Mehmed Trbonja
Mehmed Meha Trbonja (Mostar, 10. novembar 1915 — Mostar, 4. februar 2001) bio je učesnik Narodnooslobodilačke borbe, društveno-politički radnik SR Bosne i Hercegovine i narodni heroj Jugoslavije.
| mehmed trbonja | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Mehmed Trbonja | |||||||
| Lični podaci | |||||||
| Datum rođenja | 10. novembar 1915. | ||||||
| Mesto rođenja | Mostar, Austrougarska | ||||||
| Datum smrti | 4. februar 2001. (85 god.) | ||||||
| Mesto smrti | Mostar, Bosna i Hercegovina | ||||||
| Delovanje | |||||||
| Član KPJ od | avgusta 1943. | ||||||
| Učešće u ratovima | Narodnooslobodilačka borba | ||||||
| Heroj | |||||||
| Narodni heroj od | 24. jula 1953. | ||||||
| Odlikovanja |
| ||||||
Biografija uredi
Rođen je 10. novembra 1915. godine u Mostaru. Poticao je iz službeničke porodice. Nakon završene osnovne škole pošao je na učenje obućarskog zanata. Kao mladi radnik, pristupio je revolucionarnom radničkom pokretu i učestvovao je u mnogim njegovim akcijama.[1]
Bio je veliki ljubitelj fudbala i aktivno je igrao u FK „Velež”, gde je jedno vreme i bio kapiten prvog tima.[2]
Odmah nakon okupacije Jugoslavije, aprila 1941. godine Meho se uključio u Narodnooslobodilački pokret (NOP) i aktivno učestvuje u prikupljanju oružja, rasturanju propagandnog materijala i drugo. Dva puta je bio hapšen od strane ustaša, ali je uspevao da pobegne. Prilikom prvog hapšenja, u toku sprovođenja u zatvor s grupom drugova je oborio policajca i pobegao. Posle toga, sklonio se u Sarajevo, ali je i tu ubrzo bio uhapšen i sproveden u Mostar, gde je sa železničke stanice pobegao policajcu koji ga je sprovodio. Nakon ovog bekstva, učestvovao je u iznošenju oružja i municije iz italijanskog logora.[1]
Septembra 1941. godine stupio je u tada formirani Mostarski partizanski bataljon. Ubrzo se istakao kao jedan od najhrabrijih boraca ovog bataljona. Kada je krajem 1941. godine, bataljon ostao bez municije, Štab bataljona je Mehmeda i još četvoricu boraca uputio ilegalno u okupirani Mostar, odakle su sa još dvojicom članova KPJ iz italijanskog magacina izvukli nekoliko sanduka sa municijom i deset pušaka. Potom su ukradenim nemačkim kamionom uspeli da ovo naoružanje i municiju iznesu iz grada.[1]
Početkom 1942. godine Mehmed je s grupom od 10 partizana, izveo još jedan podvig — zaustavio je putnički voz u Prenju, razoružao žandarme iz pratnje i nemačke vojnike koji su se zatekli u vozu.[1]
Juna 1942. godine kada je Mostarski bataljon vodio je teške borbe s nadmoćnijim ustaškim i četničkim snagama, Mehmed je dobio zadatak da se sa još trojicom partizana prebaci na desnu obalu Neretve i razoruža ustašku stražu na mostu u Ostrošcu. Ovaj zadatak je uspešno izvršio i time omogućio bataljonu da pređe preko Neretve. U sastavu Udarne desetine tokom 1942. godine je učestvovao u uspešnom napadu na zatvor u Konjicu i oslobađanju zarobljenih boraca Mostarskog bataljona, koji su tamo bili zatvoreni.[1]
Avgusta 1942. godine Mostarski bataljon je stupio u sastav tada formirane Desete hercegovačke udarne brigade, a ova brigada je novembra iste godina stupila u sastav Treće udarne divizije. U vreme Četvrte neprijateljske ofanzive, marta 1943. godine Treća udarna divizija je od Vrhovnog štaba NOV i POJ dobila naređenje da zauzme utvrđeni italijanski garnizon u Prozoru i na taj način omogući prebacivanje velike kolone ranjenika prema Hercegovini. Mostarski bataljon je tokom borbe za Prozor, dobio je zadatak da se probije u grad, od kojeg ga je odvajalo nekoliko redova bodljikave žice i gusta minska polja, i da uništi komandu italijanskog puka. U toku ove borbe Meha je jurišao u prvim redovima i bio teško ranjen.[1]
Nakon ozdravljenja, Meha se vratio u svoju brigadu i bio postavljen za komandira čete u Desetoj hercegovačkoj udarnoj brigadi. Istakao se i u borbama tokom bitke na Sutjesci. Posle ovih borbi i uspešnog probijanja iz neprijateljskog obruča, prebacio se u Mostar, na ponovno lečenje. Avgusta 1943. godine bio je primljen u članstvo Komunističke partije Jugoslavije (KPJ). Posle ponovnog formiranja Mostarskog partizanskog odreda, Meho se našao u ovoj jedinici i u sa njom ratovao sve do aprila 1944. godine.[1]
Nakon oslobođenja Jugoslavije, radio je u kao službenik u Državnom sekreterijatu za unutrašnje poslove Narodne Republike Bosne i Hercegovine. Takođe je bio aktivan kao društveni radnik u Fudbalskom klubu „Velež”.[1]
Umro je 4. februara 2001. godine u Mostaru.[3]
Nosilac je Partizanske spomenice 1941. i drugih jugoslovenskih odlikovanja, među kojima su — Orden zasluga za narod sa srebrnim zracima, Orden bratstva i jedinstva sa srebrnim vencem i Orden za hrabrost.[4] Ordenom narodnog heroja odlikovan je 24. jula 1953. godine.[1][5]
Reference uredi
- ^ a b v g d đ e ž z Narodni heroji Jugoslavije (tom drugi) 1982, str. 290.
- ^ FK “Velež“: Meha i ostali
- ^ Serdarević, Š. (8. 2. 2001). „In memoriam: Narodni heroj Mehmed Trbonja”. Oslobođenje.
- ^ Ko je ko u Jugoslaviji 1957, str. 735.
- ^ Vojna enciklopedija (tom peti) 1973.
Literatura uredi
- Ko je ko u Jugoslaviji. Beograd: Sedma sila. 1957.
- Vojna enciklopedija tom V. Beograd. 1973.
- Narodni heroji Jugoslavije tom II. Beograd: Narodna knjiga. 1982.
