Nadgrobni spomenik armenske porodice Čenazi
Nadgrobni spomenik armenske porodice Čenazi u Novom Sadu, podignut je 1790. godine i predstavlja nepokretno kulturno dobro kao spomenik kulture.[1]
| Nadgrobni spomenik armenske porodice Čenazi | |
|---|---|
 Grobnica-kosturnica porodice Čenazi | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Novi Sad |
| Opština | Novi Sad |
| Država |  Srbija |
| Vrsta spomenika | Nepokretno kulturno dobro |
| Vreme nastanka | 1790. |
| Tip kulturnog dobra | Spomenik kulture |
| Nadležna ustanova za zaštitu | Zavod za zaštitu spomenika kulture Grada Novog Sada |
Položaj i istorijat uredi
Spomenik se nalazi u centru grada, na uglu Bulevara Mihaila Pupina i ulice Narodnih heroja, u blizini mesta gde se nalazila jermenska crkva, koja je porušena 1963. godine. Podignut je po odobrenju Namesničkog veća u Budimpešti, jer su gradske vlasti bile protiv njegovog podizanja. Nekada se nalazio u porti crkve. S obzirom da je crkva srušena, a groblje uništeno, nadgrobni spomenik predstavlja jedeni autentični jermenski spomenik na teritoriji grada, koji svedoči o njihovom životu u Novom Sadu. Spomenik su podigli Simeon Melik Čenazi (veliki dobrotvor Jermenske crkve i opštine), za svoju preminulu suprugu i Franciska Klara Tomanović Bernjaković, za svoju ćerku Ana Mariju Klaru, udatu Čenazi.
Zbog izgradnje nove zgrade na mestu zgrade jermenske crkvene opštine i porte crkve, spomenik je izmešten nekoliko desetina metara dalje. Najpre je izgrađena nova grobnica u koju su pohranjeni ostaci porodice Čenazi, ali i više ostataka iz grobova pronađenih tokom iskopavanja temelja za novu zgradu. Pre postavljanja spomenika iznad grobnice, samu grobnicu i zemne ostatke pohranjene u njoj je osvetio rimokatolički župnik crkve Imena Marijina u Novom Sadu.[2]
Opis spomenika uredi
Nadgrobni spomenik, ujedno i grobnica-kosturnica porodice Čenazi, rad nepoznatog kamenoresca, izrađen je od ružičastog kamena u obliku kubusa, dimenzija 150x150x220cm. Na ivici kubisa se nalaze šest simetrično raspoređenih lobanja od belog mermera, koje drže ploču od ružičastog mermera dimenzija 100x100x21cm. U središte ploče su aplicirana četiri visokoreljefna sjedinjena srca, klesana u belom mermeru čija visina iznosi 65cm, sa zapisom „Nerazdvojivo”. Tekstovi uklesani na stranama kubusa i srcima ispisana su kitnjastim slovima na arhaičnom nemačkom jeziku. Oko spomenika je opseg od mermernih kvadera, ukopanih u zemlju i vidljivih samo sa gornje strane, površine 202x30cm.[3]
Vidi još uredi
Izvori uredi
- ^ „Nadgrobni spomenik Armenske porodice Čenazi u Novom Sadu”. Zavod za zaštitu spomenika kulture Grada Novog Sada. Pristupljeno 1. 6. 2020.
- ^ „Kosti novosadskih jermena u novoj grobnici”. Novosti. Pristupljeno 13. 6. 2022.
- ^ Lazić, Ljiljana (2014). Jermenska crkva u Novom Sadu (PDF). Novi Sad: Muzej grada Novog Sada. Arhivirano iz originala (PDF) 29. 09. 2020. g. Pristupljeno 1. 6. 2020.
