Nemačka laka krstarica Kenigsberg
Krstarica Kenigsberg je bila nemačka laka krstarica izgrađena pre Drugog svetskog rata. Ona je bila prvi od 3 broda serije lakih krstarica klase Kenigsberg.
| Nemačka laka krstarica Kenigsberg | |
|---|---|
 Laka krstarica Kenigsberg | |
| Opšti podaci | |
| Karijera | .svg){kind=small} |
| Kobilica postavljena | 12. april 1926. |
| Porinut | 26. mart 1927. |
| Završetak gradnje | 15. oktobar 1929. |
| Sudbina | Potopljena 10. aprila 1940. |
| Glavne karakteristike | |
| Deplasman | 6.756 tona standardni deplasman 7.700 tona puni deplasman |
| Dužina | 174.00 metara |
| Širina | 15.20 metara |
| Gaz | 6.28 metara |
| Pogon | 6 kotla VMF, snage 68.200 KS dizel uređaj MAN, snage 1.800 KS |
| Brzina | 32,1 čvora |
| Posada | 820 oficira i mornara |
| Naoružanje | Topovi: 9 × 150 mm, 6 × 88 mm, 8 × 37 mm Torpeda: 12 × 533 mm Avioni: 2 |
Služba
urediPrvi brod nemačke serije lakih krstarica - Kenigsberg, porinut je u more 26. marta 1927. godine i to uz veliku svečanost. Dato mu je ime po rejderu iz Prvog svetskog rata, pa je zato na svečanost pozvana supruga kapetana prvog Kenigsberga - frau Lof. Nakon malo više od dve godine, brod je primljen u flotu i zamenjuje staru krstaricu Nimfe. Međutim, iako je upisan u spisak flote, brod je ostao još neko vreme u brodogradilištu. Tek 15. oktobra 1929. godine krstarica Kenigsberg napušta brodogradilište i postaje zastavni brod snaga na Baltičkom moru, ali prvu plovidbu vrši do Barselone.
Sredinom decembra Kenigsberg je upisan u sastav izviđačkih snaga i počinje da vrši normalnu flotnu službu. Dana, 4. februara 1930. godine krstarica je prekvalifikovana kao školski artiljerijski brod. Sledi serija školovanja i pohod do Španije i Portugala. Brod se vraća u Nemačku sredinom 1930. godine i uzima učešće u manevrima flote. Nakon planiranog remonta, na brod se ukrcava feldmaršal Paul fon Hindenburg i pravi posetu lucu Lijepaja. Po završenom manevru u danskom prolazu, krstarica je ponovo na remontu. Početkom 1932. godine završen je remont i brod neko vreme služi kao meta za torpedne čamce. U leto iste godine krstarica Kenigsberg pravi posetu Stokholmu a zatim i luci Kenigsberg (sada Kalinjingrad). Nakon manevra u Helgolandskom zalivu i Severnom moru, koji su tradicionalnom za nemačku flotu, sledi planirani godišnji remont. Dana, 16. marta 1933. godine na brodu je zamenjena crno-crveno-žuta zastava Vajmarske republike sa carskom crno-belo-crvenom zastavom. Maja meseca iste godine krstarica učestvuje u pomorskoj paradi, a zatim pravi nekoliko kraćih plovidbi do Skandinavije i po Baltiku.
Početkom 1934. godine brod ponovo odlazi na remont. U drugom tromesečju te godine krstrica učestvuje na manevrima i posećuje luku Skapa Flou, a zatim luku Portsmut, zajedno sa krstaricom Lajpcig. Svega mesec dana kasnije krstarica posećuje Estoniju. Sledi učešće na manevrima torpednih snaga, remont i ponovo školovanje mladih oficira. U 1935. krstarica je upisana u spisak flote kao školsko artiljerijski brod, i karijera broda kao zastavnog je završena. Slede manevri torpednih snaga nemačke flote, a od decembra 1935. učestvuje u blokadi republikanske obale u Španiji. Krajem 1936. godine, Kenigsberg se trudi da zaustavi brod republikanske flote „Paloe“ i nakon neuspeha zadržava španski brod „Marija Unkera“. Tokom 1937. godine brod je oštećen paljbom sa kopna. Nakon dužeg remonte krstarica je ponovo na obuci, ovog puta sa podmornicama admirala Denica. Početkom Drugog svetskog rata krstarica je u sastavu izviđačkih snaga i vrši pohod obuke na Baltiku a zatim odlazi na remont. Pojava nužde za brodovima, naložila je brzi završetak remonta i uključivanje broda u spisak za operaciju „Vežba na Vezeru - Sever“ - napad na Norvešku.
