Mijelografija

Mijelografija (MGT) (engl. Myelography) je invazivna radiološka metoda snimanja spinalnog kanala kičme i kičmene moždine nakon ubrizgava injekcije neprozirnog (kontrastnog) sredstva ili vazduha u subarahnoidalni prostor slabinskog dela kičme kako bi se on pomešao sa moždanom tečnošću (likvorom) i učinio taj prostor „vidljivim“ (u vidu „obojenih polja“) nakon prosvetljavanja rendgen zracima.

Mijelografija (radiološka procedura)
Klasifikacija i spoljašnji resursi
MKB-9-CM	87.21
MeSH	D009192

Nakon primene kontrastnog materijala dobija se rendgen slika na kojoj se može proučavati kontura prostora ispunjenog likvorom (intraduralni prostor). Taj prostor kao i produžeci korena živaca koji izlaze iz kičmene moždine, mogu se videti nakon snimanja u različitim projekcijama. Sa promenom položaja bolesnika, kontrastno sredstvo se meša sa likvorom ili se zajedno sa njim pomera od prostora do prostora, što omogućava pregled različitih struktura (na različitim visinama) i istovremeno uočiti promenjen izgled prostora koji okružuju ovojnice kičmene moždine, promene u kičmenom kanalu i prisustvo struktura koje izazvaju pritisak na kičmenu moždinu ili živce (kao što su hernijacija diska, tumori ili osteofiti kičme). Mijelografija daje još bolje rezultate i kvalitetniji prikaz oštećenja, ako se kombinuje sa magnetnom rezonantnom tomografijom (MRT) (tada nosi naziv kompjuterizovana magnetna rezonantna mijelografija).

Indikacije

Mijelografija je pomoćna metoda za dijagnozu oboljenja kao što su:

• Hernijacija međupršljenskih diskova (diskus hernija)
• Tumora kičmene moždine i kičmenog stuba
• Povreda kičme,
• Proširenja krvne sudova
• Druge anomalije, a posebno one koje prati kompresija kičmene moždine.
• Za procenu poremećaja u kičmenoj moždine pre operativnih zahvata na njoj.
• Za otkrivanje i lokalizaciju povrede korena nerava i kičmene moždine.
• Za otkrivanje i lokalizaciju tumora u donjem delu mozga.

Kompjuterizovana (CT) mijelografija je izuzetno korisna metoda za pacijente kod kojih se ne može obaviti snimanje magnetnom rezonantnom tomografijom (MRT) (npr. kod pacijenata sa pejsmejkerom ili kohlearnim implantatima), ili za one kod kojih (MRT pruža ograničene informacije (npr. kod pacijenata sa ugrađenim velikim metalnim pomagalima u kičmeni stub).

Postupak snimanja

Kontrast (rendgenološka boja) ubrizgava se specijalnom iglom u cerebrospinalnu tečnosti (koja okružuje mozak i kičmenu moždinu) koja se prati i snima uz pomoć fluoroskopa, vrsta pokretnog rendgena.

Priprema

• Osam sati pre snimanja pacijentu se ograničava unos jela ili piće.
• Pre snimanja pacijent svlači odeću i oblači specijalnu bolničku spavaćicu.
• Snimanje obavlja neuroradiolog i to ambulantno.

Tehnika izvođenja

• Prvo se bolesniku da lokalna anestezija na mestu gde se vrši ubod spinalnom iglom kojom se injektira kontrastno sredstva.
• Pre ubrizgavanja kontrasta radi se klasična lumbalna punkcija
• Dugačka specijalna igla se ubacuje u spinalni kanal, uz pomoć slike na monitoru radioskopskog aparata, i pažljivo se uvodi u subarahnoidalni prostor između slojeva membrana koje okružuju kičmenu moždinu.
• Kada je igla na pravilnoj poziciji, ubrizgava se kontrast i vrši snimanje.
• Da bi se omogućilo pomeranje kontrasta duž struktura koje se snimaju, lagano se vrši obaranje glave pri čemu radiolog vodi računa da se kontrast ne dospe u mozak.
• Nakon testa bolesnik mora da proved u krevetu najmanje 12 časova sa podignutom glavom i da unosi što više tečnosti. Teže aktivnosti treba obustaviti najmanje 24 časa kako bi se zalečio ubod igle.

Kontraindikacije

• Visok intrakranijalni pritisak.
• Alergija na kontrastno sredstvo.
• Sumnja na spinalni blok.
• Poremećaji krvarenja.
• Upotreba antikoagulantnih lekova.
• Infekcija mekih tkiva ili infekcije kičmenog stuba.
• Velika zakrivljenost kičme

Mere opreza

• Metalni predmeti i proteze kao što su pejsmejker, protetska pomagala ili neki drugi metalni predmeti, ne smeju se upotrebljavati za vreme mijelografije primenom magnetne rezonantne tomografije.
• Alergiju na kontrastno sredstvo kao i prethodno rađenu intravensku pijelografiju, ili druga kontrastna snimanja pacijent mora da prijavi.
• Pre snimanja bolesnik treba da prijavi neželjene reakcije u organizmu, uključujući osip, edeme, i otežano disanje, a lekar pre mijelografije kod takvih bolesnik treba da sprovede postupak premedikacije.
• Osobe sa epilepsijom moraju pre mijelografije, upotrebom lekova da stabilizuju svoje stanje.
• Srčani bolesnici i bolesnici sa bubrežnim poremećajima zahtevaju posebne mere priprema.
• Pacijenti koji koriste lekove moraju to da prijave lekaru jer se primena određenih lekova mora obustaviti 48 časova pre snimanja.
• Upotreba lekova za zgrušavanje krvi privremeno se obustavlja pre mijelografije.

Nedostaci

• Većina bolesnika nema nuspojave nakon mijelogrfije. Međutim, kod pojedinaca se može javiti glavobolja, bolovi u udovima, ili opšta slabost, mučnina, povraćanje, vrtoglavica itd. Sve ove tegobe nestaju u roku od 24 časa.
• Mijelografija je invazivna dijagnostička metoda.
• U toku mijelografije bolesnik je izložen rendgenskom zračenju.
• Kod pacijenata osetnjivih na kontrastno sredstvo može se javiti alergija.

Literatura

• Bontranger, Kenneth L.; Lampignano, John P. (2005). Radiographic Positioning and Related Anatomy. St. Louis: Elsevier Mosby. ISBN 978-0-323-02507-2. 

Vidi još

• Međupršljenski disk
• Išijas
• Diskus hernija
• Reumatične bolesti

Molimo Vas, obratite pažnju na važno upozorenje u vezi sa temama iz oblasti medicine (zdravlja).