Muzikološki institut SANU
Muzikološki institut je jedan od osam instituta SANU u Beogradu osnovan je 1948. godine kao prvi muzikološki institut u tadašnjoj državi. Institut sprovodi proučavanje istorije i teorije muzike, zatim etnomuzikologije, estetike muzike; istraživanja su usmerena na srpsku muziku i njene veze sa muzičkim stvaralaštvom i kulturom u susednim i evropskim zemljama. Institut poseduje arhiv, fonoarhiv, fototeku, bogatu nototeku i biblioteku. Pored naučnoistraživačkog rada, u Institutu je uvek postojala i široka prosvetna i kulturna aktivnost, posvećena stručnjacima, ali i najširim krugovima slušalaca zainteresovanih za srpsku muzičku baštinu i njen položaj u balkanskim i evropskim okvirima.
Istorijat uredi
Kompozitor Petar Konjović, tek izabrani član Srpske akademije nauka (1946), već je tokom 1947. godine pokrenuo osnivanje Muzikološkog instituta u okviru Srpske akademije nauka. Čovek centralnoevropskog kulturnog prostora, praški đak i član Češke akademije nauka i umetnosti još od 1937. godine, Konjović je bio i jedan od veoma aktivnih pobornika osnivanja Odseka za istoriju muzike na beogradskoj Muzičkoj akademiji (1948). Sa jedne strane, bio je vizionar, i budućnost muzičke umetnosti je video u opštem upoznavanju muzičke umetnosti kao istorijskog i kulturnog fenomena. Pragmatičan, kakav je bio, strepeo je od novih vlasti, njihove političke i ideološke ostrašćenosti. Trebalo je sačuvati, skloniti i obezbediti muzičare koji su već došli u sukob sa novom državnom elitom, kakav je bio Kosta P. Manojlović, i one koji su potencijalno bili kandidati za takav položaj (Petar Bingulac, Marko Tajčević). Sa druge strane, trebalo je podstaći i obezbediti zaštitu i očuvanje muzičke baštine, kako tradicionalne – narodne i crkvene, tako i umetničke. Pretpostavljamo da je Konjović još u Pragu, pre rata, spoznao koliko je muzikologija nova i perspektivna grana istorije umetnosti i kulture. Odmah posle rata iskoristio je priliku da i na balkanskim prostorima podstakne do tada gotovo neorganizovana muzikološka istraživanja.
Osnivači Instituta bili su Srpska akademija nauka i Ministarstvo za nauku i kulturu Srbije, odnosno Komitet za visoke škole, univerzitete i naučne ustanove N. R. Srbije i Muzička akademija u Beogradu.
Institutom je tih prvih godina rukovodio direktor, akademik Petar Konjović, u dogovoru sa Savetom čiji su članovi bili takođe akademici i ugledni muzičari, pre svega teoretičari i kompozitori: Kosta Manojlović, Milenko Živković, Mihailo Vukdragović, Predrag Milošević, Branko Dragutinović. Profesionalnih muzikologa i etnomuzikologa kod nas tada još uvek nije bilo. Prvi stalni saradnik je uz Konjovića bila Stana Đurić-Klajn (1949), tada već afirmisana kao muzički pisac. Ona će poneti teret mnogih organizacionih poslova tokom prvih dvadeset pet godina rada Instituta, biće autor prve istorije srpske muzike i direktor od 1962. do 1974. godine.
Direktori uredi
- Akademik Petar Konjović, kompozitor, 1948-1954.
- Akademik Stevan Hristić, kompozitor, 1955-1958.
- Akademik Stanojlo Rajičić, kompozitor, 1958-1962.
- Prof. Stana Đurić-Klajn, muzikolog, 1962-1974.
- Dr Dragutin Gostuški, muzikolog i kompozitor, 1974-1979.
- Akademik Dimitrije Stefanović, muzikolog, 1979-2001.
- Dr Danica Petrović, muzikolog, 2001-2012.
- Dr Melita Milin, muzikolog, 2013- 2017.
- Dr Katarina Tomašević, muzikolog, 2017-
