Википедија

Nikola Aleksić

Никола Алексић (1808 — 1873), српски сликар

Nikola Aleksić (Stari Bečej, 1808 — Arad, 1. januar 1873) bio je srpski slikar.

Nikola Aleksić
Nikola Aleksić slikar
Lični podaci
Datum rođenja1808
Mesto rođenjaStari Bečej, Austrijsko carstvo
Datum smrti1. januar 1873.(1873-01-01) (64/65 god.)
Mesto smrtiArad, Austrougarska
Porodica
DecaDušan Aleksić
Umetnički rad
PoljeSlikarstvo
PravacBidermajer

Biografija uredi

Potiče iz zanatlijske porodice u Starom Bečeju. Sin je Ane i Jovana Aleksića bečejskog krojača. Roditelje je rano izgubio pa ga je iškolovao stariji brat Aleksa, učitelj u Đurđevu. Brat ga je, uočivši njegov talenat za slikarstvo, odveo u Novi Sad. Slikanje je počeo da uči u ateljeu Arsena Teodorovića u Novom Sadu (do 1826).

Kada je umro majstor Arsa, on se još dve godine mučio sa sitnim porudžbinama. Rešen da živi od slikanja, odlazi 1828. godine u Beč, i studira na Akademiji do 1830. godine. Počinje u klasi antike, a nastavlja istorijsko slikarstvo. Putuje u Italiju, gde ostaje tri godine upoznajući umetnost nazarena, živeći od izrade portreta. Kopirao je stare majstore po galerijama i slikao portrete austrijskih oficira srpskog porekla. Posle Italije 1834. godine boravi u Novom Sadu, a zatim u Sremskim Karlovcima, gde kopira portret mitropolita Stefana Stratimirovića.

Nakon tri godine bavljenja u Kneževini Srbiji, gde je radio portrete, mamio ga je zavičaj. Godine 1837. nastanjuje se u Kikindi gde otvara radionicu, da bi 1840. godine prešao u Temišvar, pa u Arad gde ostaje do kraja života. U Temišvaru se oženio sa Marijom Stankić iz Verone.[1] Nikolini naslednici, sin Dušan i unuci Stevan i Ivan takođe su bili poznati slikari i ikonopisci[2].

Radovi uredi

 
Galerija portreta Nikole Aleksića, Narodni muzej Kikinda

Bio je plodan slikar. Radio je uglavnom ikone, zidne slike i portrete. Naslikao je:

1837. zidne slike i nekoliko ikona u Molu
1838. ikonostas rumunske crkve u Fibišu (Fibiş) u Rumuniji
1839. ikonostas i zidne slike u Banatskom Aranđelovu
1841. ikonostas rumunske crkve u Kuvinu (Cuvin) u Rumuniji, premazan 1864.
1844. ikonostas i zidne slike rumunske crkve u Simbeteriju (Simbăteru) u Rumuniji
1845. ikonostas u Srpskom Semartonu (Sânmartinu Sârbesc) Rumunija
1845—1846. zidne slike u srpskoj crkvi u Aradu
1846. ikonostas u Srpskom Svetom Petru
1847. ikonostas u Elemiru
1848. zidne slike u Novom Kneževcu
1854. ikonostas i zidne slike u Kumanima
1855. ikonostasu u Novom Miloševu
1857. zidne slike u Mokrinu
1858. ikonostas u Radojevu
1859. zidne slike u crkvi u Melencima
1861. ikonostas u Malom Bečkereku (Becicherecu Mic) (Rumunija)
1862. ikonostas u Varjašu (Variaş) (Rumunija)
1863. ikonostas u rumunskoj crkvi u Aradu
1865—1866. ikonostas u srpskoj crkvi u Aradu
1867. ikonostas i crkvi u Mikalaki (Micălaca) (Arad)
1868—1869. ikonostas u srpskoj crkvi u Gospođincima i
1870—1871. ikonostas i zidne slike u Ostojićevu

