Nikola Jurišić
Baron Nikola Jurišić (mađ. Jurisich Miklós; oko 1499 – 1545) bio je hrvatski plemić, vojnik i diplomata.
| Nikola Jurišić | |
|---|---|
 Litogorafija barona Jurišića |
Biografija
urediJurišić je rođen u Senju, Hrvatska.
Prvi put se pominje 1522. godine kao oficir trupa Ferdinanda I raspoređenih u hrvatskim tvrđavama tokom odbrane od invazije trupa Osmanskog carstva pod Sulejmanom Veličanstvenih, koje su napredovale prema Beču. Između 1522. i 1526. godine stekao je titulu viteza.[1]
Posle bitke kod Mohača 1526. godine, kralj ga je postavio za vrhovnog komandanta oružanih snaga koje su branile granice (supremus capitaneus, Veldhauptmann unseres Kriegsfolks wider Turken). Jurišić je zauzvrat pomogao Ferdinandu Habzburškom da postane kralj Hrvatske posredstvom izbora 1527. u Cetinu . Godine 1530. Jurišić je poslat u Carigrad da pregovara sa Osmanlijama o miru.[1]
Nakon Gorjanske bitke 1537. ponovo je postavljen za supremus capitaneus Slavonije i Donje Austrije. On je 1540. bio capitaneus Kranjske.[1]
Poslednje godine života proveo je kao tajni savetnik na dvoru u Beču.
Opsada Gunsa (Keseg) 1532
urediKapetan Nikola Jurišić je 1532. godine sa samo 700-800 hrvatskih vojnika bez topova i sa nekoliko pušaka branio malograničnu tvrđavu Keseg ( Kraljevina Ugarskaa), sprečavajući napredovanje turske vojske koja je sadržala 120.000-140.000 trupa koje su napredovale prema Beču.[2]
Postoje dve verzije bitke.
- U jednoj verziji, nakon što je Sulejman Veličanstveni poveo vojsku od 140.000 prema Beču, Nikola Jurišić i njegovih 800 vojnika su se odazvali pozivima habzburškog cara da brane grad. Prolazeći kroz zapadnu Ugarsku u malom utvrđenju Kozeg videli su bespomoćne žene i decu i odlučili da brane utvrđenje. Tvrđava je bila na putu za Beč, pa ju je Sulejman II napao, a nakon trodnevne borbe Jurišić je napisao: „...Ja i 89 mojih vitezova smo umorni i nemamo zaliha. Ako izdžimo još jedan dan, to će biti čudo...“ Pre poslednjeg juriša žene i deca su se dva sata molili Svetom Martinu i počela je poslednja bitka. Posle deset minuta borbe Turci su se povukli i javili da su videli plamenog viteza sa plamenim mačem.
- U drugoj verziji, gradu su ponuđeni uslovi za nominalnu predaju. Jedine Osmanlije kojima bi bilo dozvoljeno da uđu u zamak činile bi simboličnu sila koja bi podigla tursku zastavu. Sulejman se povukao kada su došle avgustovske kiše i nije nastavio prema Beču kako je ranije planirano, već se uputio ka kući. Kasnio je skoro četiri nedelje, a za to vreme u Beču je sakupljena moćna vojska sa kojom sultan nije nameravao da se suoči. Po toj verziji, Nikola Jurišić i njegovi ljudi su junaštvom spasili Beč od opsade.
Vidi još
urediReference
uredi- ^ a b v Nikola Jurišić in the Croatian Biographical Lexicon (in Croatian)
- ^ Turnbull, Stephen. The Ottoman Empire 1326 – 1699. New York: Osprey, 2003. pg 51
Spoljašnje veze
uredi- Pallas Nagy Lexikona (mađarski)
