Mitropolit beogradski Dionisije
Dionisije (Dionisije Popović, Kožani 1750 — Budim, 28. januar 1828) je bio episkop Srpske pravoslavne crkve, na prestolu vladika beogradskih i budimskih.
| Dionisije Popović | |
|---|---|
| Lični podaci | |
| Mesto rođenja | Kožani, Otomansko carstvo |
| Datum smrti | 28. januar 1828. (77/78 god.) |
| Mesto smrti | Budim, Habzburško carstvo |
Život uredi
Mitropolit Dionisije I (Papazoglu, koji se prezivao i Papadopulos ili Popović), Grk po rođenju, rođen je 1750. godine u Kožanima,[1] blizu Soluna. Otac mu je bio pravoslavni sveštenik u tom mestu. Smatra se da je završio neku od visokih teoloških škola Vaseljenske patrijaršije.
Bio je prvo mirski sveštenik, koji se nakon ženine smrti kao još prilično mlad opredelio za monaški čin. Podvizavao se i postriženik je nekog od svetogorskih manastira. Zahvaljujući svojoj učenosti jedno vreme je bio domaći učitelj dece vlaškog kneza u Bukureštu. Zahvalni knez ga je preporučio Patrijaršiji da bude zavladičen. Iako je ubrzo rukopoložen nije više godina dobio svoju eparhiju već je bio propovednik Vaseljenske patrijaršije.
Na katedri beogradskih arhijereja je nasledio mitropolita Jeremiju 1784.[2] ili 1785.[3] godine. Bio je to jedan od najperspektivnijih arhijereja sa zanimljivim dotadašnjim monaškim putem, koji je postao mitropolit sa 34 godine života. Naučio je živeći među Srbima dobro srpski jezik. Za njegovo vreme obnovi se hram Svetoga oca Nikolaja u manastiru Jošanici 23. aprila 1786. Sledeće godine je rukopoložio monaha Gerasima, sabrata manastira Voljavče.
Pre predaje Beograda Turcima, mitropolit Dionisije, kao pristalica Austrije, izbegao je sa Nemcima u Austriju. Smatran je za austrijskog agenta u Srbiji, u Beogradu. On je tokom liturgije u beogradskoj sabornoj crkvi održanoj 17. avgusta 1791. godine u svojoj propovedi sa amvona "proklinjao narod", nagovarajući ga da beži u Austriju.[4] Kada je prebegao u Austriju, austrijski car mu je dao 6000 f. za izdržavanje dok ne dobije eparhiju. Po potvrđenju 3. januara 1791. godine dobio je od cara i plemstvo.
Mitropolit Stefan (Stratimirović) primio je izbeglog Dionisija u klir Karlovačke mitropolije, postavivši ga 1791. godine za dijecezana Budimske eparhije. Dionizije se pismeno odrekao svih titula i znakova mitropolijskih koje do tada imao. Bio je vladika budimski 1791-1828. godine. Prvi je napustio Sentandreju i premestio episkopsku stolicu u Budim. Kupio je 1792. godine jednu zgradu u Srpskoj varoši Tabanu,[5] u kojoj je uredio svoj vladičanski dvor sa pridvornom kapelom. Držao je na svom dvoru privatnu "Klerikalnu školu" u kojoj su se spremali sveštenički kandidati. U dvoru se bavio učitelj Luka Milanović iz Vinkovaca, koji za mesečnu platu (od 10 f) prevodio knjige i rukopise. Bavio se dakle prevođenjem bogoslovskih knjiga na srpski jezik, i najzaslužniji je za opremanje eparhijske biblioteke. Poručio je dragocene bakroreze i bavio se uređenjem budimske Saborne crkve.
Umro je 28. januara 1828. godine u Budimu, i sahranjen u Sabornoj sentandrejskoj crkvi. Po drugom izvoru, sahranjen je u podu Budimske saborne crkve.[6]
Reference uredi
Izvori uredi
- Vuković, Sava (1996). Srpski jerarsi od devetog do dvadesetog veka. Beograd: Evro.
- Radosavljević, Nedeljko V. (2007a). Pravoslavna crkva u Beogradskom pašaluku 1766—1831: Uprava Vaseljenske patrijaršije. Beograd: Istorijski institut SANU.
- Radosavljević, Nedeljko V. (2007b). „Beogradski mitropoliti od 1739. do 1804. godine” (PDF). Istorijski časopis. 55: 219—234.
