Miloš Hadžić
Miloš Hadžić (Orah, srez Šavnik, Crna Gora, 14. juli 1921 - Novi Sad, 9. januar 1989), kulturni i politički radnik, upravnik Srpskog narodnog pozorišta u periodu od 1958. do 1979. godine i taj period se smatra „zlatnim dobom SNP-a“.
| Miloš Hadžić | |
|---|---|
 kulturni i politički radnik i upravnik Srpskog narodnog pozorišta (1958—1979) | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 14. jul 1921. |
| Mesto rođenja | Orah kod Šavnika,  Kraljevina SHS |
| Datum smrti | 9. januar 1989. (67 god.) |
| Mesto smrti | Novi Sad,  SFR Jugoslavija |
Biografija uredi
Neposredno po rođenju, zajedno sa ocem Stevanom i majkom Jovanom, rođ. Đuk, seli se iz Crne Gore u Vojku, gde se porodica trajno nastanjuje.
Supruga mu je bila glumica SNP-a Jelica Bjeli. Hadžić je umro 1989. godine u Novom Sadu i sahranjen je na novosadskom Gradskom groblju.
Obrazovanje uredi
- 1932. završava osnovnu školu u Vojki;
- 1940. završava gimnaziju u Zemunu;
- 1941. završava peti razred učiteljske škole u Beogradu i
- 1955. je apsolvirao jugoslovensku književnost i srpsko-hrvatski jezik na Filozofskom fakultetu u Beogradu.[1]
Ratno doba uredi
Tokom Drugog svetskog rata, od 1941. učestvuje u NOP-u. Bio je sekretar partijske ćelije u Vojki, ilegalac u Beogradu, partizanski učitelj i sekretar Srpskog komiteta KPJ za Sremske Karlovce.
Kulturni radnik uredi
- 1947—1948. bio je glavni urednik Slobodne Vojvodine;
- 1948-1949. bio je sekretar Saveza kulturno-prosvetnih društava AP Vojvodine;
- 1950. bio je poverenik za kulturu GNOO za Vojvodinu.
- 1953—1955. bio je sekretar Matice srpske i član Pravopisne komisije Novosadskog dogovora o jeziku (1954);
- Bio je jedan od utemeljivača Sterijinog pozorja (1956) i dugogodišnji član njegovih upravnih organa;
- 1953-1957. bio je pokrajinski sekretar za obrazovanje, nauku i kulturu u Izvršnom veću Vojvodine;
- 1957-1958. bio je direktor Radio Beograda;
- 1958-1979. bio je upravnik Srpskog narodnog pozorišta u Novom Sadu;
- 1979-1983. je radio kao savetnik predsednika skupštine SAPV i bio je član pokrajinskog komiteta KPJ.
Srpsko narodno pozorište uredi
Miloš Hadžić je posle Antonija Hadžića, svog dalekog prethodnika i prezimenjaka, bio upravnik SNP-a sa najdužim stažom (21 godinu).[2]
U potpunosti je bio posvećen Pozorištu i svojom bogato razvijenom opštom kulturom kao i urođenim instinktom za umetnost, svojim dubokim poznavanjem scenskog stvaralačkog postupka i verovanjem u trajnu efikasnost kvalitetnog pozorišnog dela na svest i život publike, doprinosio je održavanju visokog nivoa teatarske prakse u matičnoj kući, ali i šire.
Repertoar uredi
Repertoarska politika Miloša Hadžića bazirala se na najkvalitetnijim pozorišnim domaćim i stranim delima te je Srpsko narodno pozorište dovela do procvata[3], odnosno, postavila ga u prvi red pozorišnih kuća u zemlji, ne samo po starini i tradiciji, već upravo i po kvalitetu sadržaja koje je iznedrilo iz sebe.
O toj repertoarskoj politici svedoči i Dara Čalenić koja je u to vreme bila mlada glumica:
Igrao se vrhunski domaći i strani repertoar, tako da smo mi mladi glumci učili na pravim tekstovima. Igrao se Sterija Popović, Ivo Vojnović, Radoje Domanović, Branislav Nušić, Đorđe Lebović i drugi, a od stranih Šekspir, Šiler, Dostojevski, Lorka i Sartr.[4]
Što se tiče Drame, koja je bila tematski uža oblast Miloša Hadžića, zalagao se da se da se na repertoar redovno uvode nova, tj. prva izvođenja domaćih savremenih dramskih pisaca, pa čak i po cenu povremenih teatarskih brodoloma. Na taj način je Pozorište počelo da se probija novim putem, što je bilo prihvaćeno i u Pozorištu, ali i u javnosti. Ovakvom orijentacijom uobličavala se u SNP-u i suštinska programsko-repertoarska koncepcija budućeg Sterijinog pozorja.[5]
Traganjem za autentičnim vrednostima naše literature došlo se do toga da se na sceni SNP-a prikazuju predstave: Stradija Radoja Domanovića, Pesma Oskara Daviča, Izbiračica Koste Trifkovića, Pera Segedinac Laze Kostića, Kristifor Kolumbo Miroslava Krleže, Haleluja Đorđa Lebovića, Viktorija Đorđa Lebovića, Familija Sofronija A. Kirića Jakova Ignjatovića, Traktat o sluškinjama Bogdana Čiplića, Selo Sakule, a u Banatu Zorana Petrovića, Nagraždenije i nakazanije Joakima Vujića, Laža i paralaža, Kir Janja i Pokondirena tikva Jovana Sterije Popovića idt.
