo.
Najmoćniji deo kulturnog sloja na Matejskom brodu pripada potiskoj kulturi. Otkriveno je deset nadzemnih kuća. Kuće su činile grede i oblice oblepljene blatom. Debljina zidova iznosila je oko 30 centimetara. Iz perioda bronzanog doba pronađene su urne sa ostacima spaljenih pokojnika.[2]
Vidi još uredi
Spoljašnje veze uredi
- „Matejski brod — Spomenici kulture u Srbiji”. SANU.
- Snežana Marinković arheolog Narodni muzej Zrenjanin: Matejski brod Arhivirano na sajtu Wayback Machine (2. januar 2017), rubrika "Događaji" na sajtu Novog Bečeja. Pristupljeno 12. 12. 2016
- Arheološko nalazište "Matejski Brod"
 | Ovaj članak vezan za arheologiju je klica. Možete doprineti Vikipediji tako što ćete ga proširiti. |
- ^ Marinković, Snežana (2006). Matejski brod. Zrenjanin: Narodni muzej Zrenjanin. str. 5. ISBN 86-85961-09-2.
- ^ Marinković, Snežana (2006). Matejski brod. Zrenjanin: Narodni muzej Zrenjanin. str. 6. ISBN 86-85961-09-2.