Momčilo Gavrić
Momčilo Gavrić (Trbušnica, 1. maj 1906 — Beograd, 28. april 1993)[1] je bio podnarednik Šestog artiljerskog puka Drinske divizije i najmlađi podoficir na svetu u toku Prvog svetskog rata.[2] Bio je učesnik Solunskog fronta gde je i ranjen.[1] Posle Cerske bitke, 1914. godine, sa osam godina je stekao čin kaplara[3], a vojvoda Živojin Mišić ga je na Kajmakčalanu, 1916. godine, u desetoj godini unapredio u čin podnarednika.[1]
| Momčilo Gavrić | |
|---|---|
 Momčilo Gavrić najmlađi podnarednik svih vremena | |
| Lični podaci | |
| Nadimak | Sin Drinske divizije |
| Datum rođenja | 1. maj 1906. |
| Mesto rođenja | Trbušnica, Kraljevina Srbija |
| Datum smrti | 28. april 1993. (86 god.) |
| Mesto smrti | Beograd, SR Jugoslavija |
| Vojna karijera | |
| Vojska | Vojska Kraljevine Srbije Jugoslovenska vojska |
| Čin | Podnarednik |
| Jedinica | Šesti artiljerijski puk Drinske divizije |
| Učešće u ratovima | Prvi svetski rat |
| Odlikovanja | Albanska spomenica Spomenica Prvog svetskog rata Orden zasluga za narod |
Biografija uredi
Rođen je 1. maja 1906. godine u Trbušnici kod Loznice kao osmo dete Alimpija i Jelene Gavrić.[1] U početku Prvog svetskog rata imao je punih osam godina.[1] Početkom avgusta 1914. godine austrougarski vojnici iz hrvatske 42. domobranske pešačke divizije (poznata i kao „Vražja divizija“)[4] su mu ubili oca, majku, tri sestre, četiri brata i babu, a kuću zapalili.[1] On je preživeo zahvaljujući ocu koji ga je poslao kod strica da nađe zapregu.[1] Ostavši i bez porodice i bez doma, pošao je na Gučevo da traži srpsku vojsku.[1] Pronašao je Šesti artiljerijski puk Drinske divizije[1] kojim je komandovao major Stevan Tucović, brat Dimitrija Tucovića.[3] Kada im je ispričao šta se dogodilo vojnici su istog dana osvetili Gavrićevu porodicu, a on je postao vojnik u njihovim redovima.[3] Major Tucović je naredio vojnicima da svakog dana daju Gavriću da opali tri puta iz topa da bi na taj način osvetio svoju porodicu.[3]
Posle rata pohađao je gimnaziju „Henri Rajt“ u Faveršamu, a zatim je završio grafičarski zanat i obuku za vozača u Beogradu. Oženio se Kosarom sa kojom je radio u fabrici hartije „Vapa“ u Beogradu.[4]
Zanimljivosti uredi
Dok je bio na odsluženju vojnog roka u Slavonskoj Požegi, 1929. godine, Momčilo je doživeo neprijatnosti. Uhapsili su ga oficiri Jugoslovenske kraljevske vojske, inače bivši austrijski oficiri, jer mu nisu verovali na reč da je proveo četiri godine ratujući i da je nosilac Albanske spomenice.[4] Za vreme Drugog svetskog rata nemački okupatori su ga dva puta zatvarali u logor, a pred streljački stroj izvodili su ga i partizani. Nakon rata, u vreme političkog prijateljstva jugoslovenskog predsednika Josipa Broza s albanskim predsednikom Enverom Hodžom, Momčila je hapsila i OZNA,[4] zbog njegovog javno izrečenog stava „da nam Albanci nisu braća“.
Velika dobrotvorka Lejdi Pedžet zvala ga je srpski vitez, a Grci su mu postavili zlatnu ploču na Krfu. Francuski predsednik Miteran mu je 1985. godine dodelio orden, a general Lepardije rekao: „Šteta što niste bili francuski vojnik, imali biste spomenik na Jelisejskim poljima“.[4] Po najmlađem savezničkom vojniku u Prvom svetskom ratu Momčilu Gavriću dobila je ime ulica u Beogradu, u naselju Stepa Stepanović.
Preminuo je u Beogradu, 28. aprila 1993. godine.
Galerija uredi
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ a b v g d đ e ž z „Zaboravljen najmlađi kaplar Momčilo Gavrić”. Pristupljeno 19. 8. 2011.
- ^ „Zapušteno mesto golgote”. Pristupljeno 20. 8. 2011.
- ^ a b v g „Najmlađi kaplar na svetu”. Pristupljeno 20. 8. 2011.
- ^ a b v g d Momčilo Gavrić - najmlađi vojnik Prvog svetskog rata („Večernje novosti“, 31. avgust 2013)
Spoljašnje veze uredi
- Momčilo Gavrić najmlađi podnarednik u istoriji ratova na sajtu YouTube
- Zaboravili znamenite ličnosti Jadra („Blic“, 8. novembar 2010)
- Raport kaplara Gavrića (RTS, 28. jul 2014)
- Pradeda bolji i hrabriji od Betmena i Supermena („Politika”, 17. april 2017)
- Pričala sam s unucima najmlađeg srpskog „Solunca“ (10. oktobar 2016)
- Osmogodišnji kaplar („Politika”, 15. novembar 2018)
- Mali Momčilo velikog srca (29. april 2019)
- ZAVIČAJ SLAVI JUNAKA: 115 godina od rođenja legendarnog Momčila Gavrića - najmlađeg vojnika u Prvom svetskom ratu („Večernje novosti”, 30. april 2021)
- Najmlađem ratniku strane počasti, a poniženja od svoje države („Politika”, 4. septembar 2021)