Visoki standardi uredi
Pred pozorišne stvaraoce je Miloš Hadžić postavljao visoke zahteve, ali ih je i podsticao u naporima za postizanjem velikih rezultata. Bio je strog, principijelan i pouzdan ocenjivač radnih i umetničkih dometa, gradio je i izgradio kriterijume vrednovanja koji su prelazili okrilje matične kuće i postajali deo mnjenja i delanja mnogih poslenika teatra. [2]
Često se, a naročito u trenucima kada bi buduća predstava počela da „tone ” na generalnim probama, aktivno mešao u rad reditelja. Istančanog uha za svaki pogrešan akcenat odaslat sa scene, razvijenog osećaja za (ne)iskrenost u interpretiranju uloge, bespogovorno je insistirao na unutrašnjoj osnovi kao pokriću izrečenog, na istini, iskrenosti i neposrednosti izgovorenog. Beskompromisno je kritikaovao kada je bilo potrebno, i mirno pratio rad zaposlenih kada je bilo sve u redu.[5]
Za vreme mandata Miloša Hadžića na mestu upravnika SNP-a, Drama SNP se svrstala po broju učešća i osvojenih nagrada na Sterijinom pozorju, među najuspešnije jugoslovenske dramske ansamble. U tom periodu je čak osamnaest predstava učestvovalo na Jugoslovenskim pozorišnim igrama, osvojivši čak dvadeset i jednu Sterijinu nagradu. Pravim potezima i dobrim inicijativama Miloša Hadžića, glas o kvalitetnom radu i nastupu Srpskog narodnog pozorišta daleko se čuo. Gostovanja SNP-a protezala su se od najskrivenijih mesta u Vojvodini do velikih pozorišnih centara širom Evrope pa i dalje (Sovjetskog Saveza, Poljske, Mađarske, Čehoslovačke, Rumunije, Holandije, Bugarske, Luksemburga, Belgije, Egipta), a dobro osmišljenim repertoarom su dostojno prezentovali jugoslovensku scensko-muzičku umetnost.[2]
Nagrade i priznanja uredi
- Orden za hrabrost, Orden rada II i I reda, Orden bratstva i jedinstva II reda, Orden zasluga za narod III reda;
- Oktobarska nagrada Grada Novog Sada;
- Zlatna medalja „Jovan Đorđević“;
- Nagrada „Partizanski učitelj“;
- Povelja sa Sterijinom zlatnom medaljom i Sterijinom značkom i specijalne Sterijine nagrade za naročite zasluge na unapređenju jugoslovenske pozorišne umetnosti i kulture;
- Na predlog lingviste Mihaila Stevanovića, marta 1983. proglašen je za počasnog člana Matice srpske (uz akademike Pavla Simića, Mladena Leskovca, Vladimira Kapora i Boška Petrovića).
- Prolaz između Njegoševe ulice i Uspenske crkve u Novom Sadu, gde se nalazi i službeni ulaz SNP-a, od 27. marta 1993, nosi ime Prolaz Miloša Hadžića. [6]
- Srpsko narodno pozorište je 1999. izdalo monografiju Miloš Hadžić
- Povodom 150. godišnjice SNP-a, na Dan SNP-a 28. marta 2012, u prvom foajeu u prizemlju otkrivena je njegova bista (rad vajara Stevana Filipovića).
Reference uredi
- ^ Enciklopedija Novog Sada. Popov, Dušan., Bašić, Đorđe., Popov, Dušan., Bašić, Đorđe. Novi Sad: Novosadski klub "Dobra vest". 1993—2010. ISBN 9788676392728. OCLC 33983881.
- ^ a b v „HADžIĆ Miloš | Enciklopedija Srpskog narodnog pozorišta” (na jeziku: engleski). Pristupljeno 9. 7. 2019.
- ^ TATIĆ, Marina. Rediteljski i festivalski debi Jovana Putnika, u Sećanje na staru kuću, prikazi iz časopisa "Pozorište" Srpskog narodnog pozorišta u Novom Sadu, 1969-1977. godine, Marina Tatić-Lozjanin, Novi Sad : Srpsko narodno pozorište, 2018, str.68
- ^ TATIĆ, Marina. Novosadska disciplina u Sećanje na staru kuću, prikazi iz časopisa "Pozorište" Srpskog narodnog pozorišta u Novom Sadu, 1969-1977. godine, Marina Tatić-Lozjanin, Novi Sad : Srpsko narodno pozorište, 2018, str. 97.
- ^ a b Srpskom narodnom pozorištu, 1861-1986. Dotlić, Luka., Srpsko narodno pozorište. Novi Sad: Srpsko narodno pozorište. 1986. ISBN 9788680951010. OCLC 26674479.
- ^ VASILIĆ, Vera. Miloš Hadžić, majstor duha i jezika, u Pozorište, list Srpskog narodnog pozorišta. april 2015, str. 26. YU ISSN 0352-907 X Mi govorimo telom