Zajedno sa lakom krstaricom Keln, školskim brodom „Brems“, bazom za torpedne čamce „Karl Peter“, torpiljerima Volf i Leopard i 5 torpednih čamaca (S-19, S-21, S-22, S-23 i S-24), Kenigsberg čini 3. grupu, koja treba da napadne Bergen. Mada norveški grad nije bio naročito branjen kao ostala mesta gde je trebalo da se iskrca nemačka vojska, predstavljao je ipak veliku opasnost za nemačke brodove. Rastojanje od britanske luke Skapa Flou bili je svega 280 nautičkih milja. Komandant grupe admiral Šmund, sagledava sve mogućnosti kako da pojača udarnu moć svoje grupe, no bezuspešno.
Borbena sposobnost krstarice Kenigsberg bila je u datom momentu ograničena. Na krstarici se pored posade nalazilo 735 nemačkih vojnika, komandant pomorskih snaga za zapadnu Norvešku - admiral Šreder sa svojim štabom i pukovnik fon Štolberg - komandant 159 pešadijskog puka. Oko 00:30 6. aprila 1940. godine, komandant broda referiše da je krstarica spremna za isplovljavanje. Nakon skoro 24 sata, brod zajedno sa ostatkom grupe isplovljava i uzima pravac Bergena. Pri ulasku u Bi fjord krstarica je gađana topovima 210 mm obalske artiljerije i zadobija teža oštećenja. Ujutro 10. aprila, poslednjeg za krstaricu Kenigsberg, brod napadaju 16 obrušavajućih bombardera, podeljenih u dve grupe i postužu 3 pogotka a još 3 padaju u neposrednoj blizini. Na brodu nastaju požari koji pale municiju i krstarica tone. Ginu 18 mornara a 33. je ranjeno. Po zauzimanju Norveške, Nemci vade iz vode krstaricu Kenigsberg, no oštećenja su toliko velika da se neisplati popravka. Trup ponovo tone tokom 1944. godine i ponovo je izvađen. Predlagalo se da se brod pretvori u ploveću protivavionsku bateriju, međutim taj plan nije ostvaren. Nakon rata brod je sasečen u Bergenu.
Taktičko-tehničke karakteristike
uredi- Težina:
- 6.756 tona standardni deplasman
- 7.700 tona puni deplasman
- Dimenzije:
- Dužina: 174,00 metara
- Širina: 15,20 metara
- Gaz: 6.28 metara (srednji gaz)
- Maksimalna brzina:
- 32,1 čvora
- Pogon: 6 kotla VMF, 4 turbine 68.200 KS, dizel uređaj MAN 1.800 KS
- Maksimalna daljina plovljenja: 7.300 nautičkih milja/ 17 čvora
- Količina goriva: 1184 tona nafte i 261 tona dizela
- Naoružanje:
- Glavna artiljerija: 3 × 3 topa 150 mm
- Pomoćna artiljerija: 6 × 1 topa 88 mm
- Protivavionska artiljerija: 4 × 2 topa 37 mm
- Torpedne cevi: 4 x 3 533 mm
- Avioni: 2 × Heinkel He 60 ili Arado Ar 196
- Oklop:
- Oklopni pojas: 30-50 mm
- Paluba: 10-40 mm
- Artiljerijske kule 150 mm: 20-30 mm
- Posada: 820 oficira i mornara
