Mihajlo Soboljevski
Mihajlo Soboljevski — Mićo komesar (polj. Michał Sobolewski; Dombrava, Bosanski Novi, 15. jul 1923 — Beograd, 1. jun 2015) učesnik Narodnooslobodilačke borbe i potpukovnik JNA.
| mihajlo soboljevski | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Mihajlo J. Soboljevski | |||||||||
| Lični podaci | |||||||||
| Datum rođenja | 15. jul 1923. | ||||||||
| Mesto rođenja | Dombrava, Bosanski Novi, Kraljevina SHS | ||||||||
| Datum smrti | 1. jun 2015. (91 god.) | ||||||||
| Mesto smrti | Beograd, Srbija | ||||||||
| Profesija | vojno lice | ||||||||
| Delovanje | |||||||||
| Član KPJ od | jula 1944. | ||||||||
| Učešće u ratovima | Narodnooslobodilačka borba | ||||||||
| Služba | NOV i PO Jugoslavije Jugoslovenska narodna armija 1942 — 1968. | ||||||||
| Čin | potpukovnik | ||||||||
| U toku NOB | Politički komesar čete Druge dalmatinske brigade | ||||||||
| Odlikovanja |
| ||||||||
Biografija uredi
Rođen je 15. jula 1923. godine u nekadašnjem poljskom naselju Dombrava, u Bosanskom Novom (danas Novi Grad), od oca Johana i majke Ane Pavlovski, u siromašnoj seljačkoj porodici poljskih imigranata. Bio je deseto dete u porodici, sa 3 brata i 6 sestara, a u knjigu rođenih upisan je pod imenom Mihovil Sobolewski.
Osnovnu školu završio je u rodnom selu. Godine 1936, seli se u selo Dragovci. Početkom četrdesetih godina prošlog veka, odlazi da radi u rudniku u selu Banovići, kraj Tuzle.
Narodnooslobodilačka borba uredi
Dana 26. novembra 1942. dobrovoljno odlučuje da pristupi Narodnooslobodilačkoj vojsci, tačnije Drugoj četi Trećeg bataljona koja pripada Drugoj dalmatinskoj proleterskoj udarnoj brigadi. U borbama kod Priboja, 1943. godine, ranjen je u nogu i ruku, prilikom opkoljavanja ustaša, Nemaca i četnika. Usled posledica ranjavanja, pada sa konja u zamrznutu reku, iz koje su ga na sreću izvukli njegovi saborci.
Verovatno pre nego što je bio ranjen, u zimu 1943. godine u Novoj Varoši, Mihajlo Soboljevski i narodni heroj Stevo J. Opačić su izveli smelu akciju, Mihajlo je opazio grupu nemačkih i četničkih vojnika. Stevo J. Opačić naređuje Mihajlu da se sagne kako bi na njegovo rame stavio puškomitraljezac, Stevo zatim puca na neprijateljske vojnike. Rezultat, značajni gubici za nemce i četnike kao i dobar broj njihovih vojnika koji je izbačen iz stroja. Za smelu akciju, Mihajlo J. Soboljevski i njegov ratni drug, narodni heroj Stevo J. Opačić, su bili pohvaljeni od strane svojih nadređenih. Opačić je često pričao o ovoj smeloj akciji i hrabrosti tada dva vojnika Narodnooslobodilačke vojske i partizanskih odreda Jugoslavije među ratnim drugovima.
U jeku šeste neprijateljske ofanzive, nemačke operacije Kugelblic, Mihajlo je teško ranjen u glavu, prilikom čuvanja mosta na reci Uvac, gde su se nalazila četiri pripadnika NOVJ, među kojima je bio i narodni heroj Stevo J. Opačić. Iznenada, usled dejstava nemačkih tenkova, počinje granatiranje mosta, kao i kuće gde su oslobodioci bili smešteni. U tom trenutku Mihajlo Soboljevski i jedan od njegovih saboraca su teško ranjeni, a Mihajla je pogodio geler u glavu, kod desnog uveta i u ruku. Uz gubitak velike količine krvi i teškom mukom počinju da se povlače puzeći po snegu, praćeni zvucima nemačke artiljerije. Kada su mislili da će ih snaga izdati i da neće preživeti, u pomoć im je pritekao narodni heroj Stevo Opačić koji im je spasao život. Mihajlo je u bolnici proveo nekoliko dugih meseci, boreći se za život. Prilikom ponovnog uključivanja u ratne operacije, zbog svog požrtvovanja i zalaganja u teškim borbama protiv okupatorskih snaga, postao je nosilac nekoliko medalja, među kojima su Medalja za hrabrost i Medalja zasluga za narod.
1944. godine Mihajlo postaje vojni delagat u Zaštitnom vodu bolnice Druge proleterske brigade a nedugo zatim i pomoćnik komandira Treće čete Trećeg bataljona Druge proleterske brigade, da bi se potom ponovo vratio u Drugu dalmatinsku proletersku brigadu.
Učestvovao je u operacijama oslobođenja Crne Gore, u Mostarkoj operaciji 1945. godine, zatim u operacijama Četvrte armije JA učestvuje u oslobođenju Karlobaga, Raba, Cresa, Lošinja i Istre. Borbeni put završava učešćem u oslobođenju Trsta, kao politički komesar čete sa činom potporučnika, a novembra 1945. godine postaje obaveštajni oficir 23. srpske brigade.
Posleratni period uredi
Posle rata dao je pismenu izjavu za povratak kući, ali na nagovor viših oficira, odlučuje da ostane u JNA. Završio je Pešadijsku oficirsku školu JNA u Sarajevu, Šifrantsku školu JNA i Političku školu pri JNA. Veći deo vojne službe proveo je u Kontraobaveštajnoj službi (KOS JNA), gde je ujedno i bio načelnik Personalnog 17. i 29. samostalnog puka, kao i komandant Vojnog područja Slavonske Požege i grada Tuzle.
Pored Mihajla, i njegova sestra je bila učesnica Narodnooslobodilačke borbe koja je umrla 1945. godine. Stric je poznatom jugoslovenskom istoričaru poljskog porekla, dr. sc. Mihaelu Sobolevskom.
Umro je 1. juna 2015. godine nakon kraće i teže bolesti, u 92. godini na Vojnomedicinskoj akademiji (VMA) u Beogradu. Kremiran je na Novom groblju u Beogradu, a sahranjen u porodičnoj grobnici na Zemunskom groblju.
Odlikovanja uredi
Mihajlo J. Soboljevski je nosilac nekih od sledećih jugoslovenskih odlikovanja:
- Orden za hrabrost (dvaput)
- Orden za vojne zasluge sa zlatnim mačevima,
- Orden za vojne zasluge sa srebrnim mačevima,
- Orden zasluga za narod sa srebrnom zvezdom,
- Orden narodne armije sa srebrnom zvezdom,
- Orden rada sa srebrnim vencem,
- Medalja za hrabrost, kao i većeg broja drugih medalja i priznanja.
Reference uredi
SLUŽBENI LIST Broj 41 21. maj 1946 — Strana 443, odlikovan Ordenom za hrabrost.
SLUŽBENI LIST Broj 15 21. februar 1948 — Strana 182, u činu potporučnika odlikovan Ordenom za hrabrost, naredbom Štaba Treće armije JA.
Kao potpukovnik, odlikovan Ordenom za vojne zasluge sa zlatnim mačevima, Ukazom 172 od 22. decembra 1967. godine, Vrhovnog komandanta Oružanih snaga SFRJ, maršala Josipa Broza Tita.