Radio je i za crkve u Kapolnašu (Rumunija), Sabathazi (Rumunija), Velikom Sv. Nikoli. Sa starošću dolazi kod njega do "opadanja" u kvalitetu, usled prekomernog rada i zamora. Ipak, pojedini radovi su mu i u starosti neobično uspeli, poput Bogorodice ili Usekovanja iz aradske crkve.[3]

Portreti su mu neobično verni, i umeo je uvek da izrazi karakterističnu crtu lica neke osobe. Ostavio je nekoliko uzornih portreta među kojima su Portret sinova (Matica srpska), Jelisaveta Ninković, Čovek u plavom, Devojčica sa ružom (Narodni muzej u Beogradu), Mala Kengelčeva, Portret žene u plavom (Galerija Matice srpske) i dr.

Tipičan je predstavnik bidermajera. U crkvenom slikarstvu je pod uticajem nazarena, sa iskrenim osećanjem za monumentalnost. U portretima je osećajan kolorista i vešt crtač karaktera.

Imao je više učenika, kao što su Novak Radonić, Aksentije Marodić i Ljubomir Aleksandrović.

Galerija uredi

  •  
    Nikola Aleksić: Portret majora Jovana Vilovskog (oko 1850)
  •  
    Nikola Aleksić: Portret Jelene Vilovski (oko 1850)
  •  
    Nikola Aleksić: Dama u belom (1851)
  •  
    Nikola Aleksić: Portret
  •  
    Nikola Aleksić: Portret Dimitrija Bibić (1865)
  •  
    Nikola Aleksić: Lazar Arsenijević oko 1855. (Narodni muzej u Beogradu)
  •  
    Portret građanke iz 19. veka
  •  
    Portret oficira, sredina 19. veka
  •  
    Portret Valovskog
  •  
    Grigorije Radak, Galerija Matice srpske
  •  
    Milan Savić

Reference uredi

  1. ^ "Glasnik Istorijskog društva u Novom Sadu", Novi Sad 1936.
  2. ^ "Politika", Beograd 1937. godine
  3. ^ "Vreme", Beograd 1940. godine

Literatura uredi

  • I. Aleksić, Nikola Aleksić, Kalendar Kikinđanin, Kikinda 1896
  • O. Mikić, Nikola Aleksić, Novi Sad 1974
  • Tekst dr Miodrag Kolarić, savetnik, Narodni muzej, Beograd, za Enciklopediju Jugoslavije JLZ 1980.
  • O. Mikić,. “ALEKSIĆ, Nkola”, Srpska enciklopedija Tom 1. knjiga 1. (na ((sr))). Novi Sad, Beograd: Matica srpska Novi Sad, SANU Beograd, Zavod za udžbenike Beograd, 161. strana. 2010. ISBN 978-86-7946-078-3.
  • S. Nikolić, Sadašnji srbski vrsni živopisci, Sedmica, br. 15, Novi Sad, 1852, 116
  • Veljko Petrović, Milan Kašanin, Srpska umetnost u Vojvodini, Novi Sad 1927
  • I. Berkeszi, Temesvari Mu(umlaut)veszek, Temesvar, 1909, 64-68
  • A. Cosma, Nikola Alexici, Pictura Romaneasca din Banat, Timisoara 1940
  • Miodrag Kolarić, Klasicizam kod Srba, knj. 1, Beograd 1965, 125-130
  • Milivoj Nikolajević, Olga Mikić, Delo Nikole Aleksića, Novi Sad 1974
  • Miodrag Jovanović, Srpsko slikarstvo u doba romantizma, Novi Sad 1976, 65-67
  • Dejan Medaković, Srpska umetnost u XIX veku, Beograd 1981, 82-86
  • Leposava Šelmić, Zbirka Joce Vujića, Beograd 1989, 15
  • Miodrag Jovanović, Slikarstvo Temišvarske eparhije, Novi Sad 1997, 242-252

Vidi još uredi

Spoljašnje veze uredi

 
Nikola Aleksić na Vikimedijinoj ostavi.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Никола_Алексић&oldid=27685201”