Niantik
Niantici (lat. Niantic) su algonkvinski narod, starosedeoci su delova američkih država Konektikat (jugoistočnog dela države) i Rod Ajlend (jugozapadnog dela države). U vreme prvog kontakta sa Englezima bili su podeljeni na dve grupe odsečene jedne od druge Zapadne Niantike, koji su bili podanici Pekvota i Istočne Niantike, koji su bili u savezu sa Naragansetima. Zapadni Niantici su bili naseljeni istočno od ušća reke Konektikat, a Istočni na jugoistoku današnjeg Rod Ajlenda.
Zbog dugotrajne odvojenosti zapadnoniantički dijalekat je postao sličniji pekvotsko-moheganskom jeziku, nego istočnoniantičkom dijalektu, koji je sa druge strane bio sličniji naragansetskom jeziku.[1]
Ime uredi
Niantik u prevodu znači „od voda dugog vrata”, to jest sa obala poluostrva. Pretpostavlja se da se pod dugim vratom podrazumeva poluostrvo Blek Point, koje se nalazi u selu Niantik u državi Konektikat.
Etnografija uredi
Niantici su se leti bavili ribolovom i skupljanjem školjki. Uzgajali su kukuruz, pasulj i bundevu, a ishranu su dopunjavali lovom i sakupljanjem orašastih plodova, korenja i voća.
Istorija uredi
Pre kontakta sa Evropljanima uredi
Nakon pekvotske invazije izgubili su veliki deo svoje teritorije i podeljeni su na dve grupe (odsečene jedne od druge) Zapadne Niantike, koji su bili podanici Pekvota i Istočne Niantike, koji su bili u savezu sa Naragansetima.
Pre kontakta sa Evropljanima veruje se da ih je bilo oko 4.000. Nakon prvih kontakta Evropljana sa domorocima Severne Amerike u 16. veku, među starosedeocima su se proširile zarazne bolesti prenete iz Evrope. Nakon što su doprle do Niantika dovele su do smrti više od polovine naroda, pa ih je u vreme početka naseljavanja Engleza u koloniji Plimut 1620. bilo samo oko 1.500 (ravnomerno podeljenih između Zapadnih i Istočnih Niantika).[2]
17. vek uredi
Zapadni Niantici su 1637. u Pekvotskom ratu, u kome su učestvovali na strani Pekvota protiv Engleza bili skoro potpuno istrebljeni. Preživelo ih je samo oko 100, nakon čega su ih Englezi predali svojim saveznicima Mohigancima. Koji su ih vremenom asimilovali. Deo Zapadnih Niantika koji je preživeo Pekovotski rat je pobegao na zapad i pridružio se Indijancima Brad`rtona. Jedan broj današnjih Mohiganaca, naročito onih koji žive u blizini grada Lajma u Konektikatu zna za svoje (delimično) niantičko poreklo.[2]
Istočni Niantici su smešteni na mali rezervat u blizini Čarlstona u Rod Ajlendu. Nakon Rata kralja Filipa (1675–76), preživeli Naraganseti su naseljeni na njihov rezervat. Kako je doseljenih Naraganseta bilo mnogo više od Istočnih Niantika, Istočni Niantici su se vremenom utopili u naragansetski narod.[2] Kao i u slučaju Mohiganaca koji su potomci Niantika i mnogi Naraganseti koji imaju niantičko poreklo su svesni toga.
19. uredi
Država Konektikat je do 1870. Niantike proglasila istrebljenim, nakon čega je prodala 1 km² zemlje rezervata koji je obuhvatao celo poluostrvo Blek Point u gradu Ist Lajm. Država je 1886. prodala niantičko groblje, koje nakon toga oskrnavljeno i na njegovom mestu je izgrađeno naselje Kresent Biič grada Ist Lajm.[3]
20. vek uredi
U 20. veku u toku iskopavanja temelja za nove zgrade na prostoru naselja Kresent Biič grada Ist Lajm otkriveno je nekoliko skeleta Niantika, poslednji slučaj je zabeležen 1988.[3]
Krajem 20. veka 1998. godine oko 35 konektikatskih porodica koje tvrde da imaju niantičko poreklo osnovalo je neprofitnu organizaciju pod imenom „Niantičko pleme i nacija”. Osnovali su tročlani upravni odbor, započeli detaljnije istraživanje svoje istorije i zatražili od federalne vlade priznanje organizacije kao indijanskog plemena.[3]
Reference uredi
- ^ Moseley, Christopher and R. E. Asher, ed. Atlas of the World's Languages. (New York: Routelege, 1994) Map 3
- ^ a b v Sultzman, Lee. „Niantic History”.
- ^ a b v Libby, Sam (2. 8. 1998). „Now the Nehantics Ask U.S. Recognition”. The New York Times. str. 9.
Literatura uredi
- Hodge, Frederick W. (1910). Handbook of North American Indians. Washington, DC.: Government Printing Press.
- Swanton, John R. (1952). „The Indian Tribes of North America”. Smithsonian Institution Bureau of American Ethnology Bulletin 145. Washington, DC.: Government Printing Office.