Melanežani
Melanežani (nepravilno Melanezijci) je naziv koji se primarno koristi za melanežanske Austronežane, ali se može koristiti i kao zajednički naziv svih starosedelačkih naroda Melanezije (koji čine njeno većinsko stanovništvo), i tada ovaj naziv obuhvata Austronežane Melanezije i Papuance. Najveći broj stanovnika Melanezije govori nekim od papuanskih jezika, ili nekim od austronežanskih jezika, srednjo-istočno-malajsko-polinežanske grane. Prema starim klasifikacijama, jezici (austronežanskih) Melanežana su svrstvani u melanežansku granu austronežanskih jezika, dok su danas za razliku od polinežanskih i mikronežanskih jezika čija validnost je dokazana, oni grupisani u nekoliko (4-5) posebnih grana. Ostali jezici kojim govore Melanežani su uglavnom pidžini i kreolski jezici, poput tok pisina, jezika hiri motu, solomonskog i papuanskog malajskog. Uglavnom nastanjuju široki prostor od istočne Indonezije (ostrvo Nova Gvineja) na zapadu do ostrva Vanuatu i Fidži na istoku.[3] Od Polinežana i Mikronežana se razlikuju drugačijim rasnim tipom.
 Devojčice iz Vanuatua | |
| Ukupna populacija | |
|---|---|
| 12.000.000+[1][2] | |
| Regioni sa značajnom populacijom | |
 Indonezija | ? |
 Papua Nova Gvineja | ? |
 Australija | ? |
 Solomonska Ostrva | ? |
 Fidži | ? |
 Vanuatu | ? |
 Nova Kaledonija | ? |
| Jezici | |
| austronežanski jezici, papuanski jezici | |
| Religija | |
| pretežno hrišćanstvo (92,1%), sunitski islam | |
| Srodne etničke grupe | |
| Austronežani, Molučani, Papuanci | |
Istraživanje iz 2011. godine je pokazalo da su oko 92,1% Melanežana hrišćani.[4]
Poreklo i genetika uredi
Prvobitni stanovnici današnje Melanezije su verovatno bili preci današnjih Papuanaca. Migrirajući iz jugoistočne Azije, veruje se da su naselili ova ostrva, na istoku sve do najvećih ostrva Solomonskih Ostrva, uključujući Makiru i druga manja ostrva smeštena istočnije.[5]
Austronežani, koji su sa Tajvana migrirali na ova područja pre više od 3.000 godina, došli su u kontakt sa papuanskim domorocima, naročito duž severne obale ostrva Nova Gvineja, kao i na ostrvima severno i istočno od Nove Gvineje. Prema teorijama nekih naučnika sa kraja 20. veka, postojao je dugi period interakcije, čiji su rezultat mnoge kompleksne promene u genetici, jezicima i kulturama ovih naroda.[6] Prema Kajzeru, iz ove regije, veoma mala grupa ljudi (koja je govorila austronežanske jezike) je otišla dalje na istok, kako bi postali preci Polinežana.[7]
Učestalost plave kose u Melaneziji uredi
Plava kosa kod ljudi je retka pojava kod stanovništva izvan Evrope, srednje Azije i severne Afrike. Evoluirala je nezavisno u Melaneziji,[8] gde su Melanežani nekih ostrva (kao i neki starosedeoci Australije) jedni od grupa nekavkazoidnih naroda koji imaju plavu kosu. Zanimljivo je to što Melanežani imaju TYRP1 gen koji nije isti gen koji izaziva plavu kosu kod Evropljana.
Melanežani u Okeaniji uredi
Većinska melanežanska područja Okeanije uključuju delove Molučkih ostrva (Indonezija), Novu Gvineju, kao i susedna ostrva, Solomonska Ostrva, Vanuatu i Fidži. Nova Kaledonija je kroz istoriju imala većinsko melanežansko stanovništvo, dok se stanovništvo u proceni spustilo na 43% zbog moderne imigracije.[9] Najveća i najnaseljenija melanežanska država je Papua Nova Gvineja. Najveći grad te države je Port Morsbi, sa oko 365.000 stanovnika, većinsko stanovništvo čine Melanežani.[10] U Australiji, ukupna populacija ostrvljana Toresovog moreuza je oko 63.700 prema popisu iz 2011. godine.[11]
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ „Neo-Melanesian Papuan”. Joshua Project. Pristupljeno 25. 10. 2014.
- ^ „Vanuatu Melanesian”. Joshua Project. Pristupljeno 25. 10. 2014.
- ^ Dunn, Michael, Angela Terrill, Ger Reesink, Robert A. Foley, Stephen C. Levinson (2005). „Structural Phylogenetics and the Reconstruction of Ancient Language History”. Science. 309 (5743): 2072—2075. Bibcode:2005Sci...309.2072D. PMID 16179483. doi:10.1126/science.1114615.
- ^ Christianity in its Global Context, 1970–2020 Society, Religion, and Mission, Center for the Study of Global Christianity
- ^ Dunn, Michael, Angela Terrill, Ger Reesink, Robert A. Foley, Stephen C. Levinson (2005). „Structural Phylogenetics and the Reconstruction of Ancient Language History”. Science. 309 (5743): 2072—2075. Bibcode:2005Sci...309.2072D. PMID 16179483. doi:10.1126/science.1114615.
- ^ Spriggs, Matthew (1997). The Island Melanesians. Blackwell. ISBN 978-0-631-16727-3.
- ^ Kayser, Manfred, Silke Brauer, Gunter Weiss, Peter A. Underhill, Lutz Rower, Wulf Schiefenhövel and Mark Stoneking (2000). „The Melanesian Origin of Polynesian Y chromosomes”. Current Biology. 10 (20): 1237—1246. PMID 11069104. doi:10.1016/S0960-9822(00)00734-X.
- ^ Sindya N. Bhanoo (3. 5. 2012). „Another Genetic Quirk of the Solomon Islands: Blond Hair”. The New York Times. Pristupljeno 3. 5. 2012.
- ^ „Synthèse N°35 – Recensement de la population 2014” (pdf). Nouméa, Nouvelle Calédonie: Institut de la Statistique et des Études Économiques (ISEE). 26. 8. 2014. str. 3. Pristupljeno 15. 6. 2016.
- ^ „About PNG”. Canberra, Australia: High Commission of the Independent State of Papua New Guinea. Arhivirano iz originala 09. 08. 2016. g. Pristupljeno 15. 6. 2016.
- ^ „Estimates of Aboriginal and Torres Strait Islander Australians, June 2011”. Australian Bureau of Statistics. Belconnen, ACT. 30. 8. 2014. Pristupljeno 15. 6. 2016.