Nikolaj Ivanovič Ježov (rus. Никола́й Иванович Ежо́в; Sankt Peterburg, 1. maj 1895Moskva, 4. februar 1940) bio je sovjetski političar i obaveštajac, najpoznatiji kao direktor NKVD, sovjetske tajne policije od 1936. do 1938. godine.

Nikolaj Ježov
Lični podaci
Datum rođenja(1895-05-01)1. maj 1895.
Mesto rođenjaSankt Peterburg, Ruska Imperija
Datum smrti4. februar 1940.(1940-02-04) (44 god.)
Mesto smrtiMoskva, Ruska SFSR, SSSR
Politička karijera
Politička
stranka
Svesavezna komunistička partija (boljševika)
narodni komesar za unutrašnje poslove (NKVD)
6. april 1938 — 9. april 1939.
PrethodnikGenrih Jagoda
NaslednikLavrentij Berija

Potpis

Biografija

uredi

Završio je osnovnu školu, nakon čega se dalje nije obrazovao. Od 1909. do 1915. radio je kao krojački pomoćnik i fizički radnik. Ježov za razliku od većine boljševika nije bio jevrejskog porekla, ali je bio oženjen poljskom Jevrejkom.[1] Nakon toga je služio u ruskoj carskoj armiji do maja 1917. godine, kada se pridružio boljševicima. Tokom građanskog rata bio je borac Crvene armije. Posle rata je radio na raznim partijskim funkcijama, a 1934. je postao član Centralnog komiteta Svesavezne komunističke partije (boljševika).[2]

Bio je direktor NKVD-a, sovjetske tajne policije od 1936. do 1938. godine. Njegov je mandat bio obeležen vrhuncem Velike čistke, čiji je bio glavni provodilac i pri tome pokazao takvu bezobzirnost da se taj period sovjetske istorije po njemu naziva ježovščina. Uprkos fanatičnoj odanosti Staljinu, njegova aktivnost je poprimila stihijski karakter u takvoj meri da je i sam Staljin zaključio da od nje ima više štete nego koristi.

Godine 1938. je smenjen, a sledeće godine, slično kao i njegov prethodnik Genrih Jagoda, 1939. osuđen je za izdaju te pogubljen 1940. godine. Ježov, koji je i zbog privatnog života obeleženog razvratom i sadističkim ispadima, stvorio reputaciju jednog od najomraženijih sovjetskih političara, nakon toga je postao predmetom jedne od najpoznatijih kampanja damnatio memoriae, dobivši među istoričarima umetnosti nadimak „Nestali komesar“ i jedan od najpoznatijih primera ne-ličnosti u autokratskim i totalitarnim režimima.[3]

Reference

uredi
  1. ^ Plocker, Sever. „Stalin's Jews”. 
  2. ^ Nikolai Ivanovich Yezhov: Biographical Notes, Pristupljeno 25. 4. 2013.
  3. ^ Jansen & Petrov 2002, str. 210.

Literatura

uredi

Spoljašnje veze

uredi