Metodije Solunski
Sveti Metodije (grč. Μεθόδιος, stsl. Меѳодии; 826 — 6. april 885) bio je vizantijski monah i misionar koji je sa svojim bratom Ćirilom doneo pismenost i hrišćanstvo Slovenima i bio prvi slovenski arhiepiskop. Pratio je svog brata na njegovoj misiji među Hazarima, tokom koje su na Krimu kod Hersona našli mošti pape Klimenta I (88/92—98/101), kao i jevanđelje i psaltir pisane ruskim slovima na gotskom jeziku.[1] Tokom svoje misije među Slovenima u Velikomoravskoj kneževini kneza Rastislava (842—870), braća su se našla na udaru germanskog sveštenstva koje je na tom prostoru širilo hrišćanstvo na latinskom jeziku, zbog čega su oko 867. godine bili primorani da odu u Rim i traže dozvolu za svoj rad od pape. Na tom putu su se zaustavili u Panonskoj kneževini kneza Kocelja (861—872), započevši svoju misiju i na tim prostoru.
| Metodije Solunski | |
|---|---|
 Statua svetog Metodija na Stubu svetog trojstva u Olomucu | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 826. |
| Mesto rođenja | Solun, Vizantijsko carstvo |
| Datum smrti | 6. april 885. (69/70 god.) |
| Mesto smrti | Velehrad, Velikomoravska kneževina |
| Svetovni podaci | |
| Poštuje se u | pravoslavlju i katolicizmu |
| Praznik | 11. maj 14. februar |
Tokom boravka u Rimu, papa Hadrijan II (867—872) dao im je dozvolu da nastave bogosluženje na staroslovenskom jeziku i sam održao službu na njemu u bazilici Svetog Petra. Ćirilo se u Rimu zamonašio i umro, dok je Metodije rukopoložen za moravskopanonskog arhiepiskopa. Za razliku od brata, Metodije se bavio i živopisom.[2] On se 870. godine vratio u Panoniju i nastavio svoje delovanje, ali mu je usled promene na prestolu Velikomoravskoj kneževini kojom je zavladao Svatopluk I (870—894) praktično nije bilo omogućen nastavak misije na tom prostoru, pošto je Svatopluk zbacio Rastislava uz pomoć Ludviga Nemačkog (843—876) i germanskog sveštenstva. Kada se i pored takvog stanja Metodije vratio u Moravsku, germanske crkvene vođe su ga na jednom saboru optužile za jeres i držale zatvorenog u Regenzburgu od 870. do 873. godine kada je pušten na insistiranje pape Jovana VIII (872—882). On posle toga napušta Moravsku i odlazi u Panoniju, da bi se posle toga ponovo uputio u Rim da opravda svoje delovanje, što mu je i uspelo i papa 880. godine ponovo odobrava slovensko bogosluženje. Dve godine kasnije odlazi u Carigrad, posle čega se vraća u svoju arhiepiskopiju u kojoj umire 885. godine, najverovatnije 6. aprila. Po drugom, slovačkom navodu Metodije je umro 881. godine (od tada se više ne pominje!) u Rimu, gde je bio sahranjen u hramu Sv. Klimente.[2] Posle njegove smrti germansko sveštenstvo uz Svatoplukovu pomoć i podršku pape Stefana V (885—891) uništava slovensko bogosluženje zarobljavanjem, mučenjem i proterivanjem njegovih i Ćirilovih učenika, ali jedan deo njih spas nalazi na Balkanskom poluostrvu i tu nastavljaju svoj rad. Najistaknutiji među njima bili su Kliment i Naum, kao i Gorazd koga je Metodije odredio za svog naslednika, ali su ga germanski sveštenici ubili.
Zajedno sa bratom Ćirilom je 1980. godine proglašen svecem-zaštitnikom Evrope, a po njemu je nazvan oko 1.180 m nmv. visok planinski vrh na ostrvu Livingston, koje se nalazi u arhipelagu Južnih Šetlandskih ostrva na Antarktiku. Kanonizovale su ga obe hrišćanske crkve, a praznuje se 14. februara.
Po katoličkim izvorima Metodije je bio arhiepiskop u Sirmijumu.[3][4]
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ Svetozar Nikolić, Staroslovenski jezik I, Trebnik, Beograd, 2002.
- ^ a b "Serbskij narodnij list", Budim 1835. godine
- ^ Povijest biskupije. Arhivirano iz originala 11. 04. 2018. g. Pristupljeno 06. 05. 2018.
- ^ Ćiril i Metod, sv.
Literatura uredi
- Svetozar Nikolić, Staroslovenski jezik I, Trebnik, Beograd, 2002.
- Đorđe Trifunović, Ćirilo i Metodije, SKZ, Beograd, 1964.
- Petar Đorđić, Staroslovenski jezik, Novi Sad, 1985.
- Vlasto, Alexis P. (1970). The Entry of the Slavs into Christendom: An Introduction to the Medieval History of the Slavs. Cambridge: Cambridge University Press.
- Komatina, Predrag (2014). Crkvena politika Vizantije od kraja ikonoborstva do smrti cara Vasilija I. Beograd: Vizantološki institut SANU.
