Nikola Vojvodić
Nikola Vojvodić Vojvoda (Oraško Brdo, kod Bosanskog Petrovca, 16. decembar 1910 — Prača, kod Pala, jul 1943), učesnik Narodnooslobodilačke borbe i narodni heroj Jugoslavije.
| nikola vojvodić | |
|---|---|
 Nikola Vojvodić | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 16. decembar 1910. |
| Mesto rođenja | Oraško Brdo, kod Bos. Petrovca, Austrougarska |
| Datum smrti | jul 1943. (32 god.) |
| Mesto smrti | Prača, kod Pala, ND Hrvatska |
| Profesija | zemljoradnik |
| Delovanje | |
| Učešće u ratovima | Narodnooslobodilačka borba |
| Služba | NOV i PO Jugoslavije |
| Heroj | |
| Narodni heroj od | 24. jula 1953. |
Biografija uredi
Rođen je 16. decembra 1910. godine u selu Oraško Brdo, kod Bosanskog Petrovca. Poticao je iz zemljoradničke porodice i sve do početka Drugog svetskog rata u Jugoslaviji, živeo je u svom selu baveći se zemljoradnjom.[1]
Posle okupacije Jugoslavije, aprila 1941. godine njegov rodni kraj potpao je pod teritoriju kvinsliške Nezavisne Države Hrvatske (NDH). Odmah po izbijanju ustaških zločina nad srpskim stanovništvom, jula 1941. godine Nikola se sa još grupom svojih meštana priključio prvim ustaničkim grupama. Već u avgustu se istakao prilikom odbrane od ustaša sela Lipa, kod Bihaća. Tada je Nikola sa grupom boraca, naoružanih sa svega nekoliko pušaka i jednim puškomitraljezom izvršio iznenadni napad na brojnije ustaše. Za ustaše je ovo bio neočekivani napad i ubrzo su se povukle iz sela, ostavivši pohapšene stanovnike koje su pripremali da vode sa sobom.[1]
Ova uspešna akcija, podigla je Nikoli ugled i povrenje, kako među narodom tako i među ustanicima, pa su mnogi seljaci iz okolnih sela tražili da budu baš u njegovom vodu. Nekoliko dana kasnije, Nikola je sa svojim borcima izveo još jednu uspešnu akciju. U Vrtočkoj dolini, u sadejstvu sa ustanicima iz sela Vrtoča razbili su neprijateljsku kolonu i tom prilikom je zaplenjeno dosta naoružanja i opreme, među kojima je bio i prvi top u ovom kraju.[1]
Nikola se ponovo istakao u zauzimanju ustaških uporišta u Kulen-Vakufu, Ćukovima i Orašcu, tokom septembra 1941. godine. U jednoj od ovih borbi vešto se privukao neprijateljskom uporištu i uništio mitraljesko gnezdo. Krajem 1941. godine, prilikom uništenja neprijateljskog garnizona u Ripaču, kod Bihaća predvodio je grupu bombaša.[1]
Februara 1942. godine njegov bataljon izdvojen je iz Prvog krajiškog odreda i uključen u sastav tada formiranog Petog krajiškog odreda sa kojim je učestvovao u borbama u okolini Bosanskog Petrovca, Drvara i Bihaća. Kasnije je učestvovao u borbama protiv četnika oko Bosanskog Grahova i Knina, kao i protiv Italijana. Početkom maja prilikom napada na Italijane, kod sela Bravsko, Nikola je uništio grupu od 20 neprijateljskih vojnika koji su se nalazili u jednoj kući - njih 12 je poginulo, a 8 ranjeno. Među njima se nalazio jedan major i dva niža oficira.[1]
Jula 1942. godine prilikom napada na Glamoč, Nikola se sa svojom četom probio u centar grada u kome su ustaše bile utvrđene. Ovaj podvig njegove čete znatno je doprineo bržem slamanju neprijatelja. Avgusta 1942. godine uključen je u sastav tada formirane Treće krajiške brigade u kojoj je bio postavljen za komandira čete. Sa Trećom krajiškom učestvovao je u borbama za Bihać i Jajce i drugim borbama u jesen 1942. godine.[1]
U borbi za oslobođenje Teslića, januara 1943. godine, sa svojom četom je izveo još jedan podvig - najpre je sa nekoliko boraca savladao neprijateljsku stražu, a potom je čitavu četu neopaženo doveo u centar neprijateljske odbrane. Tim činom prisilio je čitavu domobransku četu na predaju. Tokom Četvrte neprijateljske ofanzive, sa svojom Trećom krajiškom brigadom učestvovao je najpre u borbama u dolini Vrbasa, a potom oko Prozora i na reci Neretvi. Kasnije je učestvovao u borbama oko Kalinovika, u bici na Drini, zauzaimnju Čajniča i Mojkovca i dr.[1]
U toku Pete neprijateljske ofanzive, njegova brigada je vodila teške borbe protiv nemačke Prve brdske divizije na odseku Mojkovac-Bijelo Polje, a potom je učestvovala u borbama između reka Drine i Ćehotine i u žestokom pokušaju proboja iz obruča na odseku Foče. Potom su usledile borbe kod Šćepan polja, u dolini Sutjeske i proboj na Zelengori. Posle završetka Pete ofanzive, njegova brigada je učestvovala u borbama u istočnoj Bosni, do kraja jula, a potom je krenula u Bosansku krajinu.[1]
Na putu ka Bosanskoj krajini, krajem jula 1943. godine, poginuo je u borbama sa Nemcima, u blizini Prače, kod Pala. Tada se nalazio na mestu zamenika komandanta bataljona, a stradao je od avionske bombe.[1]
Ukazom predsednika Federativne Narodne Republike Jugoslavije Josipa Broza Tita, 24. jula 1953. godine, proglašen je za narodnog heroja.[1][2]
Reference uredi
Literatura uredi
- Vojna enciklopedija. Beograd. 1973.
- Narodni heroji Jugoslavije. Beograd: Mladost. 1975